EKONOMİ SERVİSİ / İSTANBUL
Vergi teşviklerinin sona ermesine karşın ekonomide çarklar hızla dönmeye devam etti. İhracatta yeni siparişler, arındırılmamış sanayi üretimini yüzde 6.9’luk oranla beklentilerin üzerine taşıdı. Otomotiv tekstille birlikte sanayi üretiminin bel kemiğini oluşturdu ve 11 ayda yüzde 15.5 artış gösterdi. Hazır giyimde üretim artışı yüzde 16.6’ya ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemelere göre, arındırılmamış sanayi üretim endeksi, kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,9 artış gösterdi. İmalat ise sanayi üretiminden çok daha hızlı arttı ve yüzde 7,1 büyüdü. Arındırılmamış endekste, 30 Eylül 2017 tarihinde vergi teşviklerinin sona ermesi ile dayanıklı tüketim sektöründe yüzde 2,7’lik kayıp neredeyse tek olumsuzluk olarak endekste yer aldı. Diğer taraftan, yılın ilk yarısında görece üretim artışının oldukça gerisinde kalan tekstil ve hazır giyim sektöründe son üç aydır canlılığın devam ettiği görüldü. Kasım ayında tekstil sektörü yüzde 5,1 üretim artışı sağlarken, hazır giyimde büyüme yüzde 16,6’ya ulaştı. Deri sektöründe de aylık yükseliş yüzde 18,8’e ulaştı. KDV’de yüzde 10 indirimin 30 Eylül 2017’de sona erdiği mobilya sektörü de, tıpkı dayanıklı tüketim gibi vergi teşviki sonrası daraldı ve yüzde 5.8 kayıp yaşadı. Sanayi üretiminin bu yıl belkemiğini oluşturan motorlu kara taşıtları üretimi kasım ayında da hız kesmeden devam etti. Üretim artışını yüzde 15,2’ye taşıyan motorlu kara taşıtları, böylece yılın ilk 11 ayında da üretimini geçen yıla göre yüzde 15,5 artırmış oldu. Öte yandan sanayideki artışın ihracata da yansıdığı görüldü. Son 12 ayda ihracat yüzde 10,4 artışla 142,1 milyar dolardan 156,8 milyar dolara ulaştı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri incelendiğinde ise kasımda madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 3,2 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi değişmedi. Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi, Kasım 2016’ya göre yüzde 5,9, imalat sanayi yüzde 7,1, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 6,7 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi grupları incelendiğinde, söz konusu ayda bir önceki aya göre en fazla artış yüzde 3,2 ile madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe gerçekleşirken, en fazla azalış yüzde 1,4 ile dayanıklı tüketim mallarında görüldü.
MİLLİ TASARIM ŞART
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, sanayi üretiminin kasım ayında beklentilerin üzerinde arttığına işaret ederek, “Bu veriler 4. çeyrekte de ülke büyümesinin güçlü seyredeceğini ve büyümenin sanayi sektörü öncülüğünde olacağını göstermektedir” dedi. Dayanıklı tüketim malları hariç tüm ürün gruplarının üretiminde artış görüldüğüne dikkati çeken Özlü, “Dayanıklı tüketim mallarındaki düşüş ise vergisel teşvikler nedeniyle öne çekilmiş taleplerden kaynaklandı. Önümüzdeki aylarda bu ürün grubu da büyümeye tekrar olumlu yönde katkı verecek.” değerlendirmesinde bulundu. 2018 yılının, sanayi üretimi öncülüğünde atılımların devam edeceği bir dönem olacağını belirten Özlü, sözlerini şöyle tamamladı: “Nitelik artışıyla daha yüksek katma değerli ve uluslararası piyasalarda daha rekabetçi ürünler üretebileceğiz. Bunun yolu ise Ar-Ge’ye ve tasarıma daha fazla yatırım yapmaktan geçmektedir. Son 1 yılda 437 Ar-Ge merkezi açıldı ve toplam 770’e çıktı. Tasarım merkezi sayımız da 2017 sonu itibarıyla 142’ye ulaştı. Bu merkezlerin sayısı kısa sürede bini aşacak. Türkiye, burada geliştirilen ve tasarlanan ürünlerle uluslararası arenada çok daha rekabetçi olacak.”
YENİ YATIRIMLARIN HABERCİSİ
Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, reel sektörde canlılığın yılın son çeyreğinde de güçlü bir şekilde devam ettiğini söyledi. Bakan Elvan, “Sanayi üretiminin yüksek seviyede artış hızını koruması son çeyrek büyümesine de olumlu yansıyacaktır” değerlendirmesinde bulundu. Elvan, söz konusu göstergelerin gelecek dönemde yeni yatırımların en önemli habercisi olduğunu, bunun da üretimin, ihracatın ve istihdamın artmasında temel rolü oynayacağını belirtti. Elvan, şöyle devam etti: “2017 yıllık büyüme hızının yüzde 7 veya üzerinde gerçekleşmesini ve 2018 yılına da büyümenin güçlü bir giriş yapmasını bekliyoruz. Türkiye ekonomisi tüm olumsuz algı operasyonlarına rağmen, güçlü ve kararlı bir şekilde yoluna devam etmektedir.”