Moody's'in bu hafta cuma günü yapacağı gözden geçirme öncesi değerlendirmede bulunan ekonomistler, kredi derecelendirme kuruluşunun Türkiye'nin kredi notu ve negatif görünümünü teyit edebileceğini ya da hiç bir açıklama yapmayarak kararını erteleyebileceğini öngörüyor.
Nomura Orta ve Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Afrika (CEEMEA) Bölgesi Stratejisti Timothy Ash, Moody's'in Türkiye'nin notunda ve görünümünde herhangi bir değişikliğe gitmeyeceğini belirtti.
Türkiye'nin kredi yapısında bozulma yok
Türkiye'nin kredi yapısında bozulma olmadığını vurgulayan Ash, not indirimi için herhangi bir sebep olmadığını ifade etti.
Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali ise Moody's'in 2014 başında Türkiye'nin görünümünü negatife çekerken küresel gelişmelerin yanında politik belirsizliklerin de artmış olmasını gerekçe gösterdiğini anımsattı.
Moody's yetkililerinin 1 Kasım seçimlerinin sonuçlarının yapısal reformlar açısından daha olumlu ve öngörülebilir bir politik ortama yol açabileceğini ifade ettiğini aktaran Kırali, "4 Aralık'ta yapılabilecek bir değerlendirmede Moody's, yurt içi politik risklerin azalmış olduğuna dikkat çekebilir" dedi.
Kırali, Moody's'in reformlar konusunda uygulamaları görmeden çok iyimser bir değerlendirme yapmaktan kaçınabileceğini kaydetti.
Moody's'in değerlendirmesinde Rusya ile yaşanan son gelişmeler ve bölgede gerilimin devam etmesi ışığında jeopolitik risklerin halen önemli bir risk unsuru olduğunun vurgulanacağı tahmininde bulunan Kırali, Rusya ile ticari ilişkilerin kısa vadede sekteye uğrayabilecek olmasının dış dengesizlikler açısından iyileşmeyi sınırlayıcı bir risk olabileceğine dikkat çekilebileceğini de söyledi.
Kırali, Moody's'ten, azalan yurt içi politik belirsizliklere karşın jeopolitik risklerin artmış olmasına dikkati çeken; ekonomik reformların hayata geçirilmesi ve AB müzakere sürecinde ivmelenmenin Türkiye'nin uzun vadeli görünümüne olumlu etki edebileceğini içeren bir değerlendirme beklediklerini kaydetti.
Not görünümünde olumlu bir sürpriz yapabilir
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi de 2014 yılından bu yana Moody's'in önceden ilan edilmiş gözden geçirme tarihlerini pas geçtiğini ancak farklı zamanlarda ülke ekonomisine ilişkin değerlendirmelerde bulunduğunu aktardı.
Bürümcekçi, "Not görünümünün 18 ayı aşkın bir süredir negatifte tutulması, genel algının kredi derecelendirme kuruluşlarının görünümde bir değişiklik sonrası 12 ila 18 ay içinde ya not indirimine giderek ya da görünümü 'istikrarlı'ya çekerek süreci sonlandıracakları şeklinde olması, söz konusu rating kurumunun kararını diğer iki kuruma göre ön plana çıkarmış durumda" değerlendirmesinde bulundu.
"Mali hedefler" ve "dış finansman" alanlarında kasım başından bu yana daha fazla kötüleşme gözlenmediğinden, cuma günkü gözden geçirmede yatırım yapılabilir ülke notunu kaybetme yönünde bir karar beklemediklerini belirten Bürümcekçi, şöyle konuştu:
"Hatta ciddi bir ihtimal, Moody's bir miktar daha zaman kazanmak amacıyla bu gözden geçirmeyi de pas geçebilir. Ancak süreci daha fazla uzatmamak zorunluluğu hissederse de not görünümünü 'istikrarlı'ya yükseltme ihtimali olumlu bir sürpriz olarak karşımıza çıkabilir. Moody's gözden geçirmeyi pas geçmezse ve bir değerlendirme yayımlarsa burada Rusya geriliminin özellikle ödemeler dengesi üzerindeki olası etkilerine değinmesi beklenebilir. İşte bu risk nedeniyle de, yukarıda bahsettiğimiz olumlu sürpriz ihtimali çok düşük görünmektedir."
Demografi önümüzdeki 10 yılda bizim lehimize
Finansinvest Başekonomisti Burak Kanlı da emtia fiyatları ve cari açığın düşmesi, seçimlerin geride kalması ve hükümet programında reformların vurgulu biçimde yer almasının kredi notu konusunda olumlu gelişmeler olduğunu söyledi.
Olumsuz gelişmeleri ise jeopolitik risklerin daha da şiddetlenmesi ve doğuda gerilimin artmış olması olarak gören Kanlı, Moody's'in de bunlara vurgu yapacağını ifade etti.
Kredi notu değişimi beklemediğini belirten Kanlı, "Son Moody's konferansında da kullanılan tonun geçmiş dönemlere göre biraz daha olumlu olduğu kanısındayım" dedi.
Burak Kanlı, jeopolitik alanda daha sakin bir döneme girilebilirse bundan sonraki dönemde kredi derecelendirme kuruluşlarının yapısal reformların uygulanmasındaki kararlılığa odaklanacağını kaydederek, "Demografi önümüzdeki 10 yılda bizim lehimizdeyken, uzun vadeli potansiyel büyümemizi destekleyecek reformları yapmak şart. Aksi takdirde bu gelecekte çok daha zor olacaktır" diye konuştu.
Moodys, Türkiye'nin not görünümünü iyileştirmeli
Turkey Macro View Consulting Yönetici Direktörü Ferhat Yükseltürk ise Türkiye'de seçim sonrası tekrar tek parti hükümeti dönemiyle birlikte siyasi istikrara dair belirsizliklerde önemli bir iyileşme yaşandığını ifade etti.
Rusya ile yaşanan gerginlik ilk etapta bu istikrarı bir miktar gölgelese de Türkiye'nin süreç boyunca izlediği yapıcı tutum ve AB ile tekrar başlayan müzakere döneminin orta ve uzun vadede Türkiye'nin görünümünü olumlu etkilemesini beklediklerini dile getiren Yükseltürk, Türkiye ekonomisinin ılımlı büyüme, cari açıkta anlamlı bir düzelme ve belirsizliklerin azalmasıyla yatırımcılara kayda değer bir fırsat sunduğunu söyledi.
Yükseltürk, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Güçlü kamu maliyesinin yanı sıra düşen emtia fiyatlarının cari açık görünümünü ve eş zamanlı olarak alınan önlemlerle finansman kalitesini de iyileştirdiğini dikkate alarak proaktif bir yaklaşımla Moodys'in Türkiye'nin not görünümünü iyileştirmesi gerektiğine inanıyoruz. Bununla birlikte Moodys'in halen en önemli sorunumuz olan görece olumsuz enflasyon görünümü ve süregelen belirsizlikleri dikkate alarak bir değişikliğe gitmeyeceğini veya zaman kazanmak adına yine bir açıklama yapmayabileceğini düşünüyoruz."
Cari açıkta sağlanan önemli iyileşme olumlu bir faktör
Rabobank Gelişmekte Olan Piyasalar Kur Stratejisti Piotr Matys de Türkiye'nin notu ve görünümünde herhangi bir değişikliğin olmayacağını dile getirdi.
Türkiye'de politik ortamda iyileşme olduğuna ve yeni hükümetin yapısal reformlar konusunda güvence verdiğine dikkati çeken Matys, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz artırımına hazırlandığı bir dönemde Türkiye'nin cari açığında sağlanan önemli iyileşmenin de başka bir olumlu faktör olduğunu kaydetti.
Mali disiplinin Türkiye ekonomisinin en önemli kriterlerinden birisi olduğunu vurgulayan Matys, bu sebepten dolayı Moody's'in asgari ücret konusunda uyarıda bulunabileceğini dile getirdi.
Ziraat Yatırım Ekonomisti Bora Tamer Yılmaz ise Moody's'ten Türkiye kredi notunda olumlu yönde adımlar görmeyi beklediklerini ifade etti.
Çünkü içeride siyasi belirsizlik azalırken, jeopolitik taraftaki gelişmelerin riskleri azaltacağı görüşünde olduklarını dile getiren Yılmaz, "Her ne kadar geçici sebeplerle jeopolitik riskler zıplama yaparak varlık fiyatlarına olumsuz tesir etse de uzun dönem diplomasi dinamiklerinin Türkiye'nin başarılı liderliğinde geçen G-20 Antalya zirvesi ardından aktif politikalarla lehte sürmesi mümkün. AB konusunda artan diplomasi trafiğini bu doğrultuda istikrar işareti yönünde okumaktayız" dedi.
Moody's 4 kez pas geçti
Türkiye'nin kredi notunu mayıs 2013'te yatırım yapılabilir seviyeye çıkaran Moody's'in, bu yılki son değerlendirmesini 4 Aralık Cuma günü yapması bekleniyor.
Bu yılki değerlendirme takvimindeki ilk tarih olan 10 Nisan'da güncellemeye gitmeyen kuruluş, 7 Ağustos'taki yılın ikinci potansiyel değerlendirme tarihini de pas geçti. Böylece Moody's'in pas geçtiği potansiyel değerlendirme tarihlerinin sayısı 4'e yükseldi.
Moody's, 1 Kasım'daki milletvekili genel seçimi sonrasında yaptığı değerlendirmede, AK Parti'nin parlamentoda çoğunluğu elde etmesinin kısa vadede politik belirsizliği azalttığını belirtmişti.
Moody's Başkan Yardımcısı ve Kıdemli Türkiye Analisti Alpona Banerji de 4 Kasım'da İstanbul'da düzenlenen "9. Yıllık Türkiye Kredi Riski Konferansı"nda AA muhabirine, 4 Aralık'ta yapılması beklenen Türkiye'nin not değerlendirmesine ilişkin, "Negatif değişimin olması için mali göstergelerde belirgin bir bozulma ve sermaye girişini azaltacak ani bir dış şokun yaşanması gerek" ifadesini kullanmıştı.
Derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye'ye yönelik son revizyonunu 11 Nisan 2014 tarihinde yaparak, not görünümünü "durağan"dan, "negatif"e çevirmiş, "Baa3" ile "yatırım yapılabilir" seviyede bulunan kredi notunu ise teyit etmişti.
İSTANBUL/AA