St. Petersburg Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Görevlisi Tatiana Romanova'nın yaptığı açıklamada, "Rusya doğalgaz boru hattı inşa edecek kadar nakite sahip değil, AB veya AB üyesi ülkeler tarafından finansal olarak desteklenmediği sürece de yeni bir proje yapılamaz" dedi.
Romanova, düşen petrol ve doğalgaz fiyatlarının kötüye gidişatı perçinlediğini belirterek, "Güney Akım gibi eski bir proje için Bulgaristan'a güven kalmadı. O bir yana, aslına bakarsanız şu anki koşullar ve fiyatlara baktığımızda Türk Akımı'nın durdurulması da masraf çıkarmayacağı için Gazprom için bulunmaz bir nimet. Rusya'nın bundan sonra Kuzey Akım-2 projesine ve Ukrayna'nın doğalgaz taşıma sistemini yenilemeye daha fazla önem vereceğini düşünüyorum" diye konuştu.
Öncelikleri başkanlık seçimleri
Rusya Ulusal Araştırma Üniversitesi Dünya Ekonomisi ve Uluslararası İlişkiler Fakültesi Öğretim Görevlisi Yuval Weber de Rusya'nın ekonomik zorluklarla karşı karşıya kaldığını ve 2018'de gerçekleşecek başkanlık seçimlerinden önce sermaye yoğun bir enerji projesinde yer alma ihtimalinin çok düşük olduğunu belirtti.
Türk Akımı yerine yeniden Güney Akım projesinin gündeme getirilmesi çabalarıyla ilgili de Weber, "Böyle bir olasılık Rusya için iyi olmaz. Çünkü Rusya şu anki koşullarda harcama yaparken -en azından başkanlık seçimlerine kadar- iç pazar ve çıkar gruplarına öncelik verecek. Rusya'nın enerji sektörüne uygulanan yaptırımlar da Batılı şirketlerin Güney Akım gibi bir Rus projesinde yer almasına engel oluyor. Ayrıca, piyasada kronik hale gelen düşük enerji fiyatlarının yatırıma teşvik etmemesi, Rusya'daki kurumsal aktörlerin uluslararası pazarlardan yeterli miktarda para ödünç almasına engel oluyor" değerlendirmesinde bulundu.
Eski proje canlanmaz
Aynı üniversitenin Ekonomi Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi Dimitri Balkunets ise "Bulgarlar, AB karşısında Güney Akım'ı yeterince savunamadı ve proje iptal oldu. Projenin tekrar canlanıp gündeme gelmesini beklemiyorum" dedi.
Balkunets, süregelen Türkiye-Rusya krizi nedeniyle Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesinin gerçekleşmeme olasılığına da değinerek, "Türk Akımı iptal edilmiş veya ertelenmiş olabilir. Bence, Türkiye alternatif olarak Karadeniz'de bir sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) terminali kurabilir. Bu politik riskleri ortadan kaldırmanın yanı sıra, tek bir ülkeye olan bağımlılığı da azaltacaktır. LNG terminalinin inşası durumunda Yunanistan, Bulgaristan, İtalya, Türkiye ve benzeri ülkelere gaz transferi de mümkün olacaktır" ifadelerini kullandı.
Projenin kısa geçmişi
Rus doğalgazını Avrupa'ya taşıyacak Türk Akımı Boru Hattı, Güney Akım Projesi yerine, 2014 yılı sonlarında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından Ankara ziyareti sırasında açıklanmıştı.
Hatay'da 24 Kasım 2015'de Türkiye sınırını ihlal eden Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından, iki ülke arasındaki ilişkilerin gerilmesi sonucu, 3 Aralık 2015'de Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Türk Akımı Projesi'nin rafa kalktığını duyurmuştu. Ancak, 28 Aralık 2015'de, yine Novak, projeyle ilgili görüşmelere devam etmek için hazır olduklarını ifade etmişti.
ANKARA/AA