Ramazan'da hangi dualar okunmalı, merak konusu oldu. Ayların en hayırlısı Ramazan, Müslümanları kendi iklimiyle kuşatıyor. Bu mübarek günleri ibadetlerle ve dualarla geçirmenin faziletleri oldukça büyük. Ayetler ve hadisler ışığında hem ibadetleri, hem de duaları derledik.
RAMAZAN'IN ÖNEMİ NEDİR?
Kutsallığı nedeniyle '11 Bir Ayın Sultanı' olarak nitelendirilen Ramazan ayında yapılacak ibadetlerle, Kur'an-ı Kerim'in indiği bu kutsal ayı karşılamak mümkün. Bu özel ay boyunca milyonlarca Müslüman teravih namazı kılacak, oruç tutacak, sadaka verecek ve birçok ibadetle Ramazan'ı idrak edecek.
Ramazan ayının en önemli ibadetlerinden olan orucun birçok faydası bulunuyor. Peygamberimiz, "Oruç sabrın yarısıdır" buyurmuştur ve aynı zamanda, "Sabır imanın yarısıdır" hadis-i şerifleriyle orucun, imanın dörtte biri olduğu sabittir.
ORUÇ TUTMANIN FAYDALARI
Senenin diğer aylarında devamlı çalışan ve yorulan mide, oruç aracılığıyla dinlenme imkanı bulur. Oruç, toplumun ahlaki hayatını değiştirir, iyiye ve güzele götürür.
Zenginler, oruç sayesinde fakir ve yoksulların durumunu daha iyi anlar. Böylece bireyler arasında yardımlaşma, acıma, şefkat ve merhamet duyguları gelişir.
Mübarek üç ayları uğurladığımız Ramazan ayı faziletlerle dolu bir aydır. Ramazan ayı, hayır ayı, yoksullara ve düşkünlere yardım ayı ve bütün anlarıyla Kur'an ayıdır.
Ramazanın diriltici özelliği, bütün insanlığı hidayete ve mutluluğa ulaştırmak için insanlığa gönderilen Kur'an-ı Kerim'in bu ayda inmeye başlamasından kaynaklanmaktadır.
RAMAZAN'DA YAPILACAK İBADETLER NELER?
* Oruç tutmak
* Geceleri Hz. Muhammed'in sünneti olan teravih namazını kılmak
* Kur'an okumak
* Namazları cemaatle kılmak
* Sahur yapmak
* İftar ettirmek
* Kadir Gecesini aramak
* Sabretmek
* İhsan ve ikramda bulunmak
* Tövbe etmek
* Cenneti istemek
* Çokça Kelime-i Tevhid söylemek
* Ramazan umresi yapmak
* Açları doyurmak
* Fitre vermek
* Yoksullara yardım etmek
Bu ibaretlerin bir çoğu elbette her zaman yapılacak ibadetlerdir. Ama Ramazan'da daha özenerek, daha çok yapmanın önemi Müslümanlar için başkadır. Fazileti de, sevabı da ona göredir.
RAMAZAN SAHUR DUASI
Kaynaklara göre Hz. Muhammed sahur vaktinde şu duayı okurdu: "Allahümme inni es'elüke bi rahmetikellti vesiat külle şey'in en tağfirali"
"Ey bu gecenin ve biraz sonra olacak sahurun Rabbi olan Allah'ımız... Bizi iftarlara ulaştırırken günahlarımızdan arınmış olarak orucumuzu açmayı nasip eyle..."
RAMAZAN İFTAR DUASI
Oruç tutan Müslümanlar için en kıymetli anlardan biri olan iftar vaktinde, oruç açmadan önce ve iftar esnasında şu dualar edilebilir:
İftar öncesi
"Allahümme ya vasial-mağfiratiğfirli" şeklinde tevbe ve istiğfar edilmelidir.
İftar vakti
"Allahümme leke sumtü ve bike amentü ve aleyke tevekkeltü ve alâ rızkıke eftârtü ve li-savmi ğadin neveytü fa'ğfirlî mâ- kaddemtü vemâ- ahhartü."
Anlamı: "Allah'ım! Senin rızan için oruç tuttum, sana inandım ve sana güvendim. Senin rızkınla orucumu açtım ve Ramazan ayının yarınki orucuna da niyet ettim. Benim geçmiş ve gelecek günahlarımı bağışla!"
Ayrıca aşağıdaki duaları da Türkçe okuyabilirsiniz:
"Allah'ım! Senin için oruç tuttum, sana inandım, sana dayandım, senin verdiğin rızkla orucumu açtım. Yarının orucuna da niyet ettim, benim geçmiş ve gelecek günahlarımı bağışla."
"Allah'ım! Bu günde oruç tutup ibadete durmam için bana yardımcı ol; bu günün sürçme ve günahlarından beni uzaklaştır; bu günde sürekli olarak seni zikretmeği bana nasip eyle; tevfikinle ey yolunu şaşanları hidayet eden!"
"Allah'ım! Bu günde bana huşu ehlinin itaatini nasip eyle; mütevazı insanlar gibi dönüş yapıp tövbe etmemle göğsümü genişlet; imanınla, ey korkanların imanı ve güveni!"
"Allah'ım! Bu günde beni hoşnutluğuna götürecek bir kılavuz kıl bana; bu gün Şeytan'ı bana ulaştıracak hiçbir yol bırakma; benim yerleşeceğim ve rahat edeceğim yeri cennet kıl; ey arayanların hacetlerini yerine getiren Rabbim!"
RAMAZAN'DA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR
* Orucu niyet ederek başlatmak şarttır ancak niyeti konuşarak getirmek şart değildir, sünnettir. Gece sahura kalkmak da niyet yerine geçer.
* Ramazan orucuna akşamdan itibaren ertesi günün imsak vaktine kadar niyet edilebilir. Sahura kalkmadan da niyet ettiğiniz takdirde ertesi günü orucunuzu tutabilirsiniz. Ancak İslam âlimleri sahura kalkılarak niyet edilmesini öneriyor.
* Gece ettiğiniz niyetten vazgeçmek isterseniz imsak vaktine kadar vazgeçmelisiniz.
* Ramazan orucu için her gün ayrı niyet edilmelidir. Çünkü araya geceler girdiği için her günün orucu, ayrı bir ibadet sayılmaktadır.
RAMAZAN'IN HER GÜNÜNE BİR DUA
1. GÜN
"Alahummec'al siyamî fîhi siyam'es-saimîn ve giyamî fîhi giyam'el-gâimîn ve nebbihnî an nevmet'il-ğâfilîn ve heb lî curmî fîhi ya ilâh'el-âlemin ve'fu annî ya âfiyen an'il-mucrimîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde tuttuğum orucu gerçek oruç tutanların orucu gibi ve ibadetimi gerçek ibadet edenlerin ibadeti gibi kıl; bu günde beni gafillerin uykusundan uyandır; suçumu bu günde bağışla; ey âlemlerin ilâhı! Affet beni, ey suçları affeden. Rabbim!
2. GÜN
"Allahumme garribnî fîhi ilâ merzâtike ve cennibnî fîhi min sehatike ve negimatike ve veffignî fîhi li-girâeti âyâtike bi-rahmetike ya erhem'er-râhimîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde beni kendi hoşnutluğuna yakınlaştırıp, gazap ve azabından uzaklaştır. Bu günde ayetlerini okumaya beni muvaffak kıl; rahmetin hakkına ey merhametlilerin en merhametlisi.
3. GÜN
"Allahummerzugnî fîh'iz-zihne ve't-tenbîh ve bâidnî fîhi min'es-sefâheti ve't-temvîh vec'al lî nesîben min kulli hayrin tunzilu fîh, bi-cûdike ya ecved'el ecvedîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde bana zekâ ve uyanıklık (ibadet ve itaatten gafil olmama) hali ver; beni cahillik ve batıl işlerden uzakIaştır. Bu günde indirdiğin her hayırdan bana da bir nasip ayır; cömertliğin hakkına ey cömertlerin en cömerdi!
4. GÜN
"Allahumme gavvinî fîhi alâ igameti emrik ve ezignî fîhi halâvete zikrik ve evzi'nî fîhi li-edâi şukrik bi-keramik vehfeznî fîhi bi-hifzike ve sitrik, ya ebsar'an-nâzirîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde emrini uygulamak için beni güçlendir; bu günde zikrinin güzel tadını bana tattır; kereminle beni bu günde şükrünü eda etmek için hazırla; bu günde hıfzın ve örtünle beni (günah ve beladan) koru; ey basiretlilerin en basiretli!
5. GÜN
"Allahummecalnî fîhi min'el-musteğfirîn, vec'alnî fîhi min ibâdik'es-sâlihîn'el-gânitîn, vec'alnî fîhi min evIiyâik'el-mugarrabîn, bira'fetike ya erham'er-râhimîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde beni mağfiret dileyenlerden, sana itaat eden salih kullarından ve mukarreb velilerinden kıl; lütuf ve şefkatin hakkında ey merhametlilerin en merhametlisi!
6. GÜN
"Allahumme la tehzulnî fîhi li-tearruzi ma'siyetik, velâ tazribnî bi-siyâti negimetik, ve zehzihnî fîhi min mûcibâti sehatike, bi-mennike ve eyâdîke, ya muntehâ rağbet'ir-râğibîn."
Anlamı: Allah'ım! Sana karşı işlediğim günahtan ötürü bu günde beni yalnız bırakma; azap kırbacınla beni cezalandırma; bu günde gazabına vesile olacak şeylerden beni uzaklaştır; -sonsuz- lütfün ve nimetlerin hakkına, ey şevkli insanların en büyük arzusu!
7. GÜN
"Allahumme einnî fîhi alâ siyamihi ve giyamih, ve cennibnî fîhi min hefevatihi ve asamih, verzugnî fîhi zikreke bi-devamihi, bi-tevfigike ya hadiy'el-muzillîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde oruç tutup ibadete durmam için bana yardımcı ol; bu günün sürçme ve günahlarından beni uzaklaştır; bu günde sürekli oIarak seni zikretmeği bana nasip eyle; tevfikinle ey yolunu şaşanları hidayet eden!
8. GÜN
"Allahummerzugnî fîhi rahmet'el-eytami ve it'am'et-taam ve ifşa'es-selâm ve suhbet'el-kiram, bi-tavlike ya melce'el-amilîn.”
Anlamı: Allah'ım! Bu günde öksüzlere merhamet etmeyi, -fakirlerin- karnını doyurmayı, karşıma çıkan herkese Selâm vermeyi ve değerli insanlarla oturup kalkmayı bana nasip eyle; iyilik ve ihsanınla, ey arzu edenlerin sığınağı
9. GÜN
"Allahummec'al lî fîhi nasiben min rahmetik'el-vasia, vehdinî fîhi li-berahinik'es-satia, ve huz bi-nasiyetî ila merzatik'el-camia, bi-mehabbetike ya emel'el-muştagîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde geniş rahmetinden beni nasipsi bırakma; açık delil ve burhanlarını bana göster ve beni alıp en kapsamlı hoşnutluğa götür; muhabbetinle ey şevkli insanların arzusu!
10. GÜN
"Allahummec'alnî fîhi min'el-mutevekkilîne aleyke, vec'alni fîhi min'el-faizîne ledeyke, vec'alnî fîhi min'el-mugarrabîne ileyke, bi-ihsanike ya ğayet'et-talibîn.”
Anlamı: Allah'ım! Bu günde beni sana tevekkül edenlerden, sana göre saadete erişenlerden ve sana yakınlaşan kimselerden kıl; ihsanınla ey arayanların en büyük talebi!
11. GÜN
"Allahumme habbib ileyye fîh'il-ihsan, ve kerrih ileyye fîh'iI-fusûge ve'I-isyan, ve harrim aleyye fîh'is-sehate ve'n-nîran, bi-avnike ya ğiyas'el-musteğisîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde iyilik ve ihsanı bana sevdir; fısk ve günahtan beni nefret ettir; gazabını ve -cehennem- ateşini bana haram kıl; yardımınla ey imdat isteyenlerin imdadı!
12. GÜN
"Allahumme zeyyinnî fîhi bi's-sitri ve'l-ifaf, vesturnî fîhi bi-libas'il-gunûi ve'l-kifaf, vehmilnî fîhi ala'l-adli ve'l-insaf, ve aminnî fîhi min kulli ma ehafu bi-ismetike ya ismet'eI-haifin."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde örtü ve iffetle beni ziynetlendir; bugün kanaat ve elde olana yetinme libasını bana giydir; beni bu günde adalet ve insafa sevk et ve korktuğum her şeyden beni emniyete al; koruma ve ismetinle; ey korkanları koruyan -Rabbim-
13. GÜN
"Allahumme tahhirnî fîhi min'ed-denesi ve'l-egdar, ve sabbirni fîhi alâ kainat'il-egdar, ve veffignî fîhi li't-tuga ve suhbet'el-ebrar, bi-avnike ya gurrete ayn'il-mesakîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde beni (maddi ve manevi bütün) kir ve pisliklerden temizle; bu günde olması taktir edilen olaylara karşı beni sabırlı kıl. Bu günde takvalı olmaya ve iyi insanlarla arkadaşlık yapmaya beni muvaffak eyle; yardımınla, ey zavallı ve miskin insanların göz nuru
14. GÜN
"Allahumme la tuahiznî fîhi bi'l-aserat, ve egilnî fîhi min'el-hataya ve'l-hefevat, vela tec'alnî fîhi ğarazan li'l-belaya vel-afat, bi-izzetike ya izz'el-muslimîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde ayak sürçmelerimden dolayı beni cezalandırma; hata ve yanlışlarımı bağışla. Bu günde beni bela ve afetlerin hedefi etme; izzetinle, ey Müslümanların izzeti!
15. GÜN
"Allahummerzugnî fîhi taat'el-haşiîn, veşreh fîhi sadrî bi-inabet'il-muhbitîn, bi-emanike ya eman'el-haifîn."
Anlamı: Allah'ım! Bu günde bana huşu ehlinin itaatini nasip eyle; mütevazı insanlar gibi dönüş yapıp tövbe etmemle göğsümü genişlet; emanınla, ey korkanların emanı ve güveni!
16. GÜN
“AIIahumme veffignî fîhi Ii-muvafeget’iI-ebrar ve cennibnî fîhi murafagat’eI-eşrar, ve avinî fîhi bi-rahmetike iIa dar’iI-garari bi-iIahiyyetike ya iIah’eI-aIemîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günde iyi insanIarIa arkadaş oImaya beni muvaffak kıI ve kötü insanIarın arkadaşIığından beni uzakIaştır. RahmetinIe bana ebediyet ve sükûnet yurdu oIan -cennette- yer ver; iIahIığın hakkına, ey âIemIerin iIahı!
17. GÜN
“AIIahummehdinî fîhi Ii-saIih’iI-e’maIi, vegzi Iî fîh’iI-havaice ve’I-amaI. Ya men Ia yehtacu iIe’t-tefsiri ve’s-suaI. Ya aIimen bima fî sudur’iI-âIemin, saIIi aIâ Muhammedin ve ÂIih’it-tahirin.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günde beni saIih ameIIere hidayet et; bu günde beni hacet ve arzuIarıma kavuştur. Ey açıkIamaya ve sormaya ihtiyacı oImayan; ey âIemdekiIerin göğsünde buIunanIarı (içinde geçenIeri) biIen –Rabbim-! Muhammed’e ve onun tertemiz EhIibeyti’ne rahmet et.
18. GÜN
“AIIahumme nebbihnî fîhi Ii-berakati esharih, ve nevvir fîhi gaIbî bi-ziyai envarih, ve huz bi-kuIIi â’zâî iIe’t-tibai asarih, bi-nûrike ya munevvira guIûb’iI-arifîn.” Anlamı: AIIah’ım! Bu günün seherIerinin bereketIerinden yararIanmak için beni uyandır; nurIarın ışığıyIa kaIbimi aydınIat ve bütün uzuvIarımı bu günün eserIerinden, bereketIerinden yararIandır; nurun iIe, ey arifIerin gönüIIerini aydınIatan!
19. GÜN
“AIIahumme veffir fîhi hazzî min berakatih, ve sehhiI sebîIî iIa hayratih, veIa tehrimnî gabûIe hasenatih, ya hadiyen iIe’I-hagg’iI-mubîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günün bereketIerinden nasibimi boI et; hayırIarına uIaşma yoIumu koIayIaştır; iyi ameIIerinin kabuIünden beni mahrum bırakma; ey apaçık hakka hidayet eden -Rabbim-!
20. GÜN
“AIIahummefteh Iî fîhi ebvab’eI-cinan, ve eğIig annî fîhi ebvab’en-nîran, ve veffignî fîhi Ii-tiIavet’iI-gur’an, ya munziI’es-sekîneti fî guIûb’iI-mu’minîn.” Anlamı: AIIah’ım! Bu günde cennet kapıIarını (yüzüme) aç; cehennem kapıIarını -yüzüme- kapat; bu günde Kur’ân okumaya beni muvaffak kıI; ey müminIerin kaIpIerine sükunet ve huzur indiren -Yüce AIIah-!
21. GÜN
“AIIahummec’aI Iî fîhi iIa merzatike deIîIa, veIa tec’aI Ii’ş-şeytani fîhi aIeyye sebîIa, vec’aI’iI-cennete Iî menziIen ve megîIa, ya gaziye havaic’it-taIibîn.” Anlamı: AIIah’ım! Bu günde beni hoşnutIuğuna götürecek bir kıIavuz kıI bana; bu gün Şeytan’ı bana uIaştıracak hiçbir yoI bırakma; benim yerIeşeceğim ve rahat edeceğim yeri cennet kıI; ey arayanIarın hacetIerini yerine getiren -Rabbim-!
22. GÜN
“AIIahummefteh Iî fîhi ebvabe fazIik, ve enziI aIeyye fîhi berakatik, ve veffignî fîhi Ii-mucibati merzatik, ve eskinnî fîhi buhbûhati cennatik, ya mucîbe davet’iI-muztarrîn.”
Anlamı: AIIah’ım! FazI-ü rahmetinin kapıIarını bugün yüzüme aç; bu günde bereketIerini üzerime indir ve beni hoşnutIuğuna vesiIe oIacak şeyIere muvaffak kıI; beni cennetIerinin ortasına yerIeştir; ey perişanIarın duasını kabuI eden -AIIah-!
23. GÜN
“AIIahummeğsiInî fîhi min’ez-zunûb, ve tahhirnî fîhi min’eI-uyûb, vemtehin gaIbî fîhi bi-tegv’eI-guIûb, ya mugîIe eserat’iI-muznibîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günde beni günah ve kusurIardan beni yıkayıp temizIe; kaIbimin imtihanında bana kaIpIerin takvasını ver; ey günahkârIarın sürçmeIerini bağışIayan –Rabbim-!
24. GÜN
“AIIahumme innî es’eIuke fîhi ma yurzîk, ve eûzu bike mimma yu’zîk, ve es’eIuk’et-tevfîge fîhi Iien utîake veIa a’siyek, ya cevad’es-saiIîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günde seni razı edecek şeyIeri senden diIiyor ve seni rahatsız edecek şeyIerden sana sığınıyorum. -AIIah’ım!- Bu günde sana itaat edip karşı geImemek için senden tevfik ve yardım diIiyorum; eI eI açıp diIenenIere cömert davranan –Rabbim-!
25. GÜN
“AIIahummec’aInî fîhi muhibben Ii-evIiyaik, ve muadiyen Ii-e’daik, mustennen bi-sunneti hatemi enbiyaik, ya asime guIûb’in-nebiyyîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Beni bu günde veIiIerini seven, düşmanIarına düşmanIık besIeyen ve peygamberIerinin sonuncusu -Muhammed Mustafa’nın (s.a.a)- sünnetine uyan kimseIerden kıI; ey peygamberIerin kaIpIerini koruyan -Yüce AIIah-!
26. GÜN
“AIIahummec’aI sa’yî fîhi meşkûran ve zenbî fîhi mağfûran ve ameIî fîhi magbûIen ve aybî fîhi mestûra, ya esme’as-samiîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günde çabamı mükâfatIandır; günahımı bağışIa; ameIimi kabuI buyur ve gözümü –günahIara- kapa; ey duyanIarın en iyi duyanı!
27. GÜN
“AIIahummerzugnî fîhi fazIe IeyIet’iI-gadri ve sayyir umûrî fîhi min’eI-usri iIe’I-yusr, vegbeI meazîrî ve hutta anni’z-zenbe ve’I-vizr, ya raûfen bi-ibadih’is-saIihîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günde bana kadir gecesinin sevabını IütfeyIe; işIerimi zorIuktan koIayIığa dönüştür; mazeretIerimi kabuI buyur; günah ve vizr-ü vebaIı üzerimden kaIdır; ey saIih kuIIarına şefkatIi oIan!
28. GÜN
“AIIahumme veffir hazzî fîhi min’en-nevafiI, ve ekrimnî fîhi bi-ihzar’iI-mesaiI, ve garrib fîhi vesîIetî iIeyke min beyn’iI-vesaiI, ya men Ia yeşğaIuhu iIhah’uI-muIihhîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günde müstehap (sünnet) ameIIerden nasibimi çoğaIt; -dünya ve ahirette- sorumIu oIduğum şeyIeri hazırIayarak bana Iütuf ve bağışta buIun; bugünde vesiIeIer arasından sana vesiIemi yakınIaştır bana; ey ısrarIa –yaIvaranIarın- ısrarı kendisini –başkaIarıyIa iIgiIenmekten- aIıkoymayan –Rabbim-!
29. GÜN
“AIIahumme ğaşşinî fîhi bi’r-rahmet, verzugnî fih’it-tevfîga veI-isme, ve tahhir gaIbî min ğayahib’it-tuhmet, ya rahimen bi-ibadih’iI-mu’minîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günde rahmetinIe beni kapIa; bu günde bana -iyi ameIIeri yapmak için- tevfik ve -kötü ameIIerden- korunma -gücü- IütfeyIe ve beni şüphe ve suç unsuru addediIebiIecek şeyIerin karanIığından temizIe; ey mümin kuIIarına merhametIi oIan -Rabbim!-
30. GÜN
“AIIahummec’aI siyamî fîhi bi’ş-şukri ve’I-gabûIi aIâ ma terzahu ve yerzah’ur-resûI, muhkemeten furûuhu bi’I-usûI, bi-haggi seyyidina Muhammedin ve ÂIih’it-tahirîn, ve’I-hamduIiIIahi rabb’iI-aIemîn.”
Anlamı: AIIah’ım! Bu günde tuttuğum orucu kendin ve resuIün beğendiği şekiIde mükâfatIandırıp kabuI buyur ve onun furuunu -iman ve ihIâs oIan- usuIüyIe pekiştir; efendimiz Muhammed ve onun tertemiz EhIibeyti hakkında -Ey Rabbim!- Ve bütün övgüIer âIemIerin rabbi olan AIIah'a mahsustur.
RAMAZAN AYINDA HANGİ NAMAZLAR KILINABİLİR?
* İlk 10 gün içinde kılınabiliyorsa, tespih namazı kılınır ve Hatm-i Enbiyâ yapılır.
* İkinci 10 gün içinde yine aynı şekilde kılınabiliyorsa, tespih namazı kılınır ve Hatm-i Enbiyâ yapılır.
* Üçüncü 10 gün içinde tevbe-istiğfar, Hatm-i Enbiyâ ve 7 salât-ü selâm okuduktan sonra yapılabilirse Hatm-i İstiğfâr yapılıp, yani 1001 defa: "Estağfirullâhe'l-azıym. Ve etûbü ileyk" denilip, bittikten sonra 7 ilâ 70 salat-ü selâm okunur ve dua yapılır.
RAMAZAN'DA ÇEKİLECEK ZİKİR LİSTESİ
1-10 gün arası 100 kere: Ya Erhamerrahimin (Ey iman edenlerin en merhametlisi)
11-20 gün arası 100 kere: Ya Gaffarez Zünüb (Ey günahları bağışlayan)
21-30 gün arası 100 kere: Ya Atikarrikab (Ey iyileri koruyan)
ORUCUN FARZLARI NELER?
Sual: Orucun farzları nelerdir?
Cevap: Orucun farzı üçtür: 1- Niyet etmek, 2- Niyeti, ilk ve son vakitleri arasında yapmak, 3- İmsak vaktinden Güneş batana kadar orucu bozan her şeyden sakınmak.
Sual: Oruca niyetin vakti ne zaman başlar?
Cevap: Ramazan'da ve nafile oruçlarda niyetin vakti, Güneş battıktan sonra başlar. Son vakti ise, ertesi günü dahve-i kübra vaktine kadardır. Dahve-i kübra vakti, şer’î gündüzün yani imsak vaktiyle akşam vakti arasındaki zamanın yarısıdır. Bu vakit, Türkiye’de öğleye 60-70 dakika kadar kalan zamandır.
Kaza ve kefaret oruçlarında ise, akşamdan imsak vaktine kadar niyet edilebilir. Ramazanda oruca niyet ederken, akşamdan imsak vaktine kadar (Yarın oruç tutmaya), imsak vaktinden sonraysa (Bugün oruç tutmaya) denir. Yanılıp yanlış söylense de, oruç tutulacak gün bilindiği için mahzuru olmaz. Ramazanda bir aylık oruca toptan niyet edilmez, her gün ayrı ayrı niyet etmek farzdır.
Gece yatarken yemeği yiyip veya yemek yemeden niyet edilse, sonra sahura kalkınca yemek yemekte mahzur yoktur. Akşam yemeği yerken niyet etmek iyi olur. Niyetten sonra da, imsak vaktine kadar yiyip içmekte mahzur yoktur. Sahura kalkınca da, daha önce niyet edilmiş olsa da, imsak vaktine kadar yiyip içilebilir.
Ramazan'da, (Yarın dişim ağrımazsa oruç tutarım, ağrırsa tutmam) diye akşamdan niyet edilse, böyle şüpheli niyetle oruç tutmak sahih olmaz. Niyetin son vaktinden önce, kesin karar vermek gerekir.
Oruç tutmak niyetiyle yatmak da niyettir, sahura kalkılmasa da oruca niyet edilmiş olur.
Sual: Bozulursa kefaret olmasın diye, Ramazan orucuna imsak vaktinden sonra niyet etmek caiz mi?
Cevap: Caizdir, fakat böyle bir şeye lüzum yoktur.
Sual: Ramazan'da gece niyet etmeyi unutan ne yapmalı?
Cevap: Öğleye bir saat kalıncaya kadar niyet edilir. Sahura kalkmak niyettir, oruç tutmak niyetiyle yatmak da niyettir, sahura kalkılmasa da oruca niyet edilmiş olur.
BEYAZ İPLİK, SİYAH İPLİK
Sual: Babam oruç tutarken, takvime göre değil, Kur'ana göre hareket ediyor. Siyah iplikle beyaz iplik birbirinden ayrılıncaya kadar yiyip içiyor. Ortalık ağardığı için şüpheleniyorum. Doğru mu?
Cevap: Bekara suresindeki, (Beyaz iplik siyah iplikten ayırt edilinceye kadar yiyip için) mealindeki 187. âyetindeki iplikler, gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığıdır. Âyet-i kerimenin anlamı, (Gündüzün aydınlığı ile gecenin karanlığı, iplik gibi birbirinden ayrılıncaya kadar yiyip için) demektir. Bu âyet-i kerimeyi duyan bir zat, (Ya Resulallah, ben gündüzün geceden ayrıldığını öğrenmek için yastığımın altına bir beyaz iplik ile bir siyah iplik koydum. Fakat gecenin bitişini yine de tespit edemedim) dedi. Bunun üzerine, Peygamber efendimiz, (O iplikler, gündüzün aydınlığı ile gecenin karanlığıdır) buyurdu. Eğer Peygamber efendimiz açıklamasa idi, beyaz ipliğin aydınlık, siyah ipliğin karanlık olduğunu nereden bilecektik? Kur’an-ı kerimden anladığımıza uyarak, gencin babası gibi, bilhassa bulutlu havalarda, daha ortalık karanlık diye, güneş doğana kadar yiyip içerdik.
ŞAFİ'DE NİYETİ UNUTMAK
Sual: Bir Şâfiî, gece yatarken ertesi gün için oruç tutmaya niyet etmeyi unutsa, sahura da kalkamasa, güneş doğunca uyansa, niyet edip oruç tutsa sahih olur mu?
Cevap: Şâfiî’de niyet imsak vaktine kadardır. Unutunca, Hanefî mezhebine uyarak niyet edip orucunu tutar. Böyle oruç tutmaya mani bir özür olunca, kurtaran hangi mezhep: varsa, o mezhep taklit edilerek, oruç kurtarılır.
KAZA ORUCUNA NİYET
Sual: Kaza orucuna nasıl niyet edilir?
Cevap: (Niyet ettim ilk kazaya kalan Ramazan orucumu tutmaya) diye niyet edilir. (Son kazaya kalan) da denebilir. Kaza orucunda, akşam namazından imsak vaktine kadar niyet etmek şarttır. İmsak vaktinden önce niyet etmeyi unutan, kaza orucu tutamam diye oruçtan vazgeçmemeli, nâfile oruç tutunca, boşa gidecek diye düşünmemeli. Yani nâfile de olsa oruç tutmalıdır.
Bir de, niyetten sonra yemek yenilmez sanılıyor. Bu da yanlıştır. Akşam, oruca niyet edip, Türkiye Takvimi'ndeki imsak vaktine kadar yiyip içilebilir.
ORUCA GÜNDÜZ NİYET EDERKEN
Sual: Ramazan ayında ve nafile oruçlarda, dahve vaktinden önce niyet edilebiliyor. Bu vakitten önce niyet ederken, imsak vaktinden itibaren mi oruçlu olmaya niyet etmek gerekiyor?
Cevap: Evet, öyle niyet etmek gerekiyor. Tabii o vakte kadar orucu bozacak şeylerden kaçınmış olması da şarttır. İmsak vaktinden itibaren değil de, niyet ettiği andan itibaren oruç tutmaya niyet edilirse oruç sahih olmaz. (Redd-ül-muhtar)
Dahve-i kübra vakti: Buna kaba kuşluk da denir. Oruç müddetinin yarısıdır, bu da öğleden bir saat kadar önceki vakittir. Mesela bir şehirde, imsak 05.00’de, akşam vakti de 17.00’de oluyorsa, oruç müddeti 12 saat eder. Bunun yarısı 6 saattir. İmsak vaktinden 6 saat sonraya kadar, yani saat 11.00’e kadar niyet edilebilir. İmsak 04.00’de, akşam vakti de 19.00’da olursa, 15 saat eder yarısı 7,5 saat eder. İmsak vaktine eklenince, dahve vakti saat 11.30 olur. Yani mevsimlere ve şehirlere göre değişir.