Yeni başkanla ilk para kurulu toplantısını yapan Merkez Bankası, piyasaların faiz kararını açıkladı. Banka, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını (politika faizi) 475 baz puanlık artışla yüzde 10,25'ten yüzde 15'e yükseltti.
TCMB'nin 23'üncü Başkanı Murat Uysal'ın 7 Kasım'da görevden alınıp yerine eski Maliye Bakanı Naci Ağbal'ın atanmasının ardından ilk Para Politikası Kurulu (PPK) gerçekleşti.
POLİTİKA FAİZİ YÜZDE 15 OLDU
Politika faizi olan bir hafta vadeli repo faizini eylülde yüzde 8,25'ten yüzde 10,25'e yükselten, ekim toplantısında ise bu seviyede sabit bırakan Merkez Bankası, kasım toplantısında 4.75 baz puan artışa gitti ve politika faizi yüzde 15 seviyesine çıktı.
BM, hükümetin finansal istikrar için tüm araçların kullanılacağına yönelik mesajına uygun adım atarken, para politikasında da sadeleştirmeye gitti. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklama metninde şu ifadeler yer aldı:
TÜM FONLAMA İÇİN TEK FAİZ KALEMİ
"Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 10,25'ten yüzde 15'e yükseltilmesine, tüm fonlamanın temel politika aracı olan bir hafta vadeli repo faiz oranı üzerinden yapılmasına karar vermiştir.
Küresel ekonomi üçüncü çeyrekte kısmi toparlanma göstermiştir. Ancak, son dönemde artış gösteren Covid-19 vakaları nedeniyle önümüzdeki dönemde küresel ekonomiye ilişkin belirsizlikler yükselmiştir.
TOPARLANMA DEVAM ETMEKTEDİR
İktisadi faaliyette toparlanma devam etmektedir. Artan vaka sayıları nedeniyle getirilen kısmi kısıtlamalar, başta hizmetler sektörü olmak üzere iktisadi faaliyetin kısa vadeli görünümüne dair belirsizlikleri arttırmaktadır. Diğer yandan, salgın döneminde sağlanan güçlü kredi ivmesinin gecikmeli etkileriyle artan iç talep, ithalat kanalıyla cari işlemler dengesini olumsuz etkilemektedir.
Türk lirasındaki değer kaybının gecikmeli etkileri, uluslararası gıda fiyatlarındaki yükseliş ve enflasyon beklentilerindeki bozulma enflasyon görünümünü olumsuz etkilemektedir. Kasım ayına ilişkin takip edilen veriler, enflasyonda yakın dönemdeki döviz kuru oynaklığı kaynaklı bir yükselişe işaret etmekle birlikte, para politikasındaki kararlı duruşla beraber bu artışın geçici olacağı değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda Kurul, enflasyon görünümüne dair risklerin bertaraf edilmesi, enflasyon beklentilerinin kontrol altına alınması ve dezenflasyon sürecinin en kısa sürede yeniden tesisi için, net ve güçlü bir parasal sıkılaştırma yapılmasına karar vermiştir.
PARASAL DURUŞUN SIKLIĞI KARARLILIKLA SÜRECEK
Önümüzdeki dönemde parasal duruşun sıkılığı, enflasyonu etkileyen tüm unsurlar dikkate alınarak, enflasyonda kalıcı düşüş sağlanana kadar kararlılıkla sürdürülecektir.
Düşük enflasyon ortamının kalıcı olarak tesisinin, ülke risk primlerinin düşmesi, dolarizasyon eğiliminin tersine dönmesi, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla, makroekonomik ve finansal istikrarı olumlu etkileyeceği değerlendirilmiştir.
ŞEFFAFLIK, ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK VURGUSU
Merkez Bankası, fiyat istikrarını sağlama ve sürdürme temel amacına enflasyon hedeflemesi rejiminin gerektirdiği şeffaflık, öngörülebilirlik ve hesap verebilirlik ilkelerini uygulayarak ulaşacaktır. Bu ilkeler ışığında, Merkez Bankası fonlaması temel politika aracı olan bir hafta vadeli repo faiz oranı üzerinden yapılacak ve bu faiz oranı parasal duruş için tek gösterge niteliğinde olacaktır.
Açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin Kurul'un geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği önemle vurgulanmalıdır. Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti beş iş günü içinde yayımlanacaktır"
Karar öncesi 7,70 lira seviyesinde işlem gören dolar karar sonrası 7,50 liraya geriledi.
SERKAN ÖZCAN VE KERİM ROTA FAİZ KARARINI YORUMLADI:
UÇURUMUN KENARINDAN DÖNME HAREKETİ
Gelecek Partisi Sözcüsü, ekonomist Serkan Özcan, KARAR TV'de MB'nin kararını yorumladı:
Rezervlerimizin borçlarımızı karşılama oranı sadece yüzde 43. IMF tanımlı rezerv karşılama oranı ise yüzde 65. Bunun 100-150 arasında olması lazım. Türkiye faiz artırımı ile uçurumun kenarından dönme hareketi yaptı. Dövizin tedariği bir saat öncesine göre daha kolay ama risk pirimi ve faiz maliyeti daha yüksek. Çünkü bu kadar büyük 'U dönüşü' yaşayan bir ülkeye yatırım yapacak olanların güven sorunu devam eder...
ASIL ACI REÇETE BUNDAN SONRA
Gelecek Partisi Ekonomi Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Kerim Rota ise şu yorumu yaptı:
Faiz artışının piyasa faizlerinde ekstra bir artışa neden olmayacak. Zaten yansımıştı. Acı reçete geldi kurtulduk diye kimse düşünmesin. Asıl 'acı reçete' bundan sonra geliyor. Hasta olan vatandaş değil. Onlar görevlerini yerine getirdi, vergisini ödedi. Acı reçeteyi ülkeyi hasta adam durumuna sokan hükümetin üstlenmesi gerekir. İçilmesi gereken bazı ilaçlar var. Bu ilaçları içmesi gereken hükümettir. Ama bu da dönüp dolaşıp vatandaşı vuracaktır.
Türkiye en azından kısa vadeli bir ödemeler dengesi krizini atlatmış vaziyettedir. Ancak Türkiye'nin çok ciddi bir döviz girdisine ihtiyacı var. Bu faiz adımı ve itibar adımları kısa vadede bir alan açacaktır.
MAHFİ EĞİLMEZ: KARARIN TEK YARARI SADELEŞTİRME OLDU
Twitter'dan kararla ilgili paylaşım yapan Mahfi Eğilmez ise "TCMB politika faizini 475 baz puan artırarak yüzde 15'e yükseltti. Buna karşılık tüm fonlamanın haftalık repo ile (yani bu faiz üzerinden) yapılmasına karar verdi. Bu durumda zaten yüzde 15'de olan MB ortalama faizi değişmezken kararın tek yararı sadeleştirme oldu" ifadelerini kullandı.
ÖZGÜR DEMİRTAŞ: NİYE GEÇ KALINDI?
Faiz kararına bir değerlendirme de Prof. Dr. Özgür Demirtaş'tan geldi. Kararın geç alındığını ifade eden Profesör Özgür Demirtaş, "Niye dinlenmedi? Niye geç kalındı? Niye bunca zarar ettik" yazarak duruma tepki gösterdi:
"Arkadaşlar ne demiştim: Açıklamalara bakmayın, Çatır Çatır faiz arttırılacak... Aynen de öyle oldu. Faiz %15’e çıktı.... Şimdi soru şu. Biz bunun yapılması gerektiğini söylerken, Niye dinlenmedi? Niye geç kalındı? Niye bunca zarar ettik ... Niye...
Şimdi acilen reformlara girişilmesi gerekiyor. Yoksa bu faiz artışı sadece iğneyi yediğimizle kalmamıza yol açar...Bu bize sadece zaman kazandırdı. Hukuk-Eğitim-Adalet reformu yapılmazsa zorluklar devam eder."
DAVUTOĞLU: AKIL DIŞI POLİTİKALARINIZIN SONUCU
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu da sosyal medyadan kararı değerlendirdi:
"Plansız, programsız yönetimin faturasını milletçe hep birlikte ödüyoruz. Bugün yapılan faiz artırımı, yıllardır sürdürdüğünüz akıl dışı politikalarınızın sonucudur. Bu ülkeye yazık ediyorsunuz. Acı ilacı millet değil, hükümet içmeli."
TÜSİAD: YENİ DÖNEMİN GÜÇLÜ İŞARETİ
TÜSİAD, Merkez Bankası'nın yaptığı 475 baz puanlık faiz artırımını "yeni dönemin güçlü işareti" olarak değerlendirdi.
TÜSİAD'dan yapılan açıklamada açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
"Merkez Bankası'nın fiyat istikrarını ve finansal istikrarı sağlamak için atmış olduğu adım yeni bir döneme girdiğimizi gösteren önemli bir işarettir. Enflasyonla mücadelede atılacak olan her adım, finansal piyasalarla olan ayrışmanın yerini piyasa ile uyumlu bir sürece bırakacak, ekonomimizi ve orta vadeli istihdam gelişimini destekleyecektir.
Öte yandan, TCMB politikası ve enflasyonla mücadele, Türkiye ekonomisinin geçmiş olduğu bu zor dönemdeki sorunlardan yalnızca bir tanesidir. TL'ye olan güvenin tesis edilmesi ve ekonominin yeniden sağlam temellere oturması için, serbest piyasa ilkelerine uygun, öngörülebilir ve sürdürülebilir iktisat politikalarına ihtiyaç vardır. Kurumların bağımsızlıklarının ve liyakata dayalı yönetim anlayışının güçlendirilmesi gerekmektedir. Kısa vadede piyasa güvenini tam anlamıyla sağlamak için gerekli adımların istikrarlı bir şekilde atılacağına inanıyoruz."
NEDEN KRİTİK KARAR?
Merkez Bankası Başkanı'nın değiştirilmesi ve Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın istifasının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ekonomide ve hukukta reform mesajları vermesi piyasalar tarafından olumlu karşılandı. Yeni Hazine ve Maliye Bakanı Lütfü Elvan'da istikrar için faiz dahil tüm araçların kullanacağını vurguladı. Oluşan hava nedeniyle MB'nin faiz kararı yeni dönemin kaldıracı haline geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son açıklamasında iş dünyasını yüksek faize ezdirmeyeceğiz çıkışı ise tereddütlere neden oldu. MB'nin faiz kararı bu nedenle sadece piyasalar için değil, hükümetin altını çizdiği 'yeni dönem' için kritik hale geldi.