Bir tuzak gibi işleyen Trafik Elektronik Denetleme Sistemi (TEDES) yeni düzenlemeler yapılarak tekrar hayata geçiriliyor. TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Sözcüsü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, TEDES’in trafik kazalarını ve dolayısıyla can kaybını önlemek için Türkiye’nin farklı illerinde uygulanmaya başlandığını anımsattı. Ilıcalı, şehir içinde trafiğin düzenlenmesi, mal ve can kaybının önlenmesi, hız ve ışık ihlalinin önüne geçilmesi gibi amaçlarla kurulan TEDES’te kesilen cezaların yüzde 70’inin Hazine’ye yüzde 30’unun ise belediyelere gittiğini hatırlattı. Getirilen düzenleme ile belediyelerin yüzde 30 pay almasının onların isteğini artırdığını dile getiren Ilıcalı, bu sayede sistemin hızla yayıldığını anlattı. Ilıcalı, “Ancak sonra bu işi suistimal edenler oldu. Bilerek veya bilmeyerek bazı belediyeler ve sistemi kuran şirketler bunu bir gelir kapısına dönüştürdü. İş amacından çıktı. Sonra hepimiz anormal ve haksız cezaların kesildiğini gördük” diye konuştu. Özellikle Ordu’da kesilen anormal cezalar sonrası vatandaşlardan tepki alındığını ifade eden Ilıcalı, sonrasında İçişleri Bakanlığı’nın harekete geçtiğini ve TEDES’i kaldırdığını söyledi. Ilıcalı, TEDES üzerinden adeta tuzak kurarak vatandaşın gelir kapısına dönüştürülmesine İçişleri Bakanlığı’nın müsaade etmediğinin altını çizdi.
AYNI SİSTEM DÜZELTİLEREK İŞLEYECEK
Mustafa Ilıcalı, TEDES’in kaldırılmasının çare olmadığının görülmesi üzerine ilgili tarafların bir araya geldiğini belirterek, sistemin nasıl olması gerektiğine dair usul ve esasları belirleyen yeni mevzuat oluşturulduğunu söyledi. Eksiklerin ve yapılması gerekenlerin ne olduğunun belirlenmesinden sonra bunun belediyelere de iletildiğini anlatan Ilıcalı, “Yeni usul ve şartlara göre düzenleme yapanlar sistemi tekrar uygulamaya alabilecek. Bunun esas amacı can kaybını azaltmak. Bunun içine ticareti koyduğun zamanda işte bu kadar önemli sistemleri durdurup tekrar yeni düzenlemeler yapmak durumunda kalıyoruz. Yeni düzenlemelerle beraber TEDES tekrar devreye girecek” dedi.
HAKSIZ KESİLEN CEZALAR NE OLACAK?
TEDES sisteminin tam bir tuzak makinesi gibi işlediği artık aşikâr. Peki sistemle kesilen haksız cezalar ne olacak? Eylül 2016’da Maliye Bakanı Naci Ağbal Çorum Valiliği ziyaretinde bu sistemle ilgili açıklamalarda bulunmuştu. Ağbal, “Uygulama doğru ama bir tuzak gibi işleyen TEDES doğru ve adeletli bir sistem değil. Bunun üzerinden kesilmiş cezalar da doğru cezalar değil. Geçmişte kesilen trafik para cezaları konusunda çalışmak lazım. İstiyoruz ki Türkiye’deki trafik düzeni bakımından herkes trafik kurallarına tam riayet etsin” açıklamasını yapmıştı. Bunun üzerine bu kesilen haksız cezalarla ilgili hala bir çalışma yapılamadı.
İSTANBUL VE KONYA’DA BAŞLIYOR
Elektronik denetleme sistemini, kaldırılmadan önce 19 belediyenin uygulamaya aldığını anımsatan TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Sözcüsü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, emniyet yetkililerinde aldığı bilgiye göre TEDES’i yeni usul ve mevzuatlara göre yenileyen İstanbul ve Konya’da uygulamanın gelecek hafta başlayacağını söyledi. Ilıcalı, TEDES için halihazırda başvuran belediye sayısının ise 130 olduğunu kaydederek, Intertraffic İstanbul Fuarı’nda düzenlenen bir panelde çok sayıda büyükşehrin ulaşım yetkilisiyle bir araya geldiğini ve sistemi kendilerine anlattığını sözlerine ekledi.
TEDES VE EDS ARASINDAKİ FARK
TEDES konusunda söylediklerinin açık ve net olduğunu vurgulayan İç İşleri Bakanı Süleyman Soylu yine 2016 Eylül döneminde, “Meşhur bir mesele var. Bizim Onay Şahin’in de şarkılarına konu olan vatandaşlarımızın da büyük sitemlerine konu olan TEDES sistemi var. Devlet hem muhafaza etmek, vatandaşının canını korumak hem de gelir elde etmek için bir tuzak hazırlamaz. Bu mümkün değildir. Kabul edilebilir değildir. İnşaallah, ortaya koyduğumuz iradeye milletimiz de karşılık verecek” diye konuşmuştu. TEDES, Karayollarında can ve mal güvenliğini sağlamak, düzenli ve güvenli trafik akışını temin etmek amaçlarına hizmet etmek üzere kurulmuş veya kurulacak sistemlerle trafik kural ihlallerinin izlenerek görüntülendiği ve tespit edildiği, bilgilerin toplandığı, trafik idari para cezası karar tutanağına dönüştürüldüğü ve “Trafik Elektronik Denetleme Sistemi” olarak adlandırılan ana izleme ve görüntüleme sistemidir. EDS ise genellikle anlık hız tespiti yapar. Eğer kurallara aykırı bir şekilde sürüş gerçekleştiriliyorsa arkadan sistem otomatik olarak fotoğraf çeker. TEDES hız koridoru oluşturup ortalama hıza hesaplarken, EDS anlık olarak hareket eder.
ASILSIZ PLAKA AĞIR KUSURLU SAYILACAK
Araç muayenelerinde uygulanan kusur tablosunda yapılan değişiklikle standartlara uygun olmayan plakalar, muayeneden geçemeyecek. Genişliği 11 santimetre, uzunluğu 52 santimetre olacak plakalarda, silik, bold, italik veya kapatma şeklindeki yazı ve rakamlar ağır kusur kapsamında değerlendirilecek. Hızlı Geçiş Sisteminde (HGS) yanlış ceza yazılmasına da neden olan rakamlar artık ağır kusur kapsamında. Uygunsuz araçlar, TÜVTÜRK tarafından yapılan araç muayenesinden geçemeyecek ve yeni plaka istenecek.