ABD Başkanı Donald Trump, 2020 Ulusal Savunma Yetki Yasası'nı (NDAA) imzalayarak, 738 milyar dolarlık ülke tarihindeki en yüksek savunma bütçesini hayata geçirdi.
Savunma bütçesinde Türkiye'yi yakından ilgilendiren çok sayıda yaptırım hamlesi yer aldı. Bütçede, Türkiye'nin Rusya ile yaptığı S-400 hava savunma sistemi anlaşması nedeniyle F-35 uçaklarının teslim edilmemesi maddesi yer alıyor.
İKİ DOĞAL GAZ PROJESİ İÇİN YAPTIRIM KARARI
Ayrıca Trump'a, Türkiye'ye kısaca 'CAATSA' olarak bilinen 'Amerika'nin hasımlarıyla yaptırım yoluyla mücadele' yasasını uygulaması çağrısı yapılıyor.
Savunma bütçesi, Rus doğal gazını Karadeniz üzerinden Türkiye'ye taşıyacak olan 'TürkAkım' ve Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya uzanacak 'Kuzey Akımı 2' projelerini de hedef alıyor. Her iki projenin inşasında çalışan bazı gemi şirketlerine yaptırım uygulanması şartı getiriliyor.
F-35 PROGRAMI YİNE LİSTEDE
AA'nın geçtiği detaya habere göre, yasanın Türkiye ile ilgili kısmında Ankara'nın S-400 hava savunma sistemlerini alım işlemlerine devam ettiği gerekçesiyle Türkiye'ye F-35 uçaklarının teslim edilmemesi öngörülüyor. Aynı zamanda Türkiye'ye ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele (CAATSA) Yasası kapsamında yaptırım uygulanması gerektiği belirtiliyor.
Bütçenin 'Ulusal Savunma Stratejisi Kapsamında Modernizasyon Programları' kısmında da Türkiye tarafından sipariş edilen uçakların alımı için 440 milyon dolarlık fon ayrılacağı kaydediliyor. Yasada, Türkiye'nin F-35 programından çıkarılması gerektiği de vurgulanıyor.
Yasa, Pentagon'a, F-35 üretim bantları olan Lot 12, 13 ve 14 kapsamında, Türkiye'nin siparişlerini en üst seviyeye çıkararak üretime sokması ve ABD Hava Kuvvetleri için yapılandırılarak satın alması için ek fon sağlıyor.
RUSYA İLE ÇALIŞAN ŞİRKETLER İÇİN DE YAPTIRIM
Yasada, Rus enerji ihracatına katkı sağlayan enerji boru hatlarının inşasında çalışan bazı gemi şirketlerine yaptırım uygulanması şartı da getiriliyor.
Bütçede "Bu yasanın kanunlaşmasından sonraki 60 ve sonraki her 90 günde Dışişleri Bakanlığı, Hazine Bakanlığına danışarak Kuzey Akımı 2 ve TürkAkım projeleri veya bu projelerin yerine inşa edilecek diğer projelerin inşası için deniz seviyesinden 100 fit ve üzeri derinliğe boru hattı döşeyen gemilerin tespitine ilişkin raporu, ilgili kongre komitelerine sunacaktır." hükmü bulunuyor.
Bu projelere gemi sağlayan yabancı kişi ve kuruluşların da yaptırım için tespit edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
SİLAH AMBARGOSU ŞARTLI KALDIRILIYOR
Yasada, Türkiye'yi ilgilendiren diğer bir nokta ise Güney Kıbrıs Rum Yönetimine (GKRY) yönelik silah ambargolarının kaldırılması oldu. Yasa, söz konusu ambargoların kaldırılmasını öngörse de Rum kesimine silah satış ve transferlerine sınırlamalar getiriyor.
Buna göre ABD yönetimi, Rum yönetiminin 'para aklama denetimleri konusunda ABD ile çalıştığını' ve 'Rus' askeri gemilerinin adaya bakım ve yakıt ikmali için demirlememesi için gerekli adımları attığını Kongrenin ilgili komitelerine teyit etmediği sürece ambargolar kaldırılmayacak.
TERÖR ÖRGÜTÜNE YARDIM MİKTARI AÇIKLANMADI
Yasada dikkati çeken diğer bir detay ise Suriye'de 'taramadan geçmiş gruplara verilen askeri yardımlara' ilişkin tespitler oldu.
ABD, her yıl savunma bütçesinde 'SDG' ismini kullanan YPG/PKK başta olmak üzere bazı gruplara 500 milyon dolar civarında askeri yardım fonu tahsis ediyordu.
Bütçede DEAŞ ile mücadele kapsamında Irak için 645 milyon dolar askeri destek fonu ayrılırken, Suriye kısmında Savunma Bakanının gerekli gördüğü miktar, yardım tipi ve verilecek grubu Kongreye yazılı bildirmesi gerektiği belirtilerek tutar paylaşılmadı.
WASHINGTON/AA