MİKDAT KARAALİOĞLU
İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde fiyatlar klasik arz talep dengesine göre değil milyarlarca veriyi saniyeler içinde değerlendirme kabiliyetine sahip algoritmalara göre belirleniyor. Bilgisayar programları müşterilerin internet üzerinden tüketim alışkanlıklarını, oturduğu yerleri, rakiplerin fiyatlarını ve ödeme gücünü analiz ederek fiyatları belirliyor.
Amazon ve benzeri platformlarındaki fiyatlarda genellikle rakiplerin verdiği fiyatlar belirleyici oluyor. Fiyat kıyaslaması yapan platformlarda iyi bir derece elte etmek isteyen Amazon, fiyatlarını sürekli bu listelere göre otamatik olarak güncelliyor.
Yakıt ve uçuş fiyatlarındaki değişimleri görmek ve takip etmek mümkün ancak Amazon gibi platformlarda fiyatların ne zaman değişeceğini tespit etmek mümkün olmuyor. Konu hakkında araştırma yapan bilim insanları, farklılık gösteren fiyatlarda bireylerin ödeme gücünün de önemli bir rol oynadığını söylüyor. Tüketicilerin online ticarette bıraktığı izler, ödeme gücü ve banka hesaplarının durumu hakkında bilgi veriyor. Bu tüketim alışkınlıkları ve ekonomik durumu ortaya koyan verilerle Big Data ortamında bu kişiler hakkında özel fiyatlar oluşturmak daha kolay oluyor. Çoğu kez aynı platformda alışveriş yapan bu kişiler farkında olmadan bir ürün için normalinden daha fazla ödüyor. Ancak yine de fiyatların ne şekilde belirlendiği konusunda standart bir formül yok. Tespitler daha çok tahmin ve efsanelere dayanıyor. Online piyasanın arz talep formülü hala tam olarak çözülmüş değil.