Fransa’da cumhurbaşkanının belirleneceği seçimlere üç gün kaldı. 23 Nisan’da yapılan ilk tur seçimlerde en çok oyu alan ‘Yürüyüş!’ hareketi lideri Emmanuel Macron ve aşırı sağ parti Ulusal Cephe’nin genel başkanı Marine Le Pen, ülkenin yeni cumhurbaşkanı olmak için yarışacak. Yapılan son anketlere göre Macron’un yüzde 60, Le Pen’in ise yüzde 40 oy alması bekleniyor. Ancak anketlerdeki bu büyük farka rağmen Macron’un zaferinin garanti görülmediği, Le Pen’in sürpriz yapabileceği belirtiliyor.
Seçimlerin ilk turundaki oy dağılımı da ikinci tur tahminleri açısından önemli görülüyor. Zira Fransız seçmenlerin, ilk turda ‘ideolojik’ oy terchi yaptıkları, yani gönüllerinden geçen adaya oy verdikleri, ikinci turda ise ‘pragmatik’ davrandıkları, yani oylarını seçilmesini istemedikleri adayın rakibinden yana kullandıkları belirtiliyor. İlk turda Macron yüzde 24, Le Pen yüzde 21.3, merkez sağ aday François Fillon yüzde 20, radikal sol aday Jean-Luc Melenchon yüzde 19.5, iktidardaki Sosyalist Parti’nin adayı Benoit Hamon ise yüzde 6 oy almıştı. İlk turda elenen adaylara oy veren seçmenin ikinci turdaki tercihinin, cumhurbaşkanlığı için kritik önemde olduğu belirtiliyor.
İşte bu adaylardan ‘Boyun Eğmeyen Fransa’ hareketi lideri Jean-Luc Melenchon’a oy veren seçmenler üzerinde yapılan bir anket çalışmasından, Le Pen adına olumlu sonuçlar çıktı. Bu ankete göre, Melenchon taraftarlarının yalnızca yüzde 34.8’i ikinci turda oylarını Macron’dan yana kullanacak. Radikal sol adaya oy verenlerin yüzde 36’sı protesto amacıyla geçersiz oy kullanacağını belirtirken, yüzde 29’u ise sandığa gitmeyeceklerini ifade etti. Jean-Luc Melenchon, ilk turda elenmesinin ardından ikinci turda herhangi bir adaya destek vermeyeceğini açıklamış, ancak aşırı sağcı Le Pen’e kendi seçmenlerinden ‘tek bir oy bile gitmemesi gerektiğini’ söylemişti. Melenchon ve Le Pen’in seçim kampanyalarındaki Avrupa Birliği (AB) karşıtı söylemlerindeki benzerlik dikkat çekmişti. Melenchon, cuma günü video paylaşım platformu Youtube’dan yaptığı canlı yayında “Oy vereceğim, ama kime vereceğimi açıklamayacağım. Ancak kime oy vereceğimi anlamak için büyük bir akademisyen olmanız gerekmiyor. Aranızda oyumu Ulusal Cephe’ye vereceğimi düşünen tek bir kişi var mı?” demişti. Öte yandan Macron’un programını da desteklemediğini belirten Melenchon, ikinci turu 620 bin oyla kaçırdıklarına dikkat çekmişti.
MERKEZ SAĞ SAVAŞ ALANI
Fransa’nın yeni cumhurbaşkanının belirlenmesinden en önemli faktörlerden biri, ilk turda elenen adaylara oy veren seçmenin ikinci turdaki davranışı olacak. Bu adaylar arasında, ilk turda yüzde 20 oranında oy alan François Fillon’un seçmenleri son derece önemli. Merkez sağ aday, ilk turda elenmesinin ardından pazar günü yapılacak seçimler için Emmanuel Macron’u desteklediğini açıklamıştı. Ancak buna rağmen Fillon’un seçmenleri arasında, ikinci turda aşırı sağcı Marine Le Pen’e önemli bir kayma olacağı öngörülüyor. Ifop şirketinin yaptığı ankete göre ilk turda oyunu Fillon’a veren seçmenlerin yüzde 31’i, ikinci turda tercihini Marine Le Pen’den yana kullanacak. Fillon’un çağrısına uyarak oyunu Macron’a vereceğini açıklayanların oranı ise yüzde 42. Merkez sağ seçmenin yüzde 27’si ise kararının sandığa gitmeme yönünde olacağını belirtiyor.
LE PEN’DEN TRUMP TAKTİĞİ
Fransa’da pazar günü yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde yapılan son anketlere göre, aşırı sağcı aday Marine Le Pen, kendini siyasetin merkezinde konumlandıran Emmanuel Macron’un 20 puan gerisinde bulunuyor. Bu oran, yaklaşık yedi milyon oya tekabül ediyor. Peki Le Pen bu durumu nasıl tersine çevirecek? Politico dergisinde yer alan bir analize göre aşırı sağcı aday, geçen yılki ABD başkanlık seçimlerinde ipi göğüsleyen Trump’ın taktiğini uygulayacak. Bu taktik, sol seçmeni sandığa gitmemeye ikna etme ve Macron’a yönelik agresif bir söylem izlemeye dayanıyor.
ABD’de Hillary Clinton karşısında şans verilmeyen Trump, kritik eyaletlerde Demokrat seçmeni Clinton’a oy vermekten vaz geçirmeye yönelik ‘negatif propaganda’ uygulamış ve başarılı olmuştu. Trump’ın zaferini doğru tahmin eden Fransız fizikçi Sergey Galam, bunun son derece etkili bir taktik olduğunu savunuyor. Ifop şirketi tarafından yapılan ankette, ilk turda yüzde 6 oy alan Sosyalist Partili Benoit Hamon’un seçmenlerinin yüzde 27’sinin sandığa gitmeyeceğini açıklaması da Le Pen’in işine yarayan bir gelişme olarak yorumlanıyor.