EKONOMİ SERVİSİ / İSTANBUL
İşsizlik sorununa bir türlü sürdürülebilir bir çözüm bulamayan Türkiye’de en büyük sorumluluk hiç şüphesiz ki sanayi sektörüne düşüyor. Fakat şubat ayında başlayan istihdam seferberliğine beklenen katkıyı sağlayamayan sanayi sektörü, maaşlarda artırım yapmaktan kaçınmıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2017 yılı 3. çeyrek ‘Sanayi İşgücü Girdi Endeksleri’ ve ‘Ticaret ve Hizmet Endeksleri’ raporu da sanayi sektöründe maaşların diğer sektörlere göre daha fazla arttığını gösterdi. Takvim etkisinden arındırılmış sanayide brüt ücret–maaş endeksi 3. çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 13,7 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayide brüt ücret maaş endeksi ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,7 artış gösterdi. Aynı dönem ticaret ve hizmet brüt ücret-maaş endeksi takvim etkisinden arılndırılmış verilere göre yüzde 9,9; mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ise 2,2 artış kaydetti. Rapordaki diğer detaylar ise şöyle:
* Takvim etkisinden arındırılmış sanayi istihdam endeksi 2017 yılı III. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,1 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi istihdam endeksi ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,4 arttı.
* Takvim etkisinden arındırılmış sanayide çalışılan saat endeksi 2017 yılı III. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,6 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayide çalışılan saat endeksi ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 arttı.
* Takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ve hizmet ciro endeksi 2017 yılı III. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 19,1 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi bir önceki çeyreğe göre yüzde 3,8 arttı.
* Takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ve hizmet istihdam endeksi 2017 yılı III. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,5 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış istihdam endeksi bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,5 arttı.
* Takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ve hizmet çalışılan saat endeksi 2017 yılı III. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,7 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış çalışılan saat endeksi bir önceki çeyreğe göre aynı seviyede kaldı.
SEKTÖREL GÜVENDE KAYIP VAR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), kasım ayına ilişkin sektörel güven endekslerini yayımladı. Buna göre, mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi ekimde 101,1 iken, kasımda 99,7’ye düştü. Hizmet sektörü güven endeksindeki bu azalış, son üç aylık dönemde “iş durumunun” iyileştiğini ve “hizmetlere olan talebin” arttığını değerlendiren girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. Perakende ticaret sektörü güven endeksi, kasımda yüzde 3,9 azalarak 99,9 değerine geriledi. Bu düşüş son üç aylık dönemde “iş hacmi-satışların” arttığını değerlendiren girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. İnşaat sektörü güven endeksi de ekimde 84,2 iken, kasımda 82,4 değerine düştü. Bu azalış, “alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyini” mevsim normalinin üzerinde değerlendiren girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı.
‘EL KESESINDEN HOVARDALIK YAPMAYI BIRAKIN’
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, siyasetçilerin söylemlerinde sorumlu davranması gerektiğini belirterek, ekonomik gerçeklerle uyuşmayan vaatlerin siyasetçilerin inanırlığına gölge düşürdüğünü ifade etti. Yaptığı yazılı açıklamada, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, “asgari ücretin 2 bin liraya çıkarılması” yönündeki açıklamasını eleştiren Özdebir, “Ülkelerin, imalat sanayilerinin rekabetçiliklerini korumak ve artırmak adına tedbirleri ardı ardına aldıkları bir ortamda Türkiye’nin ücretlerde bu boyutta bir artışı tartışıyor olması düşündürücüdür. El kesesinden hovardalık yapmayı bırakın” değerlendirmesinde bulundu. Özdebir, ASO olarak 2016’da gerçekleşen yüksek asgari ücret artışını eleştirdiklerini de hatırlatarak, şunları kaydetti: “Ekonomik vaatlerin özellikle düşük gelirli kesimlerin gelirlerini etkileyerek toplumsal refahta geçici bir artış sağlayacağı açıktır ancak bu artışlar, sonunda yine dar gelirlileri vuracaktır. Asgari ücret, ülkemizde başta cezalar olmak üzere birçok ekonomik değişkenin belirleyicisi. Ayrıca asgari ücrette yapılacak ekstra artışlar, ücret skalasının her aşamasını etkileyecek ve ücretlerde genel bir artışa yol açacaktır. Bunun rekabet gücümüzü olumsuz etkileyeceği de açıktır. Bu nedenle siyasetçilerimiz önerilerde bulunurken biraz daha sorumlu davranmalı ve popülist öneriler yerine, toplumsal refahta kalıcı artışlara yol açacak uzun vadeli ve sürdürülebilir politika önerilerine odaklanmalı, iktidara ve kamuoyuna daha ciddi öneriler getirmelidir.”
CİRO YÜZDE 19 YÜKSELDİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2017 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin ticaret ve hizmet endekslerini açıkladı. Buna göre, takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ve hizmet ciro endeksi, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 19,1 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi de bir önceki çeyreğe göre yüzde 3,8 artış kaydetti. Takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ve hizmet istihdam endeksi üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış istihdam endeksi de bir önceki çeyreğe göre 0,5 arttı. Üçüncü çeyrekte takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ve hizmet çalışılan saat endeksi, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,7 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış çalışılan saat endeksi ise bir önceki çeyreğe göre aynı seviyede kaldı.