SEDA ÇAKIR
Türkiye dış politikada hareketli günler yaşıyor. Bu hafta Rusya Devlet Başkanı Putin, 8 Ocak Çarşamba günü Türkiye’ye ziyaret düzenleyecek. Suriye, Astana sürecinde garantör ülkelerden biri olan Türkiye’nin gözlem noktalarının bulunduğu İdlib’de ilerliyor. İdlib’de Rusya ve Türkiye’yi karşı karşıya getiren bu krize Libya da eklendi. Erdoğan, Libya’ya tezkere kapsamında asker göndermeye başlandığını duyurdu. Yani, Libya’da Türkiye Hafter güçlerinin karşısında savaşacak. Bu aynı zamanda Türkiye’nin Rusya’yı da karşısına alması demek. Tam bu krizlerin ortasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün İstanbul’da bir araya gelecek.
İki lider son olarak ekim ayında Rusya’nın Soçi kentinde bir araya gelmiş ve Barış Pınarı Harekatı’nın ardından bölgede yaşanan gelişmeleri değerlendirmişti. Bu kapsamda masaya yatırılacak önemli başlıklar şunlar:
İDLİB’DE BÜYÜK GÖÇ: Rusya, Türkiye’yi Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri oluşturulması için imzaladığı Astana anlaşmasına uymamakla suçluyor. Türkiye ile Suriye İdlib’de sıklıkla karşı karşıya geliyor. Türkiye’nin gözlem noktaları kuşatılıyor; Rusya, bu durumda Suriye ve Türkiye arasında tampon oluyor. Soçi mutabakatına göre, M4-M5 karayolları Suriye rejiminin kullanımına açılacaktı, İdlib çeperinde 15-20 kilometrelik bir silahsızlandırılmış bölge oluşturulması gerekiyordu, cihatçıların silah bırakması için Türkiye arabuluculuk yapacaktı. Bu maddeler gerçekleşmedi.
DOĞU AKDENİZ GÜNDEMİ: Erdoğan ile Putin arasında yapılacak görüşmenin bir diğer gündem maddesi Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmaları ve Libya’ya asker gönderme tezkeresi olacak.
Görüşme öncesinde Rusya’nın Libya politikası hakkında da değerlendirmelerde bulunan Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, askeri harekatın son seçenek olması gerektiğini bildirmiş ve şöyle demişti: “Rusya, Libya’daki kanlı politikaya son verilmesi, karşıt taraflar arasında doğrudan diyalog kurulması yanlısı.”
LİBYA REKABETİ: Masadaki kriz başlıklarından biri de Libya olacak. Türkiye Doğu Akdeniz krizinde küresel enerji şirketleri, ABD ve Rusya gibi küresel güçleri, AB ve tek tek AB üyelerini karşısına aldı. Bu ‘yalnızlık’ hamlesine, Libya’da Trablus hükümetiyle yaptığı anlaşma da eklendi. Ancak Libya’ya asker gönderme tezkeresi ile başta Rusya olmak üzere birçok ülkenin karşısına geçti. Libya krizinin de Putin görüşmesine yansıması bekleniyor.
Ayrıca, S-400’ler, Mersin Akkuyu’daki Nükleer Enerji Santrali de masada olacak.
TÜRKAKIM ABD’Yİ KIZDIRDI: İki liderin açılışını yapacağı TürkAkım boru hattı da ABD’nin tepkisini çekmişti. Senato’da kabul edildikten sonra Başkan Donald Trump’ın da onayladığı 2020 ABD bütçesinde Türk Akım için de yaptırım öngörülüyordu.