Suriye iç savaşının kördüğüm noktası İdlib’te 5 şehit daha verildi. 3 Şubat Pazartesi günü 1’i sivil memur olmak üzere 8 şehidin verildiği kentte dün yine TSK noktası hedef alındı. Milli Savunma Bakanlığı, rejim güçlerinin topçu saldırısında 5 askerin şehit düştüğünü 5 askerin de yaralandığını duyurdu. Saldırı İdlib’teki yüksek tansiyona çözüm bulmak için Türk ve Rus heyetlerin Ankara’da ikinci toplantıyı gerçekleştirdiği saatlerde geldi. Bu konu başlığında ilk toplantı 8 Şubat Cumartesi günü yapılmıştı. 8 saati bulan uzun zirveden anlaşma çıkmamıştı. Türk ve Rus heyetler 10 Şubat Pazartesi (dün) ikinci toplantı için anlaşmıştı.
Zirveden saatler önce İdlib yine oldukça hareketliydi. 3 Şubat’taki saldırının ardından başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere devletin tüm üst yönetimi İdlib’te yeni bir döneme girildiği konusunda net açıklamalarda bulunmuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan aynı gün yaptığı açıklamada bu saldırının (3 Şubat) yeni bir dönemin kapısını açtığını belirterek amisliyle karşılık verilecek. Astana da Soçi de kalmadı” demişti.
‘BÜTÜN SEÇENEKLER MASADA'
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da yaptığı açıklamada da rejim güçlerine şubat ayı sonuna kadar süre verdiklerini bu süre zarfından Soçi Anlaşması ile belirlenen hattın gerisine çekinilmemesi halinde Türkiye’nin müdahale edeceğini duyurmuştu. Bu açıklamaların ardından İdlib’e yönelik büyük bir askeri sevkiyat başlamıştı. Türkiye’den üst düzey bir yetkili Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada İdlib’de bütün seçeneklerin masada olduğunu belirtti. Açıklama Türkiye’nin İdlib’e takviye güçler göndermesinin ardından geldi.
BİN 240 ARAÇLIK ASKERİ SEVKİYAT
Onlarca araçtan oluşan askeri konvoy İdlib’de Türk gözlem noktalarına takviye için Suriye’ye geçmişti. İsminin açıklanmasını istemeyen Türk yetkili, İdlib bölgesine önemli miktarda askeri ve teçhizat desteğinin sağlandığını kaydetti. Yetkili Cumartesi günü bölgeye geçen askeri araç sayısını 300 olarak açıkladı ve bu rakamın bu ay içinde toplam 1000’e ulaştığını söyledi. Bununla birlikte gözlem noktalarındaki asker sayısıyla ilgili bilgi verilmedi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre ise geçen hafta bin 240 Türk askeri aracı İdlib’e geçiş yaptı, asker sayısı da 5 bin. Türk yetkili Suriye’nin Rusya’nın desteğiyle bütün anlaşmaları ihlal ettiğini söyledi ve her türlü olaya karşı hazırlıklı olunduğunu, bütün seçeneklerin masada olduğunu vurguladı.
Bu arada Suriye Pazar günü İdlib’de 600 kilometrekare alanı ele geçirdiğini ve savaşmaya devam edeceğini açıkladı. Suriye ordusu İdlib merkezine 16 km uzaklıkta bulunuyor.
TOPLANTI SÜRERKEN ŞEHİT HABERLERİ GELDİ
Sahada esen savaş rüzgarları sertliğini artırırken Türk ve Rus heyetleri dün ikince kez Ankara’da biraraya geldi. Zirveden hemen önce yerel kaynaklar TSK’nın desteğiyle muhalif savaşçıların rejim ve Rus güçlerine karşı büyük bir saldırı başlattığını duyurdu. Ancak zirve sürerken bu saldırının durdurulduğu bilgisi de geldi. Sinirlerin en gergin olduğu noktada bu kez rejim güçleri Türk askerlerini hedef aldı. Taftanaz Hava Üssü’nde toplanan TSK güçleri reijim güçlerinin topçu saldırısına maruz kaldı. Milli Savunma Bakanlığı bu bombardımanda 5 askerin şehit düştüğünü 5 askerin de yaralandığını duyurdu. Konuya ilişkin Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “İdlib’de çatışmaları önlemek, hudut güvenliğimizi sağlamak, göçü ve insanlık dramını engellemek maksadıyla bölgeye takviye olarak gönderilen unsurlarımıza, Rejim tarafından 10 Şubat 2020 tarihinde yapılan yoğun topçu atışı neticesinde, 5 kahraman silah arkadaşımız şehit olmuş, 5 silah arkadaşımız yaralanmıştır” denildi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada “Yaşanan saldırıya misliyle mukabele edilmiş, düşman hedefleri derhal ortadan kaldırılarak şehitlerimizin kanı yerde bırakılmamıştır” dedi.
İKİNCİ ZİRVEDEN DE SONUÇ ÇIKMADI
Saldırı esnasında süren ikinci zirveden ise olumlu bir sonuç çıkmadı. Ankara’daki diplomatik kaynaklar 5 şehidin verildiği haberinin ardından sona eren zirvede Rus tarafının saldırıların durdurulması talebini kabul etmediğini bildirdi. Aslında zirve sabahı da Rusya destekli saldırılar hız kesmemişti. Önceki gece boyunca savaş uçakları ve topçuların hedef aldığı İdlib’te 17 sivili hayatını kaybetti. 17 Eylül 2018’de varılan Soçi mutabakatından bu yana rejim ve destekçilerinin İdlib’e saldırılarında bin 800’den fazla sivil can verdi. Ocak 2019’dan beri Türkiye sınırı yakınlarına göç edenlerin sayısı 1 milyon 677 bine ulaştı.
JAMES JEFFREY ANKARA’YA GELİYOR
İdlib’te savaş sesleri yaklaşırken Ankara yarın önemli bir konuğu ağıralayacak. ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey 12 Şubat Çarşamba günü Ankara’da olacak. Jeffrey ve ABD’li heyetin başkentte kritik görüşmeler yapması planlanıyor. ABD ve Türkiye toplantılarında masadaki en öncelikli başlık da İdlib olacak.
ERDOĞAN, AKAR İLE GÖRÜŞTÜ
Saldırının hemen ardından Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Erdoğan ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile bir görüşme gerçekleştirdi. AK Parti Genel Merkezi’ndeki görüşmede İdlib’deki durum, Ankara’da sonuçsuz kalan son zirve ve atılacak adımlar masaya yatırıldı. TSK, Erdoğan’ın talimatıyla saldırıya karşılık verdi. Aralıksız şekilde 115 rejim hedefi ateş altına alındı. Milli Savunma Bakanılığı 101 rejim unsurunun etkisiz hale getirildiğini açıkladı.
KALIN İLE RUS TEMSİLCİ TOPLANTI YAPTI
Rusya’nın Suriye Özel Temsilcisi ile görüşen Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın, Esad rejiminin askerimize yönelik saldırılarının karşılıksız kalmayacağını söyledi. Toplantıda sonrası konuşan Kalın”Soçi Mutabakatı’nın açıkça ihlal edildiği belirtilerek anlaşmanın garantörlerinden olan Rusya’nın üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi gerektiği mesajı verilmiştir” dedi.
6 BİN ASKER SEVKEDİLDİ İDDİASI
İdlib’te 8 şehidin verildiği 2 Şubat’taki saldırının ardından bölgeye büyük bir sevkiyat başlatıldı. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve ona yakın muhalif grupların, Türkiye’ye ait gözlem noktalarının yakınından çekilmemesi halinde rejim güçlerine karşı büyük bir askeri operasyon başlatmaya hazırlandığını iddia etti. SOHR’un aktardığına göre son olarak Suriye-Türkiye sınırındaki Kafr Losin geçidinden zırhlı araç, tank yüklü 60 araçtan oluşan askeri bir konvoyun girişinin ardından dün akşam da tank ve obüs taşıyan 100 araçlık konvoy ülkeye girdi. Konvoyun İdlib’e doğru yöneldiği gözlemlendi. TSK, Lazkiye’yi Halep’e bağlayan M4 karayolu yakınında, İdlib’in güney kırsalındaki Kaminas köyünde yeni bir askeri nokta oluşturdu. SOHR’un aktardığına göre 2-8 Şubat tarihleri arasında tank, zırhlı personel taşıyıcı ve askeri radarları içeren bin 450’den fazla Türk kamyonu ve askeri aracı Suriye’ye giriş yaptı. İdlib ve Halep’te konuşlanan Türk askerlerinin sayısı da en az 6 bine ulaştı.
RUSYA’DAN GARİP AÇIKLAMA
Rusya’nın Şam Büyükelçisi Aleksandr Yefimov ‘İdlib’deki gerilimi azaltma bölgesindeki ateşkes rejiminin, teröristler ve onların yabancı patronları tarafından savaşı uzatmak ve Şam üzerinde baskı kurmak amacıyla kullanıldığını söyledi. Sputnik’e konuşan Yefimov, “Zorlaşan mevcut durumda Rusya-Türkiye arasındaki Eylül 2018’de İdlib konusunda varılan anlaşma (Soçi Mutabakatı) tam anlamıyla ve dürüstçe uygulanmalı” dedi. Yefimov, siyasi süreçte yer almaya hazır olduklarını belirten silahlı muhaliflerle BMGK’nın terör örgütü listesindeki grupların birbirinden ayrılması yönündeki anlaşma hükmünün de yerine getirilmesi gerektiğini ifade etti. Rus elçi, Suriye ordusunun bu sorumluğunu yerine getirdiğini iddia etti. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “İdlib’deki durumdan endişe duymaya devam ediyoruz” dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir araya gelme ihtimalini değerlendirdi. Peskov, “Liderlerin bir araya gelmesine yönelik somut bir plan yok. Ancak bunu Moskova göz ardı etmiyor” dedi.
İDLİB İÇİN UZLAŞI YOK
Çavuşoğlu İdlib’deki duruma ilişkin Rusya’dan gelen heyetle yapılan görüşmelerde bir uzlaşıya varılamadığını, İdlib’de bir an önce ateşkese uyulması gerektiğini bildirdi. Çavuşoğlu, dünkü toplantılar neticesinde mutabakat çıkmazsa Erdoğan ve Putin’in bir araya gelebileceğini söyledi.
GERİ ÇEKİLME OLMAYACAK
AK Parti MYK’sı Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında toplandı. Toplantının ardından açıklama yapan Parti Sözcüsü Ömer Çelik İdlib’de Suriye ordusunun ateşiyle şehit olan 5 askere saldırıyı gerçekleştirenlere en yoğun şekilde karşılık verildiğini belirterek, “İbdib’deki gözlem noktalarından çekilmeyeceğiz” diye konuştu. Çelik’in açıklamalarından başlıklar şöyle oldu:
REJİM TÜM MUTABAKATLARI ÇİĞNİYOR
“İdlib’de çatışmaları engellemek için, sınır güvenliğini sağlamak için, TSK terörle mücadele çerçevesinde üzerine düşeni başarıyla sürdürmektedir. İdlib’de gözlem noktaları var. Astana Süreci ve Soçi çerçevesinde meşru bir yapı olarak durmaktadır. Rejimin bu gözlem noktalarına saldırıları söz konusudur. En yoğun şekilde, saldırıyı gerçekleştiren hedefler ateş altına alınmıştır. Hedefler tahrip edilmiştir, şehitlerimizin kanı yerde kalmamıştır. Bölgedeki insani felaketin önüne geçilmesi için, varlığımız bir teminattır. Rejim sivillere ve altyapıya yönelik saldırılar gerçekleştirerek, tüm mutabakatları çiğnemektedir. Türkiye’nin kararlılığı tamdır. Gözlem noktalarından çekilmeyeceğiz.”
RUS HEYETLE SOMUT NETİCE YOK
“Rusya’dan gelen heyetle ilgili görüşmeler sürüyor. Somut bir netice yok. Türk tarafı kendi somut tarafını açıkça söylemiştir. Rejim, bu bahsettiğimiz, yere çekilinceye kadar, bu saldırganlıkla ihlal ettiği çizginin gerisine çekilinceye kadar, TSK gereken çalışmaları yapacaktır. Rejimin İdlib’i yutmaya çalışmasına izin verilmeyecektir. Rejimin kendisi terör örgütleriyle işbirliği içindedir.”
NATO’NUN YANIMIZDA OLMASINI BEKLİYORUZ
“İdlib’deki saldırılar çerçevesinde NATO ile sürekli görüşme halindeyiz. 5’inci madde temelinde özel bir değerlendirmem yok. (Üye ülkeye saldırı olması halinde ittifakın müdahale etmesini düzenleyen madde). Ama Türkiye saldırıları NATO’ya istişare ediyor. NATO’nun terörle mücadelede Türkiye’nin yanında olması beklentimizdir. NATO’nun doğası gereği Türkiye ile dayanışma göstermesi gerekir. Türkiye’yi takdir edenlerden, Türkiye’nin yanında nasıl duracağına dair de sözler duymak istiyoruz.”
KUDÜS İÇİN KENDİ ÇALIŞMAMIZI YÜRÜTÜYORUZ
(Yenikapı’daki mitinge katılmamam nedeninin sorulması üzerine) “Biz toplantımızda da ele aldık. Kudüs meselesindeki tezlerimizle ilgili olarak 24 saat çalışıyoruz. Cumhurbaşkanımız bu tezleri en güçlü şekilde dile getiriyor. Cumhurbaşkanımızın yürüttüğü diplomasi dünyanın gözü önünde yapılmaktadır. Kudüs’e verilen her destek kıymetlidir, biz kendi çalışmalarımızı yürütüyoruz.”