SALİHA SULTAN / İSTANBUL
Mütefekkir ve yazar Nuri Pakdil, 15 Ekim’de üst solunum yolları rahatsızlığı nedeniyle tedavi altına alındığı Ankara Yaşam Hastanesinde dün öğle saatlerinde Hâkk’ın rahmetine kavuştu. Yazar Pakdil’in 16 Ekim’de geçirdiği kalp krizi sonrası yoğun bakıma alınmasının ardından refakatçisi ve dostu yazar Necip Evlice, gazetemize “Şu an solunum cihazına bağlı, yaşamsal fonksiyonları yerinde. Doktorları beyinde biraz ödem olduğunu, ödem giderici tedaviye başladıklarını söylediler. Bu tedavi dört beş gün sürebilirmiş. Umuzumuzu asla tüketmiyoruz. Sevenlerinden dua bekliyoruz” açıklamasında bulunmuştu. Nuri Pakdil’in cenazesi bugün ikindi namazını müteakip Hacı Bayram Camii’nde kılınacak cenaze namazının ardından Taceddin Dergahı’na defnedilecek.
Türkiye’nin önemli mütefekkirlerinden, bir devrin edebiyat kuşağının ‘abisi’ Nuri Pakdil’in edebiyat dünyasını yasa boğan vefatının ardından yazar dostları duygu ve düşüncelerini gazetemizle paylaştı.
Pakdil’in son anları
Yazar Pakdil 16 Ekim Çarşamba günü saat 12.00’da gazetemize sağlık durumu hakkında telefonda bilgi vermiş, “Ufak bir rahatsızlık, ilaçlarımı kullanıyorum. Sevenlerimiz arayıp soruyorlar sağolsunlar. Korkacak bir şey yok. Herkese selam ederim” demişti. Saat 13.30 sıralarında ise refakatçisi ve yazar Necip Evlice, Pakdil’in yoğun bakıma alındığı bilgisini vererek sevenlerinden dua istemişti. Yazarın vefatının hemen ardından görüştüğümüz Evlice, Pakdil’in son anları hakkında şu bilgileri verdi: “Yoğun bakımdan sonra konuşamıyordu ama bizi duyuyordu. Saat bir gibi bir ara gözlerini açtı, gözünden yaşlar süzüldü. Konuşamadı, konuşamadık. Şu an söyleyecek kelime bulamıyorum. Çok üzgünüm.”
İbrahim Kiras: Kudüs ve Filistin aşığı
Nuri Pakdil’i en fazla heyecanlandıran iki büyülü kelime Kudüs ve Filistin’di. Filistin’e ve Kudüs’e karşı beslediği büyük aşkın nişanesi olarak senelerdir üzerinde ‘Kudüs’ yazan gümüş bir bilekliği sağ kolunda taşıyan Nuri Pakdil 2015’de, yani seksenbirinci yaşını sürdüğü günlerde hayatında ilk defa Kudüs’ü ve Filistin’i gördü. ‘Edebiyat’ımızın ‘usta’sının bu anlamlı buluşmasına şahit edenlerden biri de bendim. Filistin topraklarında bulunduğumuz beş güzel gün boyunca Kudüs ve Filistin kelimelerinin büyüsünün ötesinde, o coğrafyanın büyüsünü bizzat yaşadık. Ama o büyüyü en çok hisseden Nuri Abi oldu. Aşk sarhoşu gibiydi beş gün boyunca. Bizim Kudüs ve Filistin’i ziyaretimiz üstadın sevgililerine kavuşmasına şahitlik etmekten ibaret kaldı. Şahit olduk aşkına, şahit olduk inancına. Allah rahmet eylesin.
Rasim Özdenören: Necip Fazıl gibi çok yönlü bir yazar
Nuri Pakdil, bizim için yazarlığı, şairliği, oyun yazarlığı, denemeciliğinin ötesinde bir şahsiyetti. O bizim ağabeyimizdir. Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt, Alattin Özdenören ve Akif İnan'la beraber Kahramanmaraş Lisesinde okurken, onun çıkardığı Hamle dergisini okur, onu henüz tanımıyor olsak da aramızda olduğunu düşünürdük. Biz de birkaç sayı o dergiyi çıkardık. Daha sonra biz onunla aynı fakültedeyken, bir birinci, o son sınıftaydı. Şahsen o günlerde başlayan dostluğumuz kesintisiz devam etti. Hep görüştük. Edebiyat dergisini çıkardık. Onun karizmatik bir şahsiyeti vardı, bulunduğu ortama suskunluğu ile hakim olurdu. Her zaman çağını aşma hedefini gütmüştür. Umut piyesinde o böyle tarif etmese de bana göre postmodern bir tavır sergilemiştir. O Necip Fazıl Kısakürek gibi çok yönlü bir yazardı. Bizim için tavır adamıydı. Gerek günlük konuşma gerekse yazılarında ideolojisini telkin etmezdi. Onun ideolojisini mimiklerinde, duruşunda, jestlerinde görürdünüz. Onu tanımayanlar bu tavrın manasını anlayamazdı. Böyle bir insan, Nuri ağabeyimiz vefat etti. Derin üzüntü içerisindeyim. Allah mekanını cennet eylesin.
Turan Koç: İşaret ettiği yol
Hepimiz emanet taşıyoruz, Allah Nuri Ağabeyden emanetini aldı. O bizden önce teslim etti emanetini. İnna lillahi ve inna ileyhi raicun, ondan geldik ona döneceğiz. Nuri ağabey dönmüş oldu. Öte dünyada çok dostumuz var. Nuri ağabeyin çok sevdiği anası, babası orada. Çok sevdiği Fethi Gemuhluoğlu orada. Onlara kavuştu. Bizden selam söyle demek istiyor insan, denilmiyor ki... Biz Nuri ağabeyin işaret ettiği yolda olmaktan gurur duyduk, onun hatırasıyla, onu anarak o yolda yürümeye çalışacağız. Önemli şeyler yaptığının farkındayız. En yakınlarına, birlikte bulunduğu dostlarına, ülkemize, İslam dünyasına, çok sevdiği Kudüs'e taziyelerimi iletiyorum.
Ali Göçer: Çağın devrimci yüreği
Çağın büyük devrimci yüreği sustu. Öldüğü güne kadar devrimci tavrından zerre taviz vermedi. Bizlere yaşama arzusu veriyordu. Elden, ayaktan düşmedi, ayakta vefat etti, yaşadığı gibi. Çok üzgünüm.
Nazif Gürdoğan: Batı Notları birçok kitabın öncüsü
Nuri Pakdil bir eylem insanıydı.'Eylem yapıyorum öyleyse varım' diyen bir düşünürdü. Kudüs onun için çok önemliydi, kalbinin yarısıydı. 'Orta doğu sınır taşlarıyla bölünemez' derdi. Batı notlarında Roma'nın bir put kıyısı olduğunu anlatırdı. 68'li yılların başında gittiği Fransa gezisinden sonra kaleme aldığı Batı Notları kitabı birçok kitaba ebe oldu. Cahit Zarifoğlu'nun Yaşamak, benim Hicaz'dan Endülüs'e, Erdem Bayazıt'ın İpekyolu'ndan Afganistan'a kitaplarını doğurdu. O yurt dışına giden herkese bir not defteri ve kalem hediye eder, gördüklerinizi yazın derdi. Kendisi bütün ömrünü yabancılaşma hareketlerine vermişti, anti-batıcıydı. Allah rahmet eylesin. Mekanı cennet olsun. Çok üzgünüm.
Hüseyin Su:Devrimci duruşunun imgesi
Nuri Pakdil, Türkiye’de sanat, edebiyat ve İslam düşüncesi düzleminde yüz elli, iki yüz yıllık bir zaman diliminde örneğine pek rastlanamayacak muhalif bir imgedir. Bir inancının kavgasının öfkesiydi. Bu imgeyi hayatı boyunca titizlikle kurdu ve korudu (rahatsızlığı sürecini kendi iradesinin dışında tutmak gerek). Bu bir ‘yazarlık’ imgesi ve öfkesi değildi. İnanan sanatçının devrimci duruşunun ve adanmışlığının imgesi ve öfkesidir. Bize düşen, tanık olduğumuz bu muhalif devrimci imgeyi yeniden yorumlayarak geleceğe taşımak ve yaşatmaktır.
Yusuf Ziya Cömert: Her Müslümanın imreneceği bir ömür
Daha birkaç gün önce yazmıştım; o bizim öğretmenimiz. Binlerce insanın öğretmeni. Edebiyat Dergisi onun okuluydu. Orada Pakdil’e özgü bir disiplin, bir estetik, bir terbiye inşa etti. Hep edebi anlamda, hem de bir hayat tarzı olarak. Herkes, onun öğrettiklerinden kendi nasibince alabildiği kadarını aldı. Sadece yazmadı, Nuri Pakdil, yaşadı. Sevgisi, öfkesi, duyarlılığı, bilinci daima zirvedeydi. Biyografisini okuyun, boş bir gün, gevşek bir gün bulamazsınız. Her Müslümanın imreneceği bir ömürdü yaşadığı. Nuri Pakdil gibi yaşayıp gidince ölmüş sayılmazsınız. Allah Rahmet etsin. Allah ona umduğundan fazlasını versin.
Nabi Avcı: Yabancılaşmaya direnişin örgütçüsü
Nuri Pakdil, Türkiye’de yabancılaşmaya direniş ve Umut edebiyatının derin örgütçüsüydü. Edebiyat Dergisi Yayınları’nın Akay Yokuşu’ndaki o küçücük bürosunda kahvaltıları (zeytin, peynir, ekmek, çay) bile, bazen konuşarak, bazen de uzun uzun susarak bir 'rezistans' şölenine çevirmesini çok iyi bilirdi. Sevgili Nuri ağabeyimize Allah gani gani rahmet eylesin. Edebiyatımızın, milletimizin başı sağ olsun.