Günlük 50 binin üzerinde açıklanan vaka sayısının ardından Bilim Kurulu kritik bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantının ardından açıklama yapan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, salgında en zor günlerin yaşandığını ifade ederek, vakaların yüzde 85’inin İngiliz mutasyonu olduğunu söyledi.
Ramazan ayında tam kapanma olup olmayacağına ilişkin Cumhurbaşkanı Erdoğan’a alternatif ve kapsayıcı öneriler sunacaklarını belirten Koca, 18 milyondan fazla kişinin aşılandığını ve yeni bir pik dönemi yaşandığını söyledi.
Toplantının ardından kameralar karşısına geçen Bakan Koca, şu ifadeleri kullandı:
VAKALAR HER KENTTE ARTMAKTA
Aylardır süren şartlar herkesi yordu. Zorluklar tüm ülkelerde aynıdır. Ülkemiz salgında en zor dönemlerden birini geçirmektedir.
Değerlendirmeden hepimiz için yararlı nokta çıkacağı inancındayız. Yeni zorluklar ortaya çıktı, bunlar görmezlikten gelinemeyecek gerçekler ve dünyanın her yerinde ortaktır.
Vakalar her kentte artmakta. Mutasyon ve varyantlar konusunda genelde beklenti şansın bizden yana olmasıydı ama bu gerçekleşmedi. Covid-19’un eskisinden daha hızlı yayılım göstermesi, virüsün varyantlarına bağlanmaktadır.
“MUTANTLAR İŞİ ZORLAŞTIRIYOR”
Varyant ortaya çıktığı ilk şekle göre farklılık göstermiş virüs değildir. Bu farklılık virüsün bazen etkisiz hale gelmesine de neden olmaktadır.
Bugün kısa vadede bunun tersi olmuştur. Vaka artışlarında etkisi yüksek olan varyantların ve mutantların işi zorlaştırdığı bir gerçektir.
YENİ VAKALARIN YÜZDE 85’İ İNGİLTERE VARYANTI
Hızı dışında hastalığın daha ağır geçmesine sebep olmaktadır. Yeni vakaların yüzde 85’i İngiltere varyantı kaynaklıdır. Bugün virüsün dünyada yaygın olan tipi budur.
Bugün virüsün dünyada yaygın olan tipi budur. Bunun dışında tespit edilen Güney Afrika varyantı 11 ilimizde 285 kişide, Brezilya 9 ilde 166 kişide görülmüştür. Kaliforniya, New York varyantı da az olmasına rağmen tespit edilmiştir.
Verdiğim bilgilerden anlaşılacağı gibi bu durum vaka sayılarını arttırmakla kalmadı hastane yoğunluğunu da arttırdı. Sağlık hizmetlerimiz halan gelen sağlık hizmetlerini muntazam kapsayacak şekilde eksizsiz sürdürmektedir.
Bir düzenlemeye gitmek durumunda kalabiliriz. Aşının etkisini hep birlikte gördük. Kasım ayında yoğun bakıma yatanların yaşlı grubu yüzde 53’e kadar düştü. En çok aşılama yapan ülkeler arasındayız. Yakın zamanda, yerli aşı üretimiyle toplum bağışıklığını gerçekleştireceğiz.
Dünya Sağlık Örgütü’nün yüksek bulaştırıcılığı nedeniyle sıkı takibini tavsiye ettiği mutasyona 4 bin 820 vakada rastlanılmıştır. Yeni durum gün be gün hastaneye başvurular ile yatan hasta sayısını da etkiledi.
Hasta yoğun bakım oranında dramatik artış yoktu ama gelişmeler ciddi veriler ikaz edicidir. Sağlık birimlerimizin hizmetleri eksiksiz sürmektedir. Yükümüz ağırlaşırsa örneğini daha önce yaşadığımız gibi bir düzenlemeye gitmek zorunda kalabiliriz.
Bu gerçek bizi uyarıyor. Gerçeğin uyarısına dikkat etmek zorundayız. Aşının etkisini hep birlikte gördük. Kasım’da yoğun bakıma yatan hastaların yüzde 69’unu 65 yaş üstü oluştururken bugün bu oran düştü.
En çok aşılama yapan ülkeler arasındayız. Yakın zamanda hem tedarik yoluyla aşı çeşitliliğini sağlayarak hem de yerli aşıyla toplum bağışıklığını gerçekleştireceğiz.
“18 MİLYON DOZDAN FAZLA AŞI YAPILDI”
Şu ana kadar 18 milyon dozdan fazla aşı yapılmıştır. 2. doz aşısını olanlar 7,5 milyonu bulmuştur. Türkiye, dünyada en çok aşı yapan 6. ülkedir. Şartlar bizi zorla toparlanmaya davet ediyor.
Günlük vaka sayısı 50 bine çıkmışken, başkasının uyarısına ihtiyaç duyulmamalıdır. Aşı programı ilerlerken mücadelenin süresini kısaltalım. Bu iş bitene kadar bir gün bile yalnız kalmayacaksınız. Bizi bir gün bile kararsız ve yılgın görmeyeceksiniz.
TAM KAPANMA OLACAK MI?
Bugün Bilim Kurulu özellikle yarından itibaren Ramazan’ın başlamasıyla birlikte ‘ne gibi tedbirler alınabilir, önerilerimiz neler olabilir’ diye genel kapsayıcı bir şekilde hazırlık yapıldı.
Yarın sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığında kabine toplantısı var. Bu kapsayıcı alternatif önerileri sunmuş olacağız. O çerçevede sayın Cumhurbaşkanımız alınan kararları uygun gördükleri halde açıklarlar.
YAKIN TEMAS UYARISI
*Yakın temasla, mutantın varyantın yüzde 85’e çıktığı bu dönemde, yeni bir pik dönemi yaşıyoruz, o nedenle yakın temasın son derece önemli olduğunu, o yüzden vatandaşlarımızın son derece dikkat etmesi gerektiğini önemle rica ediyorum.
BAZI BÖLGELERDE İNCELEME YAPILACAK
Rusya’da mevkidaşımla 2 defa görüşmüştüm. Yakın zamanda heyet göndereceklerini, bazı bölgelerde, Muğla, İzmir Aydın gibi bölgelerde aldığımız tedbirleri görme noktasında incelemeler yapacaklarını belirttiler.
O yüzden değerlendirmenin daha rahat yapılacağını söyleyebilirim. Sertifikasyon ve aldığımız tedbirleri gördükleri takdirde daha farklı karar alacaklarını söyleyebilirim.
Vaka sayısının daha yoğun olduğunu, aynı oranda hasta sayımızın daha artmadığını rakamlarda görüyorsunuz. Sağlık altyapımızda ciddi sorunların olmadığını söyleyebilirim.
YOĞUN BAKIM DOLULUK ORANLARI
Yatak doluluk oranında yüzde 56.3. Servis yatağında bir sorun yok. Erişkin yoğun bakımda doluluk oranı yüzde 71.3. Yani yüzde 30’a yakın kapasitemizin olduğunu bu da 10 bin hasta anlamına geliyor. Bazı illerimizde yer yer sorunlar yaşadığımız oluyor mu, oluyor. Yüzde 80’in üzerinde olan iller Sinop, İzmir, Çanakkale, Bartın, Edirne ve Rize’de.
AŞI AÇIKLAMASI
DSÖ’ün 2 hafta önce bir toplantısı olmuştu. O toplantıda özellikle benim bütün dünyaya ifade ettiğim şu oldu; aşıyla ilgili ciddi mülkiyet haklarının çözülmesi gerektiğini ifade ettim. Bunu bir şekilde DSÖ çözmek istiyorsa formül geliştirebilir. Üretimin yapılabileceği her ülkede fikri mülkiyet haklarının çözülmesiyle daha kolay erişimin sağlanabileceğini ifade ettim. Bu konuyla ilgili gayret içerisinde olacaklarını ifade ettiler. benim yaklaşımım çok net, fikri mülkiyet haklarına DSÖ’nün çözüm getirerek üretme becerisi olan, potansiyeli olan bütün ülkelerde bunun önünün açılması gerektiği kanaatindeyim.
RUS AŞISI DA GELECEK
Aslında erişebileceğimizi düşündüğümüz 3 aşı söz konusuydu. Birincisi Rusya’dan Sputnik aşısı, ikincisi BionTech ve üçüncüsü Çin’de üretilen kullandığımız aşıydı.
Hem BionTech ve Sinovac’ın Türkiye’de Faz 3 çalışması yapıldı. Sputnik aşısı Türkiye’de yapılamadı kronojksit yüzünden. Rusya ile görüşmelerimiz devam ediyor.
Hem Türkiye’de üretimi hem de erken dönemde verebilecekleri aşı miktarıyla ilgili Rus mevkidaşımla konuşmam oldu. Yakın zamanda az miktarda Sputnik aşısının Türkiye’ye gelebileceğini söyleyebilirim. Bugüne kadar 26 milyon Sinovac aşısı geldi. Toplamda 100 milyonluk bir anlaşma yaptık Çin ile.
Önümüzdeki 2-3 hafta içerisinde yeni aşıların gelebileceğini düşünüyorum. Bugüne kadar 4,5 milyon doz BionTech aşı geldi. Biz opsiyonel olarak 30 milyona gelecek şekilde anlaşma yapmıştık.
“HAZİRAN AYI İÇİN 30 MİLYON DOZ”
Uğur Hoca, Türkiye’ye aşı gönderme konusunda büyük gayret sarf ediyor. ‘Haziran ayı için 30 milyon doz aşıyı şimdiden söz verebilirsin’ dediler. Hem Mayıs sonu, hem Haziran’da bunu daha arttıralım diye görüşüyoruz.
10 gün içinde de rakamın ne kadar fazla olabileceğini netleştirmiş olacağız. Bizim Haziran sonuna kadar elimizde yoğun bir aşının olacağını söyleyebilirim. 40 yaş üstünü aşılayabileceğimizi ama bunun 30-35 yaşıyla ilgili bu son 30 milyon rakamıyla bunu söyleyebileceğimi ifade ediyorum.
YERLİ AŞIDA SON DURUM
Yerli aşıda Faz 2 çalışması bitti. 2-3 hafta içerisinde Faz 3 çalışmasına geçilebilir. Eylül ayında Faz 3’ü bitecek olan ve ilk aşımız diğer aşılarında Kasım gibi biteceğini, başarırsa üretime geçileceğini söylemek istiyorum.
Sağlık çalışanlarının yüzde 86’sı aşılandı. Yüzde 14’ü hala tanımlandığı için gidip aşısını yaptırabilir. 65 yaş üstü tanımlandığı halde yüzde 76. 4, yani 23.6’ı tanımlandığı halde aşısını yaptırmış durumda değil. Bunun başka çözümü yok. İlaçla ilgili somut bir gelişme dünyada yok ama aşıyla ilgili somut gelişmeler olduğu görülüyor. O yüzden vatandaşlarımız aşı sırası geldiğinde geciktirmeden aşılarını yaptırmalıdır.
Toplam vakalar içerinde ne kadar etkisinin olduğunu göstermeye çalıştım. Vefatlarla ilgili de sayıların yüksek olmadığını ama sonuçta aşıladığınız grup 60 yaş üstü, ek hastalığı çok olan kişiler. Aşıyı değerlendirme noktasında Bilim Kurulu dosyaları inceliyor. Etkisini önümüzdeki haftalarda açıklanmış olur.
Grip çok gündem oldu. Bir dönem neredeyse 84 milyon vatandaşımızın grip aşısı yaptırması önerildi ve böyle bir kampanya söz konusu oldu. Bizim toplumumuzda bizim kadar maske kullanılmadığı, o yüzden infülenzanın maske kullanımı olduğu için çok düşük olacağını ve vatandaşımızı tedirgin etmeyin demiştim.
Şu an biz halen infülenzayı görmedik ve 2 milyon 560 bin grip aşısı tedarik etmiştik. Bu aşının 2 milyonu yapıldı. Sağlık çalışanlarımızı yaptırdığı grip aşısı 260 bin oldu. İnfülenza daha çok çocuklarda görülür. Ama bu yıl çocuk polikliniklerinin ne kadar az olduğunu doktorlarımız görmektedir.
2 MİLYON GRİP AŞISI YAPILDI
Grip çok gündem oldu. Bir dönem neredeyse 84 milyon vatandaşımızın grip aşısı yaptırması önerildi ve böyle bir kampanya söz konusu oldu. Bizim toplumumuzda bizim kadar maske kullanılmadığı, o yüzden infülenzanın maske kullanımı olduğu için çok düşük olacağını ve vatandaşımızı tedirgin etmeyin demiştim.
Şu an biz halen infülenzayı görmedik ve 2 milyon 560 bin grip aşısı tedarik etmiştik. Bu aşının 2 milyonu yapıldı. Sağlık çalışanlarımızı yaptırdığı grip aşısı 260 bin oldu. İnfülenza daha çok çocuklarda görülür. Ama bu yıl çocuk polikliniklerinin ne kadar az olduğunu doktorlarımız görmektedir.
ÖĞRETMENLERİN AŞILANMASI
Köy okulları, ve ilkokullar açık olduğu için öğretmenlerin aşılanmasına oradan başladık. 2-3 hafta içerisinde ilkokul öğretmenlerimizin aşılanmasını istiyoruz. 8. ve 12. sınıfların sınav günleri belli olduğu için fırsat eşitliğini sağlamak açısından eğitimin devam etmesi konusunda genel bir değişmez yaklaşım söz konusu. O sınıflarla ilgili öğretmenlerimizin tanımlayıp, ilkokullar dışında aşılamasını yapmak istiyoruz.
VAKALARIN ARTMASINDA KİM SORUMLU?
Sorumlu hepimiziz. Bilim Kurulu salgının başından bu yana anlata geldi. Bu dönemde yakın temasla virüsün daha hızlı yayıldığını biliyoruz. Hepimizin üzerine düşeni yaparak bu kazanımları kaybetmeme içerisinde olmalıyız.
AŞI PASAPORTU
Faz 3 çalışması haftaya yayınlanmak üzere gönderilmiş olacak. DSÖ de tanımlandı ama yayımı söz konusu olursa devamında bir sorun olmayacaktır.
Önümüzdeki dönemde aşı pasaportunda Sinovac aşısı olmayacağını düşünmeyin. Çin hükümetinin müracaatı ve yayında söz konusu olduğu için bu sorun olmayacak.