Orta Çağ'ın ilginç salgını: Dans Vebası

Senaristler ve tarih meraklılarının didik didik ettiği Orta Çağ’In karanlık döneminde adı gibi aydınlatılamayan birçok esrarengiz olayın yaşandığı kayıt altına alınmış. Cadı avları, bilinmeyen doğa üstü olaylar ve daha nicesi o yıllarda yaşandığı söylenir. İşte 1518 yılında 400 kişinin dans ederek ölmesi de, nedeni bilinmeyen ama merak edilen olaylar arasında hala gizemini korumaktadır.

Orta Çağ Avrupası açlıktan hastalıklara, savaşlardan keşiflere birçok yeni olaya ev sahipliği yapmıştır. Özellikle karanlık çağ olarak adlandırılan dönemde ise birbirinden esrarengiz olayların yaşandığına dair kayıtlar ortaya çıkmaktadır. Bunların en popüleri ise dilimize “dans vebası” olarak çevrilen insanların dans ederek ölmesi olayıdır.

7. yüzyıl ile 17. yüzyıl arasında yaşanan bu “dans mania” da diyebileceğimiz “dans vebası” diye adlandırılan olaylardan her yaştan insan etkilenmiştir. Bugün hala nedeni açıklanamayan bu olayların en bilineni ise 1518 yılında Strasbourg’da yaşanmış.

O dönemde Kutsal Roma İmparatorluğu toprakları olan Strasbourg’da, Frau Troffer (Troffea) adındaki bir kadının sokaklarda dans etmeye başladığı tespit edilir. Kendinden geçmiş bir şekilde sokaklarda dans eden kadına 6 günde sebepsiz bir şekilde 34 kişi daha katılmış! Gece gündüz sokaklarda, caddelerde durmadan dans eden bu insanlar, tarihsel kayıtlara göre bir süre sonra 400 kişi olmuş. Çoğu kadın olan 400 kişi günlerde dans etmiş. Aralıksız 1 ay süren bu durum otoriteleri ve yöneticileri harekete geçirmiş. Doktorlar insanları durduramamış. Dans eden insanlardan bazıları yine dans ederek ve ağlayarak kiliselere sığınmış. Bazı yerlerde ise sığındıkları yerdeki insanların da dans etmeye başlamalarına neden olmuşlardır.

Sürekli büyüyen bir sorun haline gelen bu “dans vebası” için doktorlar, din adamları, soylular, astrologlar hatta büyücülerden bir çare ummaya başlamışlar. Fakat değişen hiçbir şey olmamış. En sonunda doktorlar dans eden insanları kendi haline bırakılması gerektiğine karar vermişler hatta diğer insanları da dans etmeye teşvik etmeye başlamışlar. Sonunda şehir yetkilileri meydanları, Pazar yerlerini insanlar rahatça dans edebilsinler diye boşaltmaya başlamışlar.

Dans edenlerin birçoğunun kalp krizinden veya yorgunluktan öldüğü tespit edilmiştir. Sayısız çılgınlık ve ölümden sonra “dans vebası” bir anda kesildi ama bu olayın neden ortaya çıktığı, niçin yaşandığı, nasıl birden bire kesildiği gibi soruları kimse cevaplayamadı.

Farklı mekan ve zamanlarda farklı kişiler tarafından ortaya çıkarılan bu olaylarda salgına kapılan insanların neredeyse çoğunun bilincinin kapalı olduğu veya kendileri kontrol edemedikleri bildiriliyordu. Günümüzde bazı bilim insanları bu tarz olayların o dönemde insanların doğadan topladıkları, halüsinasyon görmelerine sebep olabilecek vahşi mantarların neden olabileceği söylenmektedir.