SİVAS'ın Suşehri ilçesinde, Kelkit Çayı üzerinde enerji üretimi ve tarımsal sulama amacıyla kurulan 33 yıllık Kılıçkaya Barajı, kuruma noktasına geldi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Fatih Kartal, "Kelkit Çayı'nı besleyen bazı kollar var. Kolların içme suyu ve tarımsal amaçlı kullanımının artması da baraj suların azalmasında büyük etken" dedi.
Barajlardaki kuruluk oranı bu yıl sadece İstanbul'un değim tüm Türkiye'nin gündemi ve sorunu haline geldi. Mevsimsel yağışların olması gereken seyirde olmaması hemen hemen her ilde en az bir barajı ya kuruttu ya da su seviyesini düşürdü.
ARTVİN
Artvin'deki Yusufeli Barajı'nda su seyri 78 metreyi bulurken, depolanan su miktarı 83 milyon metreküp seviyesine kadar ulaştı. Baraj kapaklarının kapanması ile birlikte su seviyesinin 78 metreyi bulduğu barajda, depolanan su miktarı 83 milyon metreküpü buldu. Su tutma işleminde üç ay biterken, karayolları ilk sıralarda olmak üzere baraja yakın köylerdeki evler ve mahalleler birer birer sular altında kalıyor.
BURSA
Bursa'nın içme suyu ihtiyacının karşılandığı iki barajdan biri olan 60 milyon metreküp su kapasiteli Nilüfer Barajı, bölgenin bir süredir yağış görmemesi sebebiyle tamamen kurudu. Nilüfer Barajı'nın alt havzasında yer alan ve kentin diğer içme suyu kaynağı olan yıllık 125 milyon metreküp su kapasiteli Doğancı Barajı'nda ise seviye yüzde 27'ye geriledi. Kuraklık sebebiyle Bursa Büyükşehir Belediyesi vatandaşlara suyu tasarruflu kullanın çağrısı yaptı.
İSTANBUL
Sultangazi’de konumlanan Alibeyköy Barajı’nda doluluk oranı yüzde 10.69 olarak ölçüldü. Bir kısmı tamamen kurumuş olan barajda, suların çekilmesiyle göle atılan giysiler, pet şişe, zodyak bot ve kayık parçaları gibi birçok kalıntı ortaya çıktı.
DENİZLİ
Denizli’ye içme suyu ve tarımsal sulama suyu veren baraj ve göletlerdeki su seviyesi yüzde 20’lere düştü. Etkili olan mevsimsel kuraklık nedeniyle alarm veren su havzalarındaki doluluk oranı, 2022 yılının aynı döneminin de gerisinde kaldı.
İZMİR
İzmir'in su ihtiyacını karşılayan Tahtalı Barajı’nda su seviyesi düşerken eski yerleşim yerleri de ortaya çıktı. Tüm bunların yanında yaşanan kuraklığın ardından 23 senedeki en kurak beşinci sene olduğu vurgulandı.
BİR BARAJDAN DAHA KÖTÜ HABER
Geçtiğimiz günlerde son olarak bu halleri alan barajların ardından bir ilden daha kötü haber geldi. Sivas'ın Suşehri ilçesinde, Kelkit Çayı üzerinde enerji üretimi ve tarımsal sulama amacıyla kurulan 33 yıllık Kılıçkaya Barajı, neredeyse kuruma noktasına geldi.
Suşehri'ne 28 kilometre uzaklıktaki Kelkit Çayı üzerine, enerji üretimi ve tarımsal sulama amacıyla 1990 yılında inşa edilen Kılıçkaya Barajı, kuruma noktasına geldi. 64 kilometrekare alana sahip barajın 33 kilometrekaresi, Suşehri sınırlarında, geri kalan 31 metrekaresi ise Giresun'un Şebinkarahisar ilçesi sınırlarında yer alıyor. Barajın son dönemde yaşanan kuraklık nedeniyle su tutmaması ise dikkat çekiyor. Bugünlerde barajdan geri sadece ortasından geçen Kelkit Çayı'nın akıntısı kaldı.
ALARM ÇANLARI ÇOKTAN ÇALDI
SCÜ Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Fatih Kartal, baraj hakkında bilgi verdi. Barajda yıllar içinde birçok kez su bazında büyük değişiklikler gözlendiğini söyleyen Kartal, "İncelediğimizde bunda çok fazla faktör etkili. 2015 yılında yağışın dönemsel olarak farklılık göstermesi dolayısıyla genel olarak barajın yüksek su tutma kapasitesi mevcuttu hatta o dönem barajın kapaklarını açmışlardı ama günümüze baktığımızda kuraklık açısından alarm veren bir özelliğe sahip. Zaman zaman ciddi boyutta kuraklığın tetiklemesiyle birlikte suların çok fazla çekildiği ve azaldığını da görebiliyoruz. Yöreyi incelediğimizde ve tarihi şehir efsanelerine baktığımız zaman Fatih Sultan Mehmet'in yaptırmış olduğu bir cami söz konusu.
O caminin dönem içerisinde yıllık periyodik kuraklıkla ortaya çıktığı, yağışın artmasıyla tekrar su içinde kaybolduğunu görüyoruz. Bu durumun en önemli etkeninin kuraklık olduğunu yağış azlığı olduğunu söyleyebiliriz. Yağışın yıllara periyodik olarak dağılmaması, kimi zaman artış kimi zaman azalış göstermesi, son yıllarda da yoğun olarak küresel ısınma nedeniyle yağışların tamamen azaldığını görüyoruz. Bu da su seviyelerinin düşmesine neden oluyor" dedi.
'REKOLTEDE AZALIM GÖRÜLECEK'
Barajlardaki su azlığının sadece kuraklığa ve iklimse etkenlere bağlanmaması gerektiğini kaydeden Kartal, "Kelkit Çayı'nın barajı besleyen kolları var. Bu kolların içme suyu, tarımsal amaçta kullanımın çok fazla artması baraj suların azalmasında çok büyük etken. Barajımız enerji üretimi maksatlı kullanılan bir baraj. Dönemsel rekoltenin düşmesine bağlı kilovat olarak düşüklüğüne sebep olacak. Enerji üretiminde azalmalar meydana getirecek. Yine bununla birlikte su popülasyonu nedeniyle balık çeşitliliği ve balıkçılığı sekteye uğratacak ve azaltacaktır. Çayın kolları tarımsal sulama maksatlı kullandığı için tarımda da yıldan yıla rekolte düşüklüklerine ve verim azalmalarına sebep olacaktır" diye konuştu.