Rusya'nın, Suriye'de yaklaşık 5 yıldır devam eden iç savaşın sona ermesi için "Suriye krizine çözüm yaklaşımı" adlı bir plan ortaya attığı bildirildi. Planda, 18 ay içinde yeni bir anayasa hazırlanması, anayasanın referanduma sunulmasının ardından da erken devlet başkanlığı seçimine gidilmesi çağrısında bulunuldu.
Rusya'nın Birleşmiş Milletler'e (BM) sunduğu ve AP'nin ele geçirdiği belgede Beşar Esad'ın adı anılmadan "Suriye Devlet Başkanı, anayasa komisyonuna başkanlık etmemeli" ifadesi kullanıldı.
Belgede BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura'ya Haziran 2012'de Cenevre'de varılan mutabakat temelinde Suriye hükümeti ve "muhalif grupların temsilcilerin oluşan bir heyet" arasında siyasi süreci başlatma çağrısı yapıldı.
Rusya belgelerin sızdırılmasından rahatsız
Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Yardımcısı Vladimir Safronkov, belgenin sızdırılmasından üzüntü duyduklarını kaydederek "Bu, bizim vizyonumuz, bizim önerimiz. Tabii ki diğer tarafın da önerilerine açığız. Bu, sadece siyasi sürecin başlatılması, tarafların bir araya getirilmesi için Rusya'nın yaptığı bir katkı" dedi.
Rusya, söz konusu belgeyi cumartesi günü Viyana'da yapılacak ikinci tur Suriye görüşmelerinin öncesinde BM'ye sundu.
İngiltere: Belge Viyana'da ele alınmadı
Dün BM Güvenlik Konseyi'nde Suriye ile ilgili bir toplantı yapılmış ve De Mistura, hafta sonu Viyana'da yapılacak Suriye toplantısında son dönemde yakalanan ivmenin iyi değerlendirilerek Suriye'deki şiddetin azaltılmasının sağlanması gerektiğini vurgulamıştı.
İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Matthew Rycroft, toplantıda Rusya'nın sunduğu belgenin ele alınmadığını söyledi. Rusya'nın önerilerini bildiklerini kaydeden Rycroft, "Rusya'nın Viyana görüşmelerine katılmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Bu korkunç savaşın sone ermesini hızlandıracak tüm yapıcı görüşlere açığız" dedi.
Muhalefet ve terör grupları ayrılmalı
"Suriye Krizine Çözüm Yaklaşımı" adlı belge, muhalefet ve "terör grupları" arasında ayrım yapılmasının önemini vurguluyor.
BM Güvenlik Konseyi'ne IŞİD'in terör örgütleri listesine dahil edilmesi çağrısı yapılan belgede "Suriye'de ateşkes konusu ele alındığında IŞİD ve diğer terör örgütlerine karşı operasyon düzenlenmesi gerekmektedir" ifadesi kullanıldı.
Belgede, siyasi görüşmelere katılacak muhalefet heyetinin nasıl oluşturulacağına önceden karar verilmesi ve bunun "teröristlerin Suriye'de iktidara gelmesini önleme, ülkenin egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve siyasi bağımsızlığını, devletin laik ve demokratik yapısını garanti altına alma amaçlarını paylaşmaya ne kadar hazır oldukları temelinde" yapılması gerektiği belirtildi.
Seçimler ertelenmeli
Belgede şu ifadelere de yer verildi:
"Suriye'de hükümet ve muhalefet heyeti, BM himayesinde bir araya geldiğinde aşağıda belirtilen adımlar üzerinde uzlaşma sağlamalı:
- Güvenliği, adil bir çıkar dengesini, etnik ve dini grupların devlet kurumlarındaki haklarının korunmasını garanti altına almak için 18 ay içinde tamamlanacak anayasal reform sürecinin başlatılması,
- Suriye toplumunun tüm kesimlerini kucaklayacak anayasa komisyonu kurulması,
- Hazırlanan anayasa taslağının referanduma sunulması ve onaylanmasının ardından erken devlet başkanlığı seçimine gidilmesi,
- 2016 baharında yapılması planlanan parlamento seçimlerinin ertelenmesi ve seçimlerin yeni anayasa temelinde devlet başkanlığı seçimiyle aynı anda yapılması,
- Seçimi kazanan devlet başkanının, ordunun başkomutanı olması ve özel kuvvetlerle dış politikayı kontrol etmesi."
Görüşme sürecine yardımcı olması için bir Suriye Destek Grubu kurulmasını da öneren Rusya, gruba Viyana'daki toplantıya katılan ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa, Suudi Arabistan, Türkiye, İran, Mısır, Ürdün, Umman, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, Lübnan, Almanya, İtalya'nın katkıda bulunabileceğini kaydetti.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER/AA