Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, patates fiyatlarındaki artışa ilişkin, "Bu konuda yapılan kastı ispat etmek ve ortaya koymak amacıyla çalışma yürütülüyor. Stok yaparak fiyatlar özellikle yükseltilmeye çalışıldığı şeklinde bir sonuç ortaya çıkarsa bununla ilgili çok ciddi müeyyide söz konusu" dedi.
Bakan Canikli, son aylarda patates fiyatlarında olağanın dışında bir artış yaşandığını ve bugüne kadar görülmeyen bir fiyatla karşı karşıya kalındığını söyledi.
Bu yıl Türkiye'deki patates üretiminde herhangi bir sıkıntı olmadığının altını çizen Canikli, "Yani bir daralma, azalma yok. Hatta artış var. Tüketimde de çok ciddi bir artış söz konusu değil" diye konuştu.
Bakan Canikli, bu şartlar altında normal arz ile talep dengesi çerçevesinde fiyatların geçen yılki rakamlara yakın bir şekilde oluşması gerektiğine vurgu yaparak, tüm detaylara rağmen böyle bir artışın olmasının akla birtakım ihtimalleri getirdiğini belirtti.
312 bin tonluk stoğun 70 binini iki firma stoklamış
Bakanlık olarak patatesle ilgili çalışma gerçekleştirdiklerini anlatan Canikli, şöyle devam etti:
"Acaba speküle edilerek haksız kazanç sağlamak amacıyla piyasaya arz edilen patates miktarının kasıtlı olarak düşürülerek fiyatların yükseltilmesi gibi bir çalışma ya da bir operasyon mu yapılıyor' sorusu ister istemez akla geliyor. Bu doğrultuda bakanlığımızdaki patatesle ilgili hal kayıt sisteminde yer alan rakamları ve stok miktarlarını firma bazında tek tek kontrol ederek bir çalışma yaptık. Şu anda çalışma ayrıntılı bir şekilde müfettişler tarafından detaylandırılıyor.
İlk bulgulara göre, şu an itibarıyla hal kayıt sistemine beyan edilen patateste yaklaşık 312 bin tonluk bir stok olduğu gözüküyor. İki firmanın sadece tek başına stoğu, 65 ya da 70 bin ton civarında."
Fiyat yükseltmek için stok yapıldıysa ceza söz konusu
Bakan Canikli, yeni sezona girildiğini ve bu kadar yüksek stok tutulmasının hiçbir ticari geçerliliğinin, mantığının olmadığına dikkati çekerek, "Çünkü yeni sezondan önce, yeni mahsul çıkmadan önce genelde stoklar eritilir. Çünkü yeni mahsul geliyor, fiyatlar düşer ama buna rağmen çok yüklü bir stoğun olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla muhtemelen patates fiyatlarının bu seviyeye çıkmasındaki temel faktörlerden bir tanesi bu" ifadelerini kullandı.
Bu konuda yapılan kastı ispat etmek ve ortaya koymak amacıyla çalışma yürüttüklerini belirten Canikli, "Stok yaparak fiyatlar özellikle yükseltilmeye çalışıldığı şeklinde bir sonuç ortaya çıkarsa bununla ilgili çok ciddi müeyyide söz konusu. Hürriyeti bağlayıcı cezalara kadar varan ciddi ağır para cezasını gerektiren müeyyide uygulanması söz konusu. Tabi sonuçlara bağlı buna bakacağız" şeklinde konuştu.
"Patates fiyatları düşüyor, düşmeye de devam edecek"
Canikli, yapılan çalışmalar sonucunda fiyatlarda ciddi bir gerileme yaşandığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Halen daha aşağı yönlü hareket devam ediyor. Patates fiyatları düşüyor, düşmeye de devam edecek. Çünkü hükümetimizin bu kararlı adımlarından sonra onlar da tabi stokları eritme yoluna muhtemelen gidecekler. Şu ana kadarki rakamlar onu gösteriyor. Şu an 2 liraya kadar düşmüş gibi gözüküyor.
Çalışmalar ilerledikçe önümüzdeki günlerde patates fiyatlarında daha aşağı yönlü bir hareket bekliyoruz. Buna teşebbüs etmek isteyenler varsa bundan vazgeçsin. Hiçbir şekilde bunda başarılı olamazlar. Eskiden olduğu gibi izlenemez değil. Bütün bunlar her kilogramına kadar takip ediliyor, izleniyor. Bu rakamlar devletin kayıtlarında var. Onun için başarıya ulaşmaları, sonuç almaları mümkün değil."
Giresun/AA
Ek bilgi: Spekülasyon nedir?
Piyasada gerçekleşmesi muhtemel görülen fiyat değişikliklerini önceden tahmin ederek yapılan alım-satımlara denir. Spekülatif işlemler başlıca fiyatların artacağı beklentisine dayanır. Bu gayeyle fiyat yükselmesi neticesi, değerini koruyan menkul ve gayrimenkul malların fiyat yükseldiğinde satımı yoluna gidilir. Spekülasyonun neticesi meydana gelen kar ve zararlar, fiyat değişmeleri konusundaki tahminin isabet derecesine bağlıdır. Bu kar ve zararların piyasa ekonomisinde teşvik edici bir unsur olduğu ve piyasanın dengeye gelmesine (kıtlık halinin giderilmesine) yardımcı olduğu ileri sürülmüştür