En son 31 Mart yerel seçimlerinden sonra içerde iyice gerilen ekonomi, 23 Haziran ile birlikte normalleşmeye başladı. Yaklaşık 3 aylık süre zarfı içinde, kur 6.24 seviyelerine ulaştı. En son yapılan müdahalelerle birlikte 5.80 seviyelerine indi. 23 Haziran’ın da geride kalmasıyla piyasalar rahat bir nefes aldı. İstanbul’da yenilenen Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimini Millet İttifakı adayı Ekrem İmamoğlu kazandı. Böylece seçim belirsizliği geride kaldı. Yenilenen yerel seçim sonuçları Türkiye’de demokrasiyi kurtardı. Sonucun belirlenmesiyle TL dolar karşısında değer kazandı. Cuma gününü 5.82 civarında tamamlayan dolar/TL önceki akşam ilk tepki olarak 5.73’e kadar geriledi. Kur dün gün içinde düşüşünü sürdürerek 5.71’e kadar geriledi. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi güne artı puanla başladı. Yüzde 3’ten fazla artış yaşayan endekste bankacılık grafiği BIST 100 primini de geçti. Borsa ve kur dışında seçim sonuçları aslında en çok faizlere yaradı. Seçim öncesinde yüzde 20 olan kısa vadeli faizler sonuçlarla birlikte 18.6 puana kadar düştü. Böylece bankalara verilen kredi maliyetlerinde de düşüş oldu. Türkiye’nin beş yıllık kredi iflas takası (CDS) primi, 18 baz puan geriledi. CDS’ler cuma günü 445 baz puandan kapandıktan sonra 427 baz puana geriledi.
Ahlatçı Yatırım’ın günlük piyasa bülteninde şu değerlendirmeler yapıldı: “Yurtdışı gelişmeleri incelediğimizde, Japonya’da açıklanan İmalat PMI (Öncü) verisi haziran ayında piyasa beklentisi aksine geriledi ve 49.5 oldu. Japonya’da açıklanan Ulusal Tüketici Fiyat Endeksi verisi mayıs ayında bir önceki aya göre değişim göstermezken, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0.7 arttı. Almanya’da açıklanan İmalat PMI (Öncü) verisi haziran ayında piyasa beklentisi üzerinde 45.4 oldu. Euro Bölgesi’ne açıklanan İmalat PMI (Öncü) verisi haziran ayında piyasa beklentisi altında 47,8 düzeyinde gerçekleşti. ABD’de açıklanan İmalat PMI (Öncü) verisi haziran ayında bir önceki aya göre geriledi ve 50,1 düzeyinde gerçekleşti. ABD'de açıklanan Mevcut Ev Satışları verisi mayıs ayında piyasa beklentisi üzerinde yüzde 2,5 artış ile 5.34 milyon oldu. ABD borsaları cuma gününü, düşüş ile tamamladı. Yurtiçi gelişmeleri incelediğimizde, TCMB tarafından yayımlanan Finansal Hizmetler İstatistikleri ve Finansal Hizmetler Güven Endeksi Haziran 2019 verilerine göre, 2019 yılı haziran ayında Finansal Hizmetler Güven Endeksi, bir önceki aya göre 10 puan artarak 153,2 seviyesinde gerçekleşti. TCMB tarafından yayımlanan Konut Fiyat Endeksi Nisan 2019 verilerine göre, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 0,66 artan Konut Fiyat Endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 2,75 oranında artarken, reel olarak ise yüzde 14.02 azaldı. Haftanın son işlem gününde, kurun fiyatlamalarda 5.7532- 5.8410 bölgesi aralığında hareket ettiği ve günü 5.8163 seviyeleri civarında tamamladığı görüldü. BİST-100 Endeksi cuma gününü, yüzde 0,14 düşüş ile 94 bin 22 puanda tamamladı.”
TL’DEKİ RALLİ SINIRLI KALACAK
Bank of Singapore Sabit Getirili Menkul Kıymetler Araştırma Birimi Müdürü Todd Schubert İstanbul’da seçim sonucunun ekonomik problemleri çözmeyeceğini, jeopolitik sorunları azaltmayacağını, bu nedenle Türk Lirası’nda yaşanan son rallinin sınırlı olacağını söyledi. Schubert “Türkiye’de riskli varlıklar şimdilik rallisini sürdürebilir, ancak uzun vadede bakıldığında hala ekonomik anlamda sıkıntılı ve siyasi ve jeopolitik risklerle karşı karşıya olan bir ülke görüyoruz” değerlendirmesini yaptı.
ŞİMDİ REFORM SÜRECİ BEKLENİYOR
İş Yatırım ise seçimleri geride bırakan Türkiye’nin popülist politikaları bırakıp reform sürecine odaklanmak için ‘altın değerinde’ bir fırsat yakaladığını belirtti. Açıklamada “2023 yılında Başkanlık seçimlerine kadar olan süreçte ekonomiye ve reform sürecine odaklanacak bir Türkiye, S-400 savunma sistemleri alımı konusunda ABD ile arasındaki gerginliği de çözebilirse yeniden küresel sermaye için bir cazibe merkezi haline gelebilir. Piyasalardaki fırsat penceresi ne kadar süre açık kalacak bilmiyoruz. Bu hafta yapılacak G20 toplantılarında ABD ve Çin görüşmelerinin seyri, Cumhurbaşkanı Erdoğan Trump görüşmelerinde S-400 konusunda ilerleme sağlanıp sağlanamayacağı Türkiye için fırsat penceresinin ne kadar açık kalacağı konusunda ilk ipuçlarını verecek. Ancak orta vadede asıl belirleyici olacak yerel seçimleri geride bırakan Türkiye’nin popülist politikaları bırakıp reform sürecine odaklanıp odaklanmayacağı” ifadelerine yer verildi.
ERKEN SEÇİM OLMAYACAĞINA İNANDIRILMALI
TEB Yatırım Stratejisti Işık Ökte ise “Eğer Londra traderları Türkiye’de artık yapısal reform uygulanacağına ve erken seçim olmayacağına inanırlarsa TL’de ralli olur. Yerli yatırımcı ABD’den S400 konusunda Türkiye’ye yaptırım gelir mi olayına odaklanınca yine dolar almaya devam edeceklerdir. Burada ikinci konu da kabine değişikliği Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gündemi olacak mı, bu konu yabancıların da radarında olmaya devam edecek” şeklinde yorum yaptı.
S-400’Ü ALDIK 5.80 LİRAYA GERİ ÇIKTIK
Ekonomistler seçim sonucunun siyasi belirsizliği ortadan kaldırdığını ve hükümetin ekonomik reformlara odaklanacağı yönünde piyasada olumlu bir havanın mevcut olduğu görüşünde. Seçim dönemi belirsizlik ile Ankara ve Washington arasındaki F-35/S-400 krizi nedeniyle piyasaları olumsuz etkilemeye devam ediyor. Global Menkul Değerler Kıdemli Analisti Rıdvan Baştürk Bloomberg HT’ye seçimlerin kısa sürede ve sorunsuz şekilde bitmesinin Türk Lirası’na olumlu yansıdığını ancak S400 riskinin TL varlıklar için önemli olduğunu kaydetti. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun “Hangi yaptırım olursa olsun S-400’ü aldık” demecinin ardından dolar kayıplarının önemli bir bölümünü geri aldı ve kur 5.80 lirayı gün içinde aştı. Avrupa Birliği’nin Kıbrıs meselesi nedeniyle Türkiye’ye tutumu değerlendirdiği haberinin ardından, Bloomberg News’in Trump yönetiminin temmuz ayında S-400 teslimatının yapılması durumunda Türkiye’ye 3 yaptırım paketini değerlendirdiği iddiası TL’nin Asya piyasalarında değer kaybetmesine yol açtı.
BELİRSİZLİK ORTADAN KALKTI
Rıdvan Baştürk “Cuma gününü 5.82’de kapatan kur 5.72’ye geriledi. Belirsizlik ortadan kalktı bu nedenle TL’de iyimserlik ön planda” diye konuştu. Küresel gelişmelere dikkat çeken Baştürk “Geçen haftaki FED toplantısından sonra dolarda küresel bazda zayıflık vardı. Buna bakarsak kurda aşağı yön daha ön planda olabilir. Kurda 5.72’lerin aşağı kırılmasıyla 5.66’lara doğru geri çekilme görülebilir” dedi. Belirsizliğin ortadan kalmasının borsaya pozitif yansıyacağını kaydeden Baştürk “BIST’te zaten uzun suredir yukarı eğilim var. 95 bin 800 - 96 bin bölgesinin hedeflenebileceğini söyleyebiliriz” ifadesini kullandı.
MAZBATA İLE 5.50’LERE DÜŞEBİLİR
QNB Finans Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdürü Serdar Pazı “Kurda 5.72 seviyesinin daha altını İmamoğlu’nun mazbatayı aldığı süreçte görmüştük, bu seviye aşağı yönde kırılırsa 5.65 hatta 5.50’lere doğru düşüşün önünü açabilir. TL gelişen ülke paralarına göre olumlu ayrışıyor. Kalıcı kırılım için ise jeopolitik riskler ve S400 konuları önemli olacak, piyasalar ayrıca G20 zirvesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temaslarını görmek isteyecektir” dedi.
50 BAZ PUAN İNDİRİM BEKLENİYOR
Citi ekonomistleri, ABD Merkez Bankası’nın (FED) temmuz ayında faiz oranlarını indirmeye karar vermesi halinde, bunun cesur bir adım olacağını ve bilançonun küçültülmesinin erken sona erdirilmesi ile birlikte faizin 50 baz puan indirileceğini öngördüklerini ifade ettiler. Ekonomistler, ekonomik verilerin yeterince güçlü gelmeye devam etmesi ve Çin-ABD ticaret görüşmelerinden olumsuz bir sonuç çıkmaması halinde bu senaryonun değişmeyeceğini de vurguladılar.