[Karar]
Dünyanın en büyük Vergi, Denetim ve Danışmanlık firmalarından KPMG, Rus doğalgazının kesilmesi senaryolarını değerlendirdi.
İşte senaryolar:
Türkiye, elektrik üretiminin %38’ini doğalgazdan sağladığı 2015 yılında, doğalgaz ithalatının %54’ünü Rusya kaynaklarından gerçekleştirdi.
KPMG’nin hazırladığı analiz, Rus doğalgazının kesilmesi durumunda elektrik piyasasında oluşacak en kötü senaryo dikkate alınarak hazırlandı.
KPMG Strateji Grubu’nun gerçekleştirdiği son analizde, test edilen en kötü olasılığı hesaplamak için önümüzdeki yıl hava durumu, doğalgazdan elektrik üretim miktarı, doğalgaz santrallerinin doğalgaz kaynakları ve üretim verimlilikleri, kömür santrallerindeki kapasite, rezervuarlı hidroelektrik santrallerindeki su durumu, gaz kesilirse elektrik tüketiminde oluşacak talep artışına kadar birçok veri kullanıldı.
Türkiye’de durum ve en kötü senaryo analizi
Türkiye’de 1 Kasım 2015 itibariyle 1.407 santralden 72.455 MW’lık kurulu güç bulunuyor. Bu kurulu gücün %29’u ise doğalgazla çalışan santrallerden geliyor.
Türkiye’nin 2015 sanayi büyümesiyle, ortalama anlık elektrik tüketiminin yaklaşık 33.000MW olacağı öngörülen analizde, ortalama elektrik tüketimini rahatlıkla karşılanabilirken, elektrik kesintilerine yol açabilecek anlık en yüksek tüketim miktarının da göz önünde bulundurulması gerektiğine dikkat çekiliyor.
Geçtiğimiz 2014 Aralık, 2015 Ocak ve Şubat aylarında en yüksek 39.000MW olarak gerçekleşen anlık maksimum elektrik tüketiminin (puant), olası bir doğalgaz kesintisinde ısınmanın elektrikli ısıtıcılara (elektrikli ısıtıcı, elektrikli soba, split klima gibi kaynaklara) kayması nedeniyle, artış beklendiği ifade ediliyor.
Bazı doğalgaz santralleri devren çıkar
KPMG’nin teknik analizine göre en kötü senaryo olan Rus doğalgazının tamamen kesilmesi durumunda ilk etapta bazı doğalgaz santralleri devre dışı kalabilir, elektrik üretim kapasitesinin düşmesine bağlı olarak elektrik fiyatları yükselebilir, yükselen fiyat karşısında daha az verimli doğalgaz santralleri devreye girebilir.
Bu durumda yerli ve ithal kaynaklı kömür santrallerindeki kapasiteyi, rezervuarlı hidroelektrik santrallerimizdeki su durumunu ve ikincil yakıt kaynakları kullanılan santralleri göz önünde bulundurulduğunda düşen doğalgaz santrali kapasitesinin 40.500MW’lık anlık (puant) tüketimine kadar karşılanabileceği görülüyor.
Genel bir kesinti yaşanmaz, faturaya hemen yansımaz
KPMG’nin analizine göre yerel dağıtım şebekesinde bir takım teknik kısıtlamalar nedeniyle oluşacak (bara ve trafo yetersizliği gibi) yer yer görülebilecek lokal sıkıntılar hariç, 31 Mart 2015’teki gibi ülke çapında bir elektrik kesintisi yaşanmayacak.
Kesinti olması durumunda dahi artan maliyetin faturalara hemen yansımayacağını öngören raporun sonuç bölümünde, fiyattaki artışın EPDK’nın tarife mekanizması nedeniyle faturalara hemen yansıtılamayacağı belirtiliyor.
Raporda, bu olası senaryoda serbest piyasada elektrik tedariki ve ticareti yapan firmaların yüksek fiyatlar yüzünden zorlanabileceği, ancak doğalgaz dışındaki üretici firmaların eğer dikkatli planlama yaparlarsa gelirlerini arttırmalarının mümkün olduğu ifade ediliyor.
İki ülke arasındaki gerilime rağmen Rusya’dan Türkiye’ye doğalgaz sevkiyatının normal şekilde devam ettiği belirtilen analizde, Rus enerji şirketi Gazprom’un Başkanı Aleksey Miller’ın da Gazprom’un Türkiye’ye doğalgaz sevkiyatını durdurmasını beklemedikleri yönündeki açıklamaları, geçmiş yıllardaki Rusya-Ukrayna krizlerindeki doğalgaz akış durumu, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD)’nın ve EPDK Başkan Yardımcısı Mehmet Ertürk’ün böyle bir ihtimali çok olası görmedikleri yönündeki açıklamalarının piyasaya olumlu etki yaptığı da vurgulanıyor.