ALİ YILDIRIM / EKONOMİ SERVİSİ
Türk otomotiv sektörü, 2017 ile birlikte iç pazarda özellikle satış konusunda sert fren yapsa da, yıl sonuna doğru bu açık neredeyse tamamlandı. Öte yandan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), verilerine göre 2017 Ocak-Kasım dönemine ait üretim ve ihracat rakamları yeni bir rekoru da beraberinde getirdi. Yılın son ayına rekorlarla giren Türk otomotiv sanayi, otomobil üretiminde ilk 11 ayda tarihinde ilk kez 1 milyon barajını aşarken, toplam otomotiv üretimi ve ihracatı ise yıl bitmeden 2016 yılı rakamlarını geride bıraktı.
* OSD verilerine göre, 2017 yılı Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam üretim yüzde 16, otomobil üretimi ise yüzde 24 oranında arttı.
* Bu dönemde, toplam üretim 1 milyon 544 bin adete çıkarken, otomobil üretimi ise 1 milyon 48 bin adet düzeyinde gerçekleşti.
* Aynı dönemde ticari araç grubunda üretim yüzde 2, hafif ticari araç grubu yüzde 1, ağır ticari araç grubunda ise yüzde 18 oranında artış yaşandı.
* Baz etkisi dikkate alınarak yapılan değerlendirmede, ağır ticari araç grubunda son 2 yılda pazarda yaşanan yüzde 45 seviyesindeki daralma sonucunda, 2015 yılı Ocak-Kasım dönemine göre üretimde yüzde 31 azalma gerçekleşti.
* OSD’nin açıkladığı 2017 yılı Ocak-Kasım dönemi verilerine göre, toplam otomotiv pazarı yüzde 3 oranında daralarak 840 bin adet düzeyinde gerçekleşti.
* Bu dönemde, otomobil pazarı ise yüzde 4 oranında daraldı ve 623 bin adete geriledi.
* Aynı dönemde, toplam otomotiv ihracatı dolar bazında yüzde 21, euro bazında ise yüzde 20 oranında artış gösterdi.
* Bu yılın Ocak-Kasım döneminde toplam otomotiv ihracatı 26.5 milyar dolar olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı yüzde 49 artarak 10.8 milyar dolar seviyesine ulaştı.
* Euro bazına bakıldığında ise otomobil ihracatı yüzde 48 artarak 9.6 milyar euro seviyesine yükseldi.
İTHAL SATIŞLARI 2013’E DÖNDÜ
Otomobil satışlarında iç pazar yüzde 4 oranında daralırken, özellikle yerli üretim modellerde atağa geçtik. 2017 Ocak-Kasım döneminde ithal otomobil satışları yüzde 11 azalarak 437 bin 903 adete geriledi. Yani 2013 yılına geri döndü. Yerli üretim modellerde ise (otomobil) satışlar yüzde 17 oranında artarak, 185 bin 162’ye çıktı. Bu rakamlarla yerli satışlarında da rekor kırmış olduk. 11 ayda üreticilerin ihracat yarışına bakacak olursak;
* Bu dönemde geçen yıl zirveyi göremeyen Ford Otosan 268 bin 868 ile lider.
* Oyak Renault 265 bin 80 adetle ikinci sırada geliyor.
* Aynı dönemde geçen yılın lideri olan TOFAŞ ise 251 bin 450 ile üçüncü sırada.
* 2016 yılına göre büyük bir çıkış yakalayan Toyota, 224 bin 906 adete ulaştı.
* Hyundai Assan ise 181 bin 225 ile ilk 5’te yer aldı.
AĞIR TİCARİ ARAÇ PAZARINDA KAYIP BÜYÜK
2017 yılı Ocak-Kasım döneminde geçen yıla göre toplam hafif ticari araç satışları yüzde 2, yerli hafif ticari araç satışları yüzde 2 ve ithal hafif ticari araç satışları yüzde 3 oranlarında arttı. Bu dönemde; geçen yıla göre ağır ticari araç pazarı 19 bin 672 adetle yüzde 7, kamyon pazarı 17 bin 179 adetle yüzde 5, midibüs pazarı bin 712 adetle yüzde 3 ve otobüs pazarı ise yüzde 37 oranında azalarak 781 adet düzeyinde gerçekleşti. 10 yıllık ortalamada yılın ilk 11 ayında toplam pazar yüzde 25, otomobil pazarı yüzde 36, hafif ticari araç pazarı yüzde 7 artarken; ağır ticari araç pazarı yüzde 35 oranında düşüş gösterdi.
KURU KAMPANYALARLA HAFİFLETTİK
Peugeot Türkiye Genel Müdürü İbrahim Anaç, 2017’nin 11 ayında daralan pazara rağmen Peugeot’nun, yüzde 12,7 artışla 34 bin 239 araç satışıyla pazar payını yüzde 4,2’ye yükselttiğini söyledi. SUV segmentinde bu yıl atağa geçtiklerini anlatan Anaç, 2018 yılını şöyle değerlendirdi: “Bu yıl birçok olumsuzluğa rağmen sektör geçen yılı yakaladı. Aralık ayında kur artışının etkisini en aza indiren kampanyalar hazırladık.” İbrahim Anaç, “2018 yılı için Türkiye ekonomisine ve otomotiv pazarına güveniyoruz. Orta vadede de Peugeot Türkiye olarak pazar payımızı artırmayı planlıyoruz” açıklamasında bulundu.
GÜÇLÜ DURUŞ DEVAM EDECEK
Renault Mais Genel Müdürü Berk Çağdaş, buyıl otomotiv pazarının 975 bin seviyesinde tamamlanacağını öngördüklerini, 2018 yılında ise pazarın 2017'nin ritmine benzer bir gelişim göstereceğini tahmin ettiklerini aktardı. Çağdaş, “Renault markası, SUV ailesini tamamladı. Markamız, 111 bin 222 adet ile yüzde 1,6 artış gösterdi ve yüzde 13,6 pazar payına sahip olarak lider konumda” dedi. Çağdaş, Dacia’nın ise 2016 yılını sekizinci sırada tamamladığını bildirdi. Çağdaş, “Renault Grubu olarak 2018 yılında da pazar payımızdaki artışı ve pazardaki güçlü konumumuzu sürdürmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.
ASIL FARK 2018’DE OLACAK
Aralık ayında kurlardaki artış nedeniyle biraz durgunluk yaşansa da son 2 haftada oluşacak hareketlilik sayesinde binek ve hafif ticari pazarının 950-970 bin seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini belirten Hyundai Assan Genel Müdürü Önder Göker, “2018 yılında ise kurlardaki bu yukarı yönlü değişkenlik kendisini daha da fazla hissettirecektir. Bireysel satışlarda yaşanacak olan kayıpları filo ve kiralama sektörü belli bir oranda karşılayabilecektir. 2017'ye göre toplamda yüzde 5-10 arasında bir kayıp yaşanabileceğini ve satışların da 900 bin adetlere gerileyeceğini tahmin ediyoruz” ifadelerini kullandı.
İLK 6 AY İLGİNÇ GEÇECEK
Toyota Türkiye CEO’su Ali Haydar Bozkurt, geçen yıl ile aynı seviyede giden toplam pazarın, yıl sonunda 950 bin seviyesinde tamamlanmasını beklediğini dile getirdi. Bozkurt, “Filo pazarının da geçen yıllara oranla büyüdüğünü görüyoruz. Perakende açığının filo satışlarıyla kapatıldığını söylersek yanlış olmaz” yorumunu yaptı. Toyota olarak bu yılı 47 bin 500 adetle kapatmayı beklediklerini aktaran Bozkurt, şunları kaydetti: “Aralık ayında rekor düzeyde satışlar bekleyebiliriz. 2018’in ilk 6 ayı ilginç geçecek. Kurlar bu seviyeyi korursa 2018’de satışların yüzde 15 daha düşük olacağını düşünüyorum.”
ÖNGÖRÜLENIN ÜZERİNDE TAMAMLANIR
Citroen Türkiye Genel Müdürü Emre Doğueri, bu yıl otomotiv ve hafif ticari araç pazarının öngörülerin üzerinde, yaklaşık 950 bin seviyesinde tamamlanacağını tahmin ettiklerini, 2018 yılında da otomotiv pazarının 2017 seviyelerinde ilerleyeceğini tahmin ettiklerini bildirdi. Doğueri, 2016'nın sonunda yeni C3 ile başlayan yeni model ataklarının, yenilenen C-Elysee modeliyle sürdüğüne değindi. Hafif ticaride Jumpy Panelvan modelinin hemen ardından 8+1 kişilik Jumpy Space ve SpaceTourer minibüs modellerini sunduklarını anlatan Doğueri, atağın C4 Cactus, Berlingo ve C5 Aircross ile devam edeceğini ekledi.
GELECEK YIL BENZER RAKAMLAR OLACAK
Subaru Türkiye Genel Müdürü Halil Karagülle de marka olarak 2017 yılını bin 700 adet toplam satışla tamamlamayı hedeflediklerini söyledi. Karagülle, bu yıl için 300 adet yeni Subaru XV'nin geldiğini, tamamını satmayı öngördüklerini aktardı. Karagülle, 2017 yılı sonunda modelden 800 adetlik satış gerçekleştireceklerini, 2018 yılında ise bunun bin adeti bulmasını hedeflediklerini bildirdi. Gelecek yıl da otomotiv pazarının 2017 ile benzer seviyelerde ilerleyeceğini öngördüklerini belirten Karagülle, “Önümüzdeki yıl bini XV olmak üzere toplam bin 800 adet otomobil satışı hedefliyoruz” dedi.