ÖZEL HABER / HAMİDE HANGÜL
Türkiye sınırını ihlal eden Rus jetlerin angajman kuralları gereği düşürülmesi sonrasında gerilen Türkiye-Rusya ilişkilerinde yumuşama sinyalleri enerji projelerine yeşil ışık yaktı. Bu projelerden biri Türk Akımı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 9 Ağustos’ta gerçekleşecek görüşmesi öncesinde Türk Akımı’nda durdurulan görüşmelerin yeniden başladığı duyuruldu. Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, “Türk Akımı’nda iki hat için Türk yetkililerle görüşmeler başladı” dedi.
ENERJİNİN YÜZDE 12’Sİ
Gazprom’un 12.5 milyar dolar yatırımla inşa edeceği bu proje, Putin’in Türkiye’ye 1 Aralık 2014’te yaptığı resmi ziyaretinde gündeme gelmişti. Putin, Rusya’dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye’ye aktarılması planlanan bu doğal gaz boru hattı projesinin, Güney Akım’ın yerini alacağını, Güney Akım’ın da iptal edildiğini Türkiye’den duyurmuştu. Bu hat, Rus gazını Avrupa’ya ulaştırmada Moskova’nın sorun yaşadığı Ukrayna’yı by-pass ederek Türkiye’nin enerji koridoru olmadaki rolünü artırıyor.
Başlangıçta 63 milyar metreküp olarak planlanan hattın kapasitesi, daha sonra yarı yarıya düşürülmüştü. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin zirvesini bekleyen bir diğer enerji projesi ise Akkuyu Nükleer Santrali. Rusya’nın Mersin’de 20 milyar dolar yatırımla gerçekleştireceği Akkuyu’da bugüne kadar 3 milyar dolar yatırım yapıldı. Her biri 1200 megavat gücünde dört reaktörün kurulması ile planlanan santralden, 4800 megavat düzeyinde elektrik enerjisi elde edilmesi söz konusu.
PETROL DE ETKİLEDİ
Bunun da Türkiye enerji ihtiyacının yüzde 10 ila 12’sini karşılaması tahmin ediliyor. Akkuyu projesini ise Rus devlet enerji nükleer şirketi Rosatom yürütüyor. İşletme ömrü 60 yıl olarak belirtilen projenin 2023’te tamamlanması planlanıyor. Akkuyu, hayata geçmesi halinde Türkiye’deki ilk nükleer santral olacak. Türk hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağının düşürülmesi sonrasında Türk-Rus ilişkilerinde gerginlik yaşanması ve 40 doların altına düşen düşen petrol ve doğalgaz fiyatları Rus ekonomisinde finansman sıkıntısı oluşturmuştu.
GÖZLER ERDOĞAN VE PUTİN’DE
İki ülke arasında ekonomik ve ticari ilişkilerde sorunların çözümü için Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci Moskova’ya çıkarma yapmıştı. Bakan Zeybekci, Akkuyu projesini gerçekleştirme konusunda siyasi karar alındığını açıklamıştı. 9 Ağustos’taki Erdoğan-Putin zirvesine kadar mevcut sorunları çözmek için çaba sarf edeceklerini belirten Zeybekci, çözümsüz kalan konuların Türkiye ve Rusya liderleri tarafından konuşulacağını belirtti.
ÇALIŞMA GRUBU OLUŞACAK
Gazprom’un Başkan Yardımcısı Alexei Ulyukayev, Rusya ve Türkiye’nin Türk Akım doğal gaz boru hattı için bir çalışma grubu oluşturmalarının kararlaştırıldığını açıklarken, Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev ise Türk Akım’nda nihai kararın Rusya ve Türkiye liderlerinin yapacakları ikili görüşme sonrasında karar verilmesini beklediğini belirtti. Rusya Enerji Bakanı Yardımcısı Yuri Sentyurin da projenin hayata geçirilebilmesi için tarafların tekrar konuşmaya başlayacağını, ancak henüz alınmış kesin karar bulunmadığını ifade etmişti.
‘GÖRÜŞMELER BAŞLADI’
Türkiye’nin enerji koridoru konumunu güçlendirecek enerji projelerinde ilk sinyal Türk Akımı için geldi. Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesi kapsamında Türkiye ile görüşmelerin yeniden başladığını açıkladı. Rus haber kanalı Rossiya 24’e değerlendirmelerde bulunan Novak, “Türkiye, Avrupalı tüketicilere doğalgaz ulaştırılması için transit ülke olarak büyük bir rol oynayacak” açıklaması yaptı. Rus Bakan Novak, söz konusu projede iki hat için Türk yetkililerle görüştüklerini bildirdi.