Türkiye ile ABD ilişkilerinin sorun başlıklarından biri de Rus Hava Savunma Sistemi S-400’ler. Türkiye’nin Rusya’dan satın alacağı sistem iki ülkenin en kritik sorunu olarak diplomasinin bir numarasına oturmuş durumda. Türkiye güvenlik ihtiyacı nedeniyle S-400’lerin alınması konusunda geri adım atmazken ABD’den gelen mesajlarda ise tehdit tonu giderek artıyor. 23 Nisan resepsiyonunda da gündemde yine bu konu vardı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, S-400 füze savunma sistemlerinin teslimatının tamamlanmasından sonra Azerbaycan veya Katar’da tutulacağı iddialarını yalanlayarak, bu konunun hiçbir zaman gündeme gelmediğini söyledi. Çavuşoğlu “Biz Rusya ile anlaşmayı yaptık. Şimdi teslim süresini konuşuyoruz. Rusya satacak olsa Azerbaycan’a doğrudan satar. Aracıya gerek yok. Zaten iki ülkenin ilişkileri de çok iyi’’ ifadelerini kullandı. Çavuşoğlu, S-400 alımı nedeniyle ABD’den F-35’lerin teslimi konusunda gelen yaptırım açıklamaları sonrası Türk basınında gündeme gelen Rus yapımı Su-57 iddiaları hakkında da çarpıcı mesajlar verdi: “Biz bu konularda çok netiz. Biz F-35’in ortağıyız, programın içindeyiz. Bu proje için para ödemişiz. Şu anda bu konuda bir sorun yok. Ancak en kötü senaryoda diyelim ki olmadı, o zaman ben mutlaka bu ihtiyacımı bir yerden karşılamalıyım. O durumda da en iyi teknoloji neredeyse oradan almam lazım. Türkiye’nin tavrı gayet net. Stabil ve şeffaf bir tavır sergiliyoruz. Rusya’ya karşı da ABD’ye karşı da öyleyiz”.
Konu Milli Savunma Bakanı Hulusi Akara’a da soruldu. ABD ile süren görüşmelerin kilitlenmediğinin altını çizen Akar “F-35’ler için tabii ki bir B planımız var. Kısa orta ve uzun vadeli planlarımız var am şu an için bir kilitlenme yok” dedi.
İki bakan resepsiyonda bu açıklamaları yaptıktan 12 saat sonra bu kez Genelkurmay Başkanı Yaşar Gülen ile kuvvet komutanları ve ilgili bazı komutanlıkların da katılımıyla Ankara’da sürpriz bir S400 toplantısı yaptı. Toplantının ana gündemiyse krizle birlikte Türkiye’nin izleyeceği yol haritası ve atacağı adımlar oldu.
SEVKİYAT TEMMUZDA
Rusya’nın S-400 füze savunma sistemi sevkiyatını Türkiye’ye temmuz ayından itibaren yapacağı iddia edildi. Rus haber ajansı IFAX, Türkiye’ye S-400 füze savunma sistemi sevkiyatının temmuz ayından itibaren yapılacağını duyurdu. Miheyev, Rusya ve Türkiye’nin S-400 üretiminin yerelleştirilmesiyle ilgili konuları da karara bağladıklarını kaydederek sözleşmenin yerine getirilmesi için çalışmalara devam ettiklerini dile getirdi.
RUSYA’DA SU 57 HEYECANI
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun “F-35 olmazsa biz de kmuadili uçaklara bakarız” açıkalamasına Moskova’dan yanıt geldi. Rusya devlet savunma sanayisi şirketi Rosoboronexport Başkanı Aleksandr Miheyev, Türkiye’nin F-35’e alternatif Rus savaş uçağı tedariki konusunda istişarelere hazır olduklarını belirtti. Miheyev “Türk tarafı istişarelerde bulunmak için bize başvurursa imkanlarımız dahilinde Rus Birleşik Uçak Şirketi ile ortaklaşa istişare etmeye hazır olacağız” dedi.
İLK AŞAMADA 8 MADDELİK YAPTIRIM TEHDİDİ
ABD’de Kongre’nin etkili isimlerinden Demokrat Partili Senatör Bob Menendez, Ankara’nın Rusya’dan S-400 sistemlerini satın alması halinde Türkiye’ye karşı ‘büyük sonuçları’ olacak ciddi yaptırımlar getireceklerini söyledi. Menendez, S-400 satın alınırsa ABD’nin üslerini Yunanistan dahil başka ülkelere taşıyabileceğini belirtti. Atina’da Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras’la bir araya gelen Menendez, Türkiye’ye yönelik tehditlerini tekrarladı. Menendez, Türkiye’nin S-400 alımıyla ilgili “Satın alma işlemi gerçekleşirse, ilk olarak bizzat benim teklif ettiğim yasa gereği yaptırımlar olacak. İkincisi Türkiye’nin F-35’lerle S-400’lere aynı anda asla sahip olamayacak. Böyle bir adım bizi NATO içinde anlaşmadan uzaklaştırır. Türkiye S-400 satın alırsa tek bir F-35 dahi satmayız” ifadelerini kullandı. Ne tür yaptırımların uygulanabileceği sorusunu yanıtlayan Menendez, ihracat, silah programı konuları alanlarının yaptırım alanlardan olduğunu belirtti. ABD’li senatör “ABD bankaları ile her türlü finansal anlaşmanın yasaklanması gibi güçlü mali araçlar da var. Visa ile ilgili sorunlar çıkabilir. ABD Başkanı’nın yasa gereği içlerinden beşini seçebileceği sekiz yaptırımlık bir liste mevcut” dedi.