Karar TV'nin Gündem Özel programında Mustafa Karaalioğlu ve Elif Çakır, Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal'ın görevden alınmasını, bundan sonra sürecin nasıl olacağını ve Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çıkışını değerlendirdi.
"BU KARARIN CUMHURBAŞKANI'NA FAYDASI YOK"
Mustafa Karaalioğlu: Dün gece ne oldu? Naci Ağbal neden görevden alındı ama bana göre asıl soru böyle bir tabloda böyle bir hamleyi neden yaptı? Cumhurbaşkanı'na faydası yok bu kararın, vatandaşa, yerli, yabancı yatırımcıya faydası yok, neye faydası var? Belirsizlik dönemi başlayacak, piyasalar açıldığında ne olacağını kimse kestiremiyor hepsinden önemlisi nasıl yönetiliyor Türkiye? Belirsizlik anlıyorum, kişisel yönetim anlıyorum, kurallardan sapma anlıyorum.
"BU BÜYÜK BİR KUMAR VE RİSK"
Bu büyük bir kumar ve risk. Ben bu kararın gazete manşetleriyle ilgisi değil, faiz artırımıyla ilgisi olduğunu düşünüyorum. Arkada Berat Albayrak'ın gönlünü almak fakat istediğiniz gerekçeyi sayın yetmez. Türkiye'nin bu kararı sıradan bir görevden alma kararı değil bu Türkiye'nin bir sözü. Bu tabloda gerekçeler ne olursa olsun yine de bu kararın yanlışlığını, nasıl oldu da böyle bir karar alındı sorusunu cevaplamazlar.
Ben görevden alınma kulisi var dediğimde kimse inanmadı. Bana da gelmedi açıkçası. Çünkü Erdoğan için bulunmaz nimet Naci Ağbal. Zaten faiz artışlar falan hepsi Cumhurbaşkanı ile karar verilmiştir. Ama Erdoğan kendisinin de aleyhine olan bu kararın nasıl alındığını cevaplayamıyor.
"MERKEZ BANKASI'NA BİR DARBE DAHA VURDUK"
İYİ Partili Erhan Usta: Olacak iş değil, gece 2'de haberim oldu şok olduk. Ağbal'a ilişkin eleştirecek yanlarımız da olabilir ama ondan önce zaten 2 başkan görevden alınmıştı. Naci bey bana göre danışıklı geldi, yani geldiğinde faiz artıracağını Tayyip bey biliyordu. Türkiye niye bu faizle kur arasına sıkıştı. Temel sorumlusu hükümet. Kimi getirirseniz getirin karşılaşılacak sonuç bu.
Erdoğan sürekli bir suçlu bulma çabasında. Ve Naci Ağbal'ı suçlu bularak görevden aldı. Merkez'in eksik olduğu nokta, maliye politikasının daha sıkı olması konusunda baskı yapmalıydı, reformları söylemesi gerekiyordu. Esas suçlu ülkeyi bu noktaya getiren Erdoğan'ın politikaları. Siyasi hesaplaşma da var. Faizi artırmak için geldi Naci Ağbal. Bir darbe daha vurduk Merkez Bankası'na. Gece yarısı kararlarıyla ani tepkilerin önüne geçilmeye çalışılıyor.
"MERKEZ'İN BAĞIMSIZLIĞI TAMAMEN ORTADAN KALKTI"
Taha Akyol: Merkez'in bağımsızlığı tamamen ortadan kalktı. Ekonomideki öngörülebilirlik kavramı yok artık. Bu işin temelinde 2018'de çıkarılan 703 sayılı KHK var. KHK ile kanun değiştirildi şimdi de yöneticiler değiştiriliyor.
Siz bir kararname ile kuralları değiştiriyorsanız, İstanbul Sözleşmesi'ni bir tek imza ile kaldırıyorsanız kurumlar, kurallar güvenilirliğini kaybeder. Sayın Cumhurbaşkanı erken seçim düşünüyor olabilir. Pandemi biraz rahatlayacaksa, sıkı tedbirler gevşetilecekse...
Anayasa değişikliğinin Meclis'ten geçme imkanı yok. Üç temel gerekçe görüyorum bir ekonomide maalesef sarmala girildi, faiz yükselince dolar düşüyor dolar yükselince faiz düşüyor, ikincisi oy kaybetme korkusu, üçüncüsü de yabancı sermaye getirme konusunda.
"SAYIN CUMHURBAŞKANI'NIN GÖRÜŞÜ BUYDU"
Akif Beki: Zaten kimse yüksek faizi bir çözüm olarak önermiyor. Faizin aşağı çekilebilmesi için önce enflasyonun düşmesi mi lazım, yoksa ekonomide bazı şartların oluşması mı lazım? Büyüme sağlanır mı? Bu sorulara verilen cevaplarda bir farklılaşma var. Yeni Başkan eğer faiz sebep, enflasyon sonuç diyorsa kötü bir haberim var. Sayın Cumhurbaşkanı'nın görüşü buydu. Buna bir şans verdi sonuç ne oldu? Sonuç bunun yarattığı komplikasyonları kontrol altına almak için Merkez'in 130 milyon dolara yakın rezervleri yakıldı, istihdam artmadı, işsizlik patladı, ekonomi salgına rağmen şahlanmadı.
"KAYBEDİLEN GÜVENİN TELAFİSİ ÇOK ZOR"
Gelecek Partili İbrahim Turhan: Herhalde bu deneme yanılma yönteminin geçerliliğini sınamaya karar verdik. Bugün Türkiye için acı bir gün. Hem de sadece bir sebepten değil. Bir de İstanbul Sözleşmesi'nden çıkılması meselesi var. Şunu açıkça ifade etmek lazım buradan dönüş çok kolay değil. Türkiye'nin yakın tarihte önemli dönüm noktalarından biri de budur. Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal'ın görevden alınmasının bir yol kazası olduğunu düşünüyorum. Bir taraftan bir rasyonalleşme çabası olduğunu görüyoruz. Merkez'in kasımdan beri faiz artırması belli çevrelerde rahatsızlık yarattı bunların baskısını da gördük zaten.
Neleri kaybettik? En son PPK'daki karardan sonra Türkiye'ye çok büyük bir göl oluşmuştu. Türkiye başarılı bir ekonomiyle devam edecek düşüncesi oluşmuştu. Gelecek yatırımları kaybettik. 2017'dw Türkiye'nin küresel ekonomideki yeri korunabilmiş olsaydı bugün 1 trilyon doların üzerinde olacaktı milli gelirimiz kaybettiğimiz şey odur. Bundan sonra yönetimde kim olursa olsun işi çok zor. Bu kaybedilen güvenin telafi edilmesi çok zor.
"ÇOK AĞIR YIKIMLA KARŞI KARŞIYA KALACAĞIZ"
Gelecek Partili Serkan Özcan: Artık herkes şunu anladı, olmaz denilen her şey olabilir. O yüzden kararlara şaşırmadım. Bugün yüzde 19 faizi çıkaran Naci bey değil. Sayın Erdoğan ve Albayrak'ın bıraktığı odayı toparlamayı çalıştı. Sayın Ağbal geldi çökmek üzere olan bir ülke ekonomisini kurtarmak için sıkı bir para politikası izlemeye başladı. Bir itirafnameydi reform paketleri. Ama bu itirafa gerek olmadığını düşündüler ve bıraktıkları yere geri döndüler. Piyasalar bu karardan son derece kötü etkilenecek.
Çok net bir şey söyleyeyim, swap yasağının geldiği o 2019 tarihi önemli bir dönüm noktasıydı. Bence evet dün gece de başka bir dönüm noktası oldu, 2018 yıkımından çok daha ağır bir yıkımla karşı karşıya kalacağız. Önce finansal piyasalar etkilenecek. Bence Türkiye'nin serbest piyasa kurallarına bağlı bir biçimde ekonomi ve finansal bir piyasa yönetimi yapamayacağı çok daha fazla anlaşılacak. Naci Ağbal'ın bıraktığı yerlerin hepsine geri dönülecek. Türkiye'nin girdiği yol son derece tehlikeli. Seçime gideceksek neden kurlar gerilemişken ülkede böyle bir değişiklik yaparsınız?