Petrol fiyatları 33 dolar seviyesinde dengelenmişken petrol üretimi hala artıyor. Düşük fiyatlara rağmen, dünya genelinde son bir buçuk yılda günlük üretimi yüzde 4 artan ham petrol, fiyatlar üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor.
Düşük petrol fiyatları nedeniyle gelecek yıllardaki petrol arama ve çıkarma yatırımlarında kesintiye giden bazı tedarikçi ülkeler ve şirketler, bugüne kadar yaptıkları yatırımların da karşılıklarını istenilen düzeyde alamamalarına karşın, petrol üretimlerini hızla artırmayı sürdürüyor.
Uluslararası Enerji Ajansından (IEA) derlenen bilgilere göre, 2014'te petrol fiyatlarının yüzde 48, 2015'te de yüzde 34,5 düşmesine rağmen, dünya genelinde toplam petrol üretiminin son bir buçuk yılda günlük ortalama yüzde 4 artması dikkati çekti.
Petrol fiyatlarının varil başına 115 doları gördüğü Haziran 2014'ten bu yana yaklaşık yüzde 75 azalarak varil başına 30 doların altına inmesine rağmen, küresel petrol üretimi bu tarihte günlük ortalama 93,1 milyon varilden, geçen yılın ikinci çeyreğinde ortalama 96,9 milyon varile kadar yükseldi.
ABD, Kanada, Venezuela ve Kuzey Denizi gibi maliyetlerin yüksek olduğu yerlerde petrol üretiminin düşmesine karşın, Suudi Arabistan, Rusya ve OPEC'in küresel petrol piyasasında pazar paylarını korumak için üretimlerini hızla artırması, dünya genelinde arz fazlasının da yükselmesine neden oldu.
Nakit çıkışına rağmen üretim arttı
Merkezi İskoçya'da bulunan araştırma ve danışmanlık şirketi Wood Mackenzie, yayınladığı raporda, düşük petrol fiyatlarına rağmen, küresel petrol üretiminin sadece yüzde 0,1'lik kısmın tamamen durduğuna işaret ederek, bunu nakit çıkışına rağmen şirketlerin ve ülkelerin hala petrol üretimine devam etmesine bağladı.
Raporda görüşlerine yer verilen Wood Mackenzie Yatırım Araştırmaları Başkan Yardımcısı Robert Plummer, düşen petrol fiyatları karşısında üreticilerin ilk tepkisinin, petrol fiyatlarının yükselebileceği umuduyla üretime devam etmek olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti.
"Nakit çıkışı, üretim maliyetlerinin üreticinin kazancından daha fazla olması anlamına geliyor. Bu durum, üretimin durması demek değil. Üreticilerin azalan bütçeleri geleceğe dair yatırımları düşürebilir ve üretimi de olumsuz etkileyebilir. Ancak, ekonomik nedenlerden dolayı şu an dünya genelinde birçok yerde üretimin durması söz konusu değil"
Wood Mackenzie Araştırma Başkan Yardımcısı Stewart Williams ise raporda, Brent türü ham petrolün varil başına fiyatının ortalama 35 dolar olması durumunda, küresel ham petrol üretiminin günlük ortalama 3,4 milyon varilinin nakit çıkışına maruz kalacağını belirterek, "önümüzdeki aylarda dünya genelinde petrol üretiminin hızla düşebilmesinin hala olası olduğunun" altını çizdi.
Brent petrol fiyatı 33 dolarda dengelendi
Brent petrolün varil fiyatı, yaklaşık bir haftanın en düşük seviyesi olan 32,64 dolara kadar geriledikten sonra gelen tepki alımlarıyla 33 doların üzerine çıktı.
Küresel piyasalarda ekonomik aktiviteye yönelik endişeler petrol fiyatları üzerinde baskı oluşturmaya devam ederken, yatırımcıların güvenli olarak görülen varlıklara talebinin arttığı dikkati çekiyor. Öte yandan Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'ne (OPEC) petrol arzının azaltılması hakkında görüşmek için toplantı çağrıları da henüz net bir şekilde yanıt bulmadı.
Tüm bu gelişmelerle geçen hafta yaklaşık yüzde 5 gerileyen Brent petrolün varil fiyatı, dün de günü yüzde 2,9'luk düşüşle 33,10 dolardan tamamladı.
Brent petrolün varil fiyatı bugün de 32,64 dolarla yaklaşık bir haftanın en düşük seviyesini görmesinin ardından gelen tepki alımlarıyla kayıplarını telafi ederken, şu dakikalarda yüzde 0,6 artışla 33,30 dolar seviyelerinden işlem görüyor.
Analistler, teknik açıdan petrol piyasasında genel eğilimin düşüş yönünde olduğunu belirterek, 34,5 ve 36,0 dolar seviyelerinin direnç olarak öne çıktığını ifade ediyor.
Batı Teksas türü ham petrolün (WTI) varil fiyatı ise dünkü kayıplarını telafi ederek şu dakikalarda 30,50 dolar seviyelerinden işlem görüyor.
Analistler, Çin'de piyasaların tatil olması dolayısıyla veri akışının sakin olduğunu, bu akşam ABD'de açıklanacak petrol stoklarının fiyatlar üzerinde etkili olabileceğini dile getiriyor.
İSTANBUL/NEW YORK/AA