HABER MERKEZİ/İSTANBUL
Savunma sanayinde dışa bağımlılığı azaltma politikası izleyen Türkiye, en acil başlıklardan biri olan hava savunma siteminde de yerli teknoloji geliştirilene kadar alternatifli strateji izliyor. Rusya’dan alınacak S-400 füze sistemine alternatif olarak ABD ile Patriot hava savunma sistemi için pazarlık yürütüldüğü ilk kez doğrulandı. Başbakan Binali Yıldırım konunun sorulması üzerine “Türkiye, NATO üyesi bir ülke. Dolayısıyla NATO’nun sınırları Türkiye’nin güney sınırlarından başlıyor. Türkiye’nin güney sınırlarını teminat altına alacak her türlü ortak çalışmaya sıcak bakıyoruz” yanıtı verdi. ABD’nin, Suriye bölgesindeki birtakım yanlışlarına rağmen hala Türkiye’nin müttefiki ve NATO’da ortağı olduğunun altını çizen Yıldırım, şöyle konuştu: “O bakımdan, NATO müktesebatına uygun savunma sistemi projemizden vazgeçmiş değiliz. Bu bakımdan Patriotlar ve NATO ile uyumlu diğer savunma sistemlerine yönelik çalışmalarımız devam edecek. Bunlar S-400’lerin bir alternatifi değildir. S-400 bağımsız, NATO sisteminden müstakil bir savunma sistemidir ve Türkiye bu konuda kararını zaten vermiştir. Bu Patriot ve diğer savunma sistemleriyle ilgili talebi ve düşüncelerimizi ortadan kaldırmıyor.”
Washington yönetiminin Patriotlar için resmi teklif yapacağı iddiasını yalanlamayan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy da “Görüşmeler sürüyor” dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı’nda askeri ve diplomasi ilişkiler departmanından sorumlu Büyükelçi Tina Kaidanow’un, 31 Mart’ta yapacağı Türkiye ziyaretine S-400’lere alternatif olarak Patriot tipi füze savunma sistemlerini içeren bir teklifle geleceği ileri sürülmüştü. ABD Kongresi’nin Türkiye’ye silah satışı konusunda çıkardığı zorluklar Ankara’da ‘örtülü ambargo’ olarak değerlendirilirken, S-400 anlaşmasının ardından ‘Patriot teklifi’ sürpriz olarak değerlendirildi. Bu iddia dün Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy’a soruldu. Aksoy iddiayı yalanlamazken, bilginin kendilerine ulaşmadığını ancak Patriot sistemiyle ilgili ABD ile görüşmelerin sürdüğünü söyledi. Aksoy “Bizim hava savunması ihtiyaçlarımızı gidermeye yönelik çalışmamızın 10 yılın üzerinde bir geçmişi var. Bu süreçte ABD dahil olmak üzere öncelikle müttefiklerimizle temas kurduk ancak maalesef olumlu sonuç alamadık. Rusya ise bize acil ihtiyacımızı karşılamak üzere çok cazip bir teklif sundu ve neticede Rusya’dan S-400 sistemi tedarik edilmesi kararlaştırıldı. Önemli bir husus, bu sistem kendi başına işletilecek ve NATO yetenekleriyle entegre edilmeyecek. NATO ile birlikte bir sistem geliştirme hedefimiz ise devam ediyor. EUROSAM konsorsiyumu aracılığıyla Fransa ve İtalya ile yürüttüğümüz iş birliği bu amaca yönelik. Ayrıca Patriot sistemiyle ilgili olarak ABD ile temaslarımızın devam ettiğini söylemeliyim” dedi.
Başta Menbiç’teki PKK varlığı olmak üzere Türkiye ve ABD ilişkilerindeki sorunları çözmek için çalışma grupları oluşturulmasıyla başlayan süreçte yeniden Patriot pazarlığının gündeme gelmesi ise dikkat çekti. Dışişleri’nin ‘görüşmeler sürüyor’ açıklamasıyla ilk kez resmileştirdiği Patriot pazarlığı, diplomatik kaynaklar tarafından Türkiye’nin hava savunma sisteminde ‘yumurtaları tek sepete koymama’ stratejisinin parçası olarak değerlendiriliyor. Çin’e verilen füze sistemi ihalesinin NATO itirazları nedeniyle iptal edilmesinin ardından, ABD’nin ‘gizli silah ambargosu’ yüzünden Türkiye’nin Suriye’de iş birliği yaptığı Rusya’ya yönelerek S-400’de karar kılması ‘acil çözüm’ olarak değerlendiriliyor. NATO ve başta ABD olmak üzere birlik üyesi ülkeler, Türkiye’nin Rusya ile iş birliği ve S-400 anlaşmasını stratejik bir tercih olarak görüyor. Ancak her fırsatta teknoloji transferi şartıyla NATO üyesi ülkelerden de hava savunma sistemi alabileceğinin mesajını veren Ankara bu konuda görüşmelerini sürdürüyor. ABD ile yürütülen görüşmeler Türkiye’nin hava savunma sistemi tercihini de yakından ilgilendiriyor. Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Ümit Yalçın’ın iki ülke arasındaki kriz konularının masaya yatırıldığı çalışma grubunun değerlendirmesini yapmak üzere önümüzdeki hafta Washington’a gitmesi bekleniyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın askeri ve diplomasi ilişkiler departmanından sorumlu Büyükelçi Tina Kaidanow’un 31 Mart’ta Türk-Amerikan Savunma Endüstrisi Diyalogu kapsamında yapacağı ziyaretin bu süreçte kritik olduğu değerlendiriliyor. Kaidanow’un Patriot teklifine Ankara’da alacağı cevabın PKK’nın Menbiç’ten çekilmesi gibi kriz konularının belirleyici olduğu sürece yön verecek gelişmelerden biri olabileceği
belirtiliyor.
ERBİL'E HAVA SAHASI AÇILDI
Başbakan Binali Yıldırım, cuma namazını Cebeci Camisi’nde kıldı. Cami çıkışı vatandaşlarla bir süre sohbet eden Yıldırım, gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını da yanıtladı. Irak’ın kuzeyine yönelik uçuşlarda hava sahasının açılması yönünde bir adım olup olmadığının sorulması üzerine Yıldırım, hiçbir şekilde tasvip etmedikleri referandum sonrası hava sahasını kapattıklarını hatırlattı. Irak merkezi hükümetinin hava sahasını açtığını belirten Yıldırım “Biz de aynı doğrultuda hava sahamızı bugün itibarıyla açıyoruz. Bundan böyle Türkiye’den veya Avrupa’dan Erbil’e sivil amaçlı ticari uçuşlar gerçekleştirilebilecek. Ancak bu sadece Erbil’le ilgili, Süleymaniye’ye herhangi bir uçuş gerçekleşmeyecek. Süleymaniye bu uygulamanın dışında olacak. Çünkü maalesef Süleymaniye’de terör örgütüne yönelik, ülkemiz aleyhine faaliyetler yoğun bir şekilde devam ediyor. Güvenlik gerekçesiyle bölgeyi, Süleymaniye hariç Erbil’e uçuşlar bugün itibarıyla hava sahası açılmış oluyor” dedi.