DENİZHAN ERKOÇ
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, gayrimenkul sektörünün “Sat-Yap” sürecinden “Yap-Sat” sürecine geçtiğini belirterek, 2020 yılında satışların tamamlanmış sıfır konut ve ikinci el konuta yöneleceğini söyledi.
Gayrimenkul sektörünün 2016 yılı itibarıyla aslında kabuk değiştirmeye başladığını dile getiren Maya, “Bu değişiklik 2015 ve öncesinde öğrendiğimiz konut hikayesini sil baştan yeniledi. Bu yenilenme sürecini 2019 yılında iliklerimize kadar hissettik. 2019 ve sonrası yıllar için konutta şimdiye kadar çok basit bir gerçek olan ‘Sat-Yap’ sürecinden ‘Yap-Sat’ sürecine geçildiğini söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
Pahalı ve lüks konut yapma alışkanlığının sektörde stok oluşturduğunu ifade eden Maya, “Aynı hedef kitleye üretilen konut stokundaki doygunluk önümüzdeki birkaç yıl devam edecek. Farklı hedef kitleye yönelik ürün geliştirilebilmek için de uygun arsa bulmak kritik öneme sahip. Öte yandan İnşaat maliyet endekslerindeki yükselişle birlikte yeni proje yapma isteğinin geliştirici tarafında çok olmayacağı bir yıl bizi bekliyor olabilir.
2019’da ikinci el konut satışları, ilk el konut satışlarına göre daha hareketli bir pazara sahipti. 2020 yılında da teslim edilecek proje sayısındaki azalma ile bu trend benzer şekilde devam edebilir” şeklinde konuştu. Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkan Yardımcısı Ahmet Erkurtoğlu da ekonominin lokomotifi inşaatın 2019’u diğer sektörler gibi zorlu geçirdiğini ifade ederek, özellikle kredi faiz oranlarının aylık bazda yüzde 2’nin üzerine çıkmasının konut satışlarını durma noktasına getirdiğini, yıl içerisinde imar barışı ve kentsel dönüşüm konularının çok konuşulduğunu söyledi.
2020’de lüks konut üretiminde düşüş beklediklerini, inşaat şirketlerinin daha çok fiyatı 750 bin liraya kadar olan konutları üreteceğini belirten Erkurtoğlu, İstanbul’da kentsel dönüşüm çalışmalarının da hızlanmasını beklediklerini kaydetti.
DEĞERLİ KONUT VERGİSİ ERTELENİYOR
TSKB Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, 2020’de özellikle Çinli yatırımcıların Türkiye’de konut alımı için harekete geçebileceğini dile getirdi. Maya, “Yabancıya satışta etkili olan temel iki konunun vatandaşlık hakkı limiti dışında, TL ve yabancı para kurlarındaki ilişki olduğunu görüyoruz. Yabancı satışlarında 2018 ile 2019 yılını kıyasladığımızda Çin vatandaşlarının konut alımında bir hareketlenme olduğunu gözlemledik. 2020 yılında da Çin’i bu anlamda konuşacağız. Çin dışında 2018 ve 2019 yıllarını ilk 11 ay olarak kıyasladığımızda konut alım adetlerinde İran, Libya, Yemen, Cezayir ve Filistin ülkelerinde oranlarını görüyoruz. 2020’de de bu trend devam edebilir” dedi.