Türkiye ile ABD arasındaki en büyük krizlerden biri olan Rahip Andrew Craig Brunson son duruşmada serbest kaldı.
Türkiye ve ABD arasındaki en büyük krizin ilk adımı Ekim 2016’da atıldı. İzmir’e eşi ile birlikte sınır dışı edilmek üzere gözaltına alınan ABD’li Rahip Brunson daha sonra FETÖ ve PKK adına çalıştığı, casusluk yaptığı suçlamasıyla tutuklandı. Yaklışk 1 buçuk yıl tutuklu kalan Brunson, 2,5 ay önce ev hapsi ve yurtdışı çıkış yasağıyla cezaevinden çıktı. Brunson için son karar ise dün 4’üncü duruşmada verildi. İzmir’de 4. kez hakim karşısına çıkan ABD’li rahip Brunson’ın kimlik tespitinin yapılmasıyla duruşma başladı. Tanık olarak ifade veren Büşra Fatma Ün, Mahkeme başkanının “Doktor olan John Fowler’ın PKK mensuplarının, Suriye’den yaralı olarak geldiği ve bunları tedavi etmesinin ardından Suriye’ye gönderildiğine ilişkin iddialar hakkında bilgi sahibi misiniz?” sorusu üzerine “Böyle bir iddiayı ilk defa burada duydum” yanıtını verdi.
TANIKLAR ‘ÇOK ŞAŞIRDI’
Mahkeme başkanı, önceki duruşmada tanık olarak beyan veren Levent Kalkan’ın, “2016’da FETÖ’nün darbe girişiminin ardından bazı FETÖ mensuplarının Konak’taki bir evde barındırıldığını Yılmaz Demircan’dan duydum” ifadesinin ardından Levent Kalkan ile Yılmaz Demircan’ı duruşmada yüzleştirdi. Tanık Yılmaz Demircan “O evde sadece Koreliler kalıyordu. Levent Kalkan’a, FETÖ’cülerle ilgili hiçbir şey söylemedim. FETÖ’cüleri hiç görmedim” dedi. Bunun üzerine soruşturma aşamasında verdiği ifadesinin yanlış anlaşıldığını belirten Levent Kalkan “Daha önceki ifademde Yılmaz Demircan’ın bunu söylediğine ilişkin bir şey demedim. Önceki ifademde, Yılmaz Demircan’ın evinin o eve yakın olmasından bu kişinin mahkemeden dinlenilmesini istemiştim” dedi.
Tanık Volkan Sürer ise Levent Kalkan aracılığıyla oradaki insanlarla tanıştığını, kiliseye gidip gelen Suriye uyruklu “Agit” diye birini tanıdığını anlattı. Mahkeme başkanının, “Agit’in Suriye’de bomba eğitimi alarak terör örgütü PYD adına faaliyet yaptığını biliyor musun Bunu, Levent Kalkan’ın senden duyduğuna ilişkin bir iddia var” demesi üzerine Volkan Sürer şöyle konuştu: “Ben de bunu Levent Kalkan’dan duydum. Ev sohbetinde duymuş olabilirim. Biz milliyetçi gençleriz. İnancımız ne olursa olsun devlet söz konusu olduğunda tavrımız bellidir. Levent Kalkan bunlar için ‘Bombacı bunlar, terörist’ diye söylüyordu. Ama bunları şaka olsun diye söylüyordu.”
Tanık Volkan Sürer’in, bahsedilen kişinin bomba eğitimi aldığına ilişkin net bilgisinin olmadığını söylemesi üzerine söz alan Levent Kalkan “Şu an çok şaşkınım. Ne söyleyeceğimi bilemiyorum. Volkan Sürer bir sohbette Agit’in bomba eğitimi aldığını bana söyledi ama o da benden duyduğunu söyledi. Şimdi şaşkınım. Agit’in bomba eğitimi aldığı aktarılmıştı” ifadelerini kullandı.
İfadelerin ardından görüşü sorulan Brunson ise iddiaları reddederek “Türkiye’yi çok seviyorum. Beraatimi istiyorum” dedi. Son ifadelerin ardından mahkemeye mütaalasını sunan Savcılık Brunson için adli kontrol şartlarının kaldırılmasını ve ‘’örgüte üye olmak’’tan 5-10 yıl hapis talep etti. Savcının ayrıca soruşturmanın genişletilmesi talebi de olmadı. Karar için kısa bir ara veren mahkeme ise yaklaşık 3 yıldır Türkiye’de tansiyonu yükselten davada son sözü söyledi. Yaklaşık 2,5 aydır ev hapsinde tutulan ve Türkiye ile ABD arasında gerilime neden olan rahip Brunson’a 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası verildi. Ev hapsi ve yurtdışı çıkış yasağı da kaldırılan Brunson, yattığı süre gözönüne alınarak serbest bırakıldı.
ABD’YE GİTTİ
serbest bırakıldıktan sonra Alsancak'taki evine gelen Brunson, bir süre ikametinde kaldı.
Brunson ve eşi Norine Brunson, akşam saatlerinde İzmir Adnan Menderes Havalimanı CIP kapısına geldi. ABD'nin Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Jeffrey M. Hovenier da Brunson çiftine havaalanına kadar eşlik etti.
Havaalanında geniş güvenlik önlemi alındı.
Brunson, eşiyle özel uçakla Türkiye'den ayrıldı.
İsmail Cem Halavurt, havaalanında gazetecilere, müvekkili Brunson'un Almanya'ya gittiğini, 2 gün bu ülkede kaldıktan sonra ABD'ye geçeceği bilgisini paylaştı.
Brunson bavulunu toplarken böyle görüntülendi. ABD Başkanı Trump'ın rahibi Oval Ofis'et ağırlayacağı açıklandı.
TRUMP: ÇOK SIKI ÇALIŞTIK
Kararın açıklanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump’tan da jet bir yorum geldi. Kendisine ait sosyal medya hesabından mesaj paylaşan Trump “Pastör Brunson için çok sıkı çalıştık. Onun için dua ediyorum. Kısa süre içinde güvenle evine dönmesini umud ediyorum” ifadelerini kullandı. ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence de Rahip Brunson’un serbest bırakılmasından sonra yaptığı açıklamada, “Brunson’un ABD’ye dönmesini dört gözle bekliyoruz” dedi. “Şükürler olsun ki Tanrı dualarımızın ve çabalarımızın karşılığını verdi” ifadelerini kullanan Pence şöyle devam etti: “Başkan Trump’ın güçlü liderliği ve milyonlarca ABD’linin sarsılmaz duaları sayesinde Brunson eve dönüyor. Süreçte Dışişleri Bakanı Mike Pompeo çok çaba harcadı. Bu inançlı masum adam yakında evde olacak.”
ÜÇ BAŞLIKTA PASTÖR KRİZİ
ANDREW BRUNSON KİMDİR?
ABD vatandaşı olan Brunson, Ekim 2016’da sınır dışı edilmek üzere gözaltına alındı ancak Aralık ayında Fethullah Gülen Cemaati’ne üye olma suçlamasıyla tutuklandı. Brunson hakkındaki iddianame Mart 2018’de hazırlandı. North Carolina eyaletinde doğan 50 yaşındaki Brunson, 23 yıldır eşiyle birlikte Türkiye’de yaşıyordu ve tutuklandığı sırada süresiz oturma izni başvurusunu sonucunu bekliyordu.
NEYLE SUÇLANIYORDU
Burada sınır dışı edilmeyi beklerken, Aralık 2016’da Fethullah Gülen Cemaati’ne üye olmak suçlamasıyla aynı gün içinde önce gözaltına alındı, daha sonra da tutuklandı. Brunson, Ağustos 2017’de, İzmir F Tipi Cezaevi’nde yatmakta olduğu sırada bu kez de “Devletin gizli kalması gereken bilgilerini siyasi veya askeri casusluk amacıyla temin etme”, “TBMM’yi ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek”, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek” ve “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlarından da tutuklanması talep edildi. İddianamede, hem Fethullah Gülen Cemaati hem de PKK adına suç işlediği suçlaması yöneltillen Brunson için bu suçlamalarla 35 yıl hapis cezası isteniyordu. Brunson’ın evindeki aramalarda “çok sayıda dijital materyal” ele geçirildiği vurgulandı. Brunson’ın ayrıca Mayıs ve Haziran 2013’teki Gezi Parkı’na alışveriş merkezi yapılması planının protesto için düzenlenen eylemlerin organizatörlerinden biri olduğu da iddia edildi.
ABD İLE YÜKSEK TANSİYON
Brunson’ın tutukluluğu, ABD’nin sert tepkisini çekti. İlk kez en üst düzey ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Mayıs 2017’de yaptığı görüşmede gündeme getirilen bu konu, ikili ilişkilerdeki en önemli meseleler arasında yer alıyor. ABD Hazine Bakanlığı, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün ABD’deki mal varlıkları ve mal varlıklarından elde edebilecekleri faiz gelirlerini dondurdu ve ABD vatandaşlarının bakanlarla herhangi bir iş ve işlem yapması yasaklandı. Ayrıca ABD Kongresi’nde de askeri ve mali konularda Türkiye’ye yönelik bazı süreçler yürütülüyor. Hem Başkan Trump hem yardımcısı Mike Pence defalarca Brunson için özel açıklamalar yaparak ‘serbest bırakılması’ çağrısı yaptı. İzmir’deki her duruşmayı dünya ve ABD basını ile beraber Amerikalı senatörler de izledi.
GÜLEN İLE KIYASLAMA
Türkiye’de de konu her daim gündemdeydi. Başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere hükümet meselenin yargının işi olduğuna dikkat çekiyor krizi Pensivanya’daki FETÖ lideri Fetullah Gülen’in durumuyla kıyaslıyordu.