GÜVEN ADALI / EKONOMİ SERVİSİ
Bu yılın en fazla getiri sağlayan yatırım aracı olarak ön plana çıkan Borsa İstanbul’da rüzgar tersine dönmüş gibi gözüküyor. BIST 100 endeksi son bir haftada yüzde 3,63 değer kaybederek 106 bin 240 puana kadar geriledi. Yaşanan kayıp ilk etapta göze sınırlı gibi gözükse de işin ayrıntılarına girildiğinde yatırımcılardaki zararın çok daha derin olduğu görülüyor. Endekste işlem gören 100 şirketin hisselerinden 25’i bu süre zarfında yüzde 10’un üzerinde kayıplar yaşadı. 45 hissede ise yüzde 3-10 arası düşüşler gözlendi. Öyle ki yüzde 25’i aşan kayıplar dahi var. BIST 100’deki 72 hisse endeksin üzerinde değer kaybetti. A Grubu hisselerde de durum farklı değil hatta bazılarında çok daha kötü. Bu grupta yüzde 30’un üzerinde kayıplar yaşayan yatırımcılar bulunuyor. Fakat Garanti Bankası, Halkbank ve Turkcell gibi büyük firmalarında aralarında bulunduğu 9 şirketin hissesinde yükseliş yaşandı. Bu şirketlerin büyük piyasa değeri ve halka açıklık oranının BIST 100 endeksine yön vermesi sonucu kayıplar perde önünde sığ gibi gözükse de perde arkasında çok daha derin kayıplar oluşmasına neden oldu. Borsada yaşananlara dair değerlendirmelerde bulunan Gedik Yatırım Portföy Yönetim Müdürü Eral Karayazıcı, yabancı yatırımcıların ağırlıklı olarak sene başında portföylerinde değişikliğe gittiklerine değindi. “Taleplerini de yatırım kuruluşlarına sene başına iki ay kala yani ekim sonunda tebliğ ederler. Bu nedenle Kasım ayında yabancı fonlar müşterilerine yapacakları ödeme tutarında dünya genelinde satışa gider” diye konuşan Karayazıcı, sözlerine şöyle devam etti: “Borsadaki düşüş döviz kurlarında ve Türk tahvil faizlerinde yaşanan sıçrama üzerinde etkili ve belirleyici olan dışsal etken bu olup borsada primli şirket hisselerinin bu rüzgardan daha fazla etkilenmesi doğal. Türkiye piyasaları bu akımdan benzer ülkelere kıyasla daha fazla etkileniyor. Lokal belirsizlikler tek neden olmamakla birlikte yaşanan satıcılı seyirde bir katalizör ve piyasalarda birkaç hafta daha Kasım havasının etkisini sürdürmesi mümkün.”
Dolar yükselişte: ABD Merkez Bankası’dan (FED) Aralık ayında faiz artışı beklentileri ve iç gelişmelerin etkisiyle, dolar yeniden 3.90 lirayı ve euro da 4.60 lirayı gördü. Analistlere göre dövizlerdeki artış, FED’den faiz artışı beklentilerinin yanında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, partisinin genişletilmiş il başkanları toplantısında yaptığı konuşmada, “Faiz konusunda beni anlamayanlar er veya geç anlayacaklar; enflasyonu doğuran ana sebep faizdir, bunu öğreneceksiniz” sözlerinin de etkisiyle hız kazandı.
FAİZDE REKOR TEKRAR KIRILDI
Piyasanın borsa ve dolara odaklandığı dönemde faizler üst üste rekorlar kırıyor. 2 yıllık borçlanma faizi 13,83’ü geçerken, 10 yıllık tahvilin bileşik faizi ise dün yüzde 12.55’e kadar yükselerek rekor kırdı. Rekor seviyeye yükselmesinin ardından düşüşe geçen faizler sırasıyla 13,73’e ve 12,53’e geriledi.
BÜYÜK ZARARLAR OLUŞUYOR
BIST 100 endeksinde yükselişin ardından primli hisselerden daha iskontolu şirketlere geçişler olduğunu belirten İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu, “Bu endekste dalgalı seyirler yaratıyor. Ancak temel bilanço değerinin çok üzerine yükselen primli hisselerde satışlar daha etkili olduğu için bu tarz hisselerde düşüşler çok fazla görüldü. Temel değerlerinden çok uzaklaşmış hisse senetlerinde yatırımcıların dikkatli olmalarında ve fazla ısrarcı olmamalarında fayda var. Hisselerde oluşan hızlı yükselişler küçük yatırımcıların ilgisini çekiyor ve bu yüksek fiyattan alarak büyük zararların oluşmasına neden oluyor. Yatırımcıların araştırma bölümlerinin şirket raporlarını ve değerleme fiyatlarını mutlaka okumalarını öneririm” dedi.
BİRKAÇ HİSSE DENGEYİ BOZDU
KapitalFx Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, borsadaki dengesizliğin birkaç hisseden kaynaklandığına değindi. Özellikle, Halkbank’ta hissenin 10 TL altlarından toplanması ve henüz tavan olmadığı bir seviyede devre kesici uygulamasının devreye girmesinin etkili olduğuna işaret eden Erkan, “Hisse tavan olmadığı için muhtemelen alımlar devam edecekti. Aselsan’da da son dönemde Atak helikopteri kaynaklı haber akışı ve beklentilerle başlayan alımlar, ‘Borsanın en değerli şirketi’ haberleri çıktıktan hemen sonra satışa uğramaya başladı. Orada da hisseyi son dönemde alanlar satışa geçti” dedi. Erkan, sözlerini şöyle tamamladı: “Ancak Halkbank ve Aselsan’da piyasa düşerken alıma geçenlerin veya piyasa yükselirken satışa geçenlerin etkilerini gördük. Sonuçta, hissede beklentiyle oluşan bir rasyonel fiyatlama, bir de potansiyeli aşan, spekülatif hareketler var. O eşiğe gelinmişse olay risklidir, bunlarda da o durumu yaşadık.”
VERGİ REFORMU PİYASALARA YARADI
ABD’nin alt meclisi olan Temsilciler Meclisi, ülkenin vergi sisteminde önemli değişiklikler öngören vergi reformu yasa tasarısını onayladı. ABD borsaları iki gün süren kayıplar ardından hızla yükseldi, Asya da bu sabah yükselişte. ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhuriyetçi Parti için büyük önem taşıyan reform teklifi, ülkede kurumsal vergi oranını tek hamlede ve kalıcı olarak yüzde 35’ten yüzde 20’ye indirilmesini içeriyor. Temsilciler Meclisinde yapılan oturumda, “Vergi İndirimleri ve İstihdam Yasası” başlıklı tasarı 205’e karşı 227 oyla kabul edildi. Tasarı ayrıca, ülkede mevcut durumda 7 dilimden oluşan bireysel gelir vergisi oranlarını yüzde 12, 25, 35 ve 39,6 olmak üzere 4 dilime indirmeyi planlıyor ancak ülkenin vergi kanunlarını 30 yılı aşkın süredir ilk kez değiştirmeyi hedefleyen tasarının gelecek 10 yılda ABD federal hükümetinin borcunu yaklaşık 1,4 trilyon dolar arttıracağı tahmin ediliyor.