Türk istihbarat tarihinin farklı zamanlarına ait bazı doküman ve ekipmanların sergilendiği Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) Sanal Müze Koleksiyonu’nda yer alan gizli dinleme, görüntüleme ve mesajlaşma yöntemleri istihbarat dünyasının bir dönemine ışık tutuyor.
171
Sanal müzede Harbiye Nazırı Enver Paşa tarafından kurulan Teşkilat-ı Mahsusa'dan MİT Başkanlığına kadar kurumun tarihçesi ve logoları ile istihbarat tarihine ışık tutan önemli belge ve yazışmalar da yer alıyor. Bu belgelerden biri de Milli Emniyet Hizmeti'nin (MEH/MAH) Kahire'de bulunan dış istihbarat ajanlarının, "Arabistanlı Lavrens" olarak bilinen İngiliz ajanına karşı yürüttükleri kontrespiyonaj çalışmaları neticesinde hazırladıkları 15 Haziran 1930 tarihli rapor.
271
Sanal müzede Parmak İzi Mukayese Cihazı da yer aldı. MİT tarafından 1970-1990 arasında kullanılan cihazdan parmak izini ve şüpheli parmak izini kıyaslamak için faydalanılıyor.
371
MİT, hedefe iletilmek istenen mesajları, belirli bir algoritmayla kriptolamayı sağlayan şifre cihazını 1965-1980 yılları arasında kullandı.
471
Sanal müzede Maniple Cihazı da yer aldı. Mors alfabesiyle haberleşmede kullanılan maniple cihazı, genellikle uzak mesafelere ulaştırılmak istenen bilgiyi, elektrik ya da radyo sinyalleri aracılığıyla iletmeyi sağlıyor.
571
Türk istihbarat tarihinin farklı zamanlarına ait bazı doküman ve ekipmanların sergilendiği Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanlığının "sanal müzesi"nde yer alan gizli dinleme, görüntüleme ve mesajlaşma yöntemleri, istihbarat dünyasının bir dönemine ışık tutuyor. Sanal müzede Kriptolu Telem Cihazı da yer aldı. Cihaz, 1985-1997 arasında yurt dışı haberleşmelerde kullanıldı.
671
Sanal müzede Casus Taşı da yer aldı. Bulunduğu bölgenin coğrafi şartlarına uygun renk ve şekillerde tasarlanan casus taşları, operasyonel faaliyetlerde kullanılmak için basit şekillerde hazırlanan güvenli haberleşme metotları arasında yer alıyor.
771
Sanal müzede Sectel 9600 Kriptolu Telefon da yer aldı. Güvenli telefon görüşmelerinin yapılabilmesi için üretilen kriptolu telefon, MİT ve diğer gizli servisler tarafından uydu haberleşmelerinde kullanıldı.
871
Sanal müzede Kripto Defteri de yer aldı.
971
Şifreleme/kapama ve şifre çözme/açma defterinden dış operasyonlarda şifreli haberleşme için yararlanıldı.
1071
Sanal müzede Gizli Haberleşmede Kullanılan Spatula ve Tornavida da yer aldı.
1171
Mesajların saklanmasında kullanılan gizli hazneli spatula ve tornavidanın metal parçası ile ahşap kısımlarının birleştiği noktaya yerleştirilen yiv yardımıyla gizli hazneye ulaşılıyor.
1271
Sanal müzede Gizli Haberleşmede Kullanılan Spatula ve Tornavida da yer aldı.
1371
Mesajların saklanmasında kullanılan gizli hazneli spatula ve tornavidanın metal parçası ile ahşap kısımlarının birleştiği noktaya yerleştirilen yiv yardımıyla gizli hazneye ulaşılıyor.
1471
Sanal müzede Aselsan El Telsizi de yer aldı. VHF bandında çalışan bataryalı 4211 ve 4811 model el telsizleri, 1980'li yıllarda MİT tarafından aktif şekilde kullanıldı. Telsizler Aselsan'da çalışan Türk mühendislerce üretildi.
1571
MİT'in sanal müzesinde içine mikrofon yerleştirilerek, ortam dinlenmesi yapılabilen kol saati, kemer ve dolma kalemler de bir dönem ajanların vazgeçilmez aksesuarları arasında yer alıyordu.
1671
Sanal müzede Robot El Çantası da yer aldı.
1771
Toka kısmına yerleştirilen objektif sayesinde 1970-1990 arasında MİT tarafından gizli görüntüleme için kullanıldı.
1871
1971
Sanal müzede IMCO Çakmak da yer aldı.
2071
Gizli haberleşmede kullanılan IMCO model çakmağın gaz hanesinin geniş ve çıkarılabilir bölümüne yerleştirilen mesajlar sayesinde ajanlar arasında gizli haberleşme sağlanıyor.
2171
MİT'in sanal müzesinde göze çarpan casusluk malzemelerinden biri de sigara paketi. Sigara paketi görünümlü telsiz verici, bir ortamda yapılan görüşmenin ortam dışındaki herhangi bir yerden canlı olarak dinlenebilmesini sağlıyor.
2271
MİT'in sanal müzesinde Beşli Monitör Cihazı da yer aldı. Dinleme sisteminin parçaları arasında yer alan bu cihaz, analog telefon hatlarından gerçekleştirilen haberleşmeyi kaydetmek, dinlemek, arayan ve aranan numaraları kaydetmek üzere MİT mühendislerince tasarlandı.
2371
Sanal müzede, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde MİT Yerleşkesi'nde hedef alınan ve Cobra helikopterinden atılan harp başlıklı fişeklerin isabet ettiği araçlardan biriyle terör örgütü DEAŞ'e karşı sınır bölgelerinde yürütülen operasyonda hasar gören zırhlı aracın fotoğrafları da bulunuyor.
2471
Sanal müzede, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde MİT Yerleşkesi'nde hedef alınan ve Cobra helikopterinden atılan harp başlıklı fişeklerin isabet ettiği araçlardan biriyle terör örgütü DEAŞ'e karşı sınır bölgelerinde yürütülen operasyonda hasar gören zırhlı aracın fotoğrafları da bulunuyor.
2571
2671
MİT'in sanal müzesinde göze çarpan casusluk malzemelerinden biri de topuklu bir erkek ayakkabısı.
2771
Türkiye aleyhine casusluk faaliyetinde bulunan bir kişiyi yakalayan MİT personeli yaptıkları incelemede, ayakkabısının topuğuna yerleştirilmiş gizli bir mikrofon tespit etti. Yapılan araştırmada söz konusu mikrofonun bir ortamda yapılan görüşmenin, ortam dışındaki herhangi bir yerden canlı olarak dinlenebilmesine olanak sağladığı belirlendi.
2871
Bulgaristan istihbaratı adına çalışan ve Türkiye'de yakalandıktan sonra yargılanarak 27,5 yıl hapis cezasına mahkum edilen Muzaffer Çengil'in şifreli haberleşmede kullandığı "baskül telsiz" de sanal müzede sergilenen casusluk malzemeleri arasında yer alıyor.
2971
Soğuk savaş döneminde bazı Avrupa ülkelerindeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ile bu dönemde kullanılan operasyonel teknik malzemeler de MİT'in sanal müzesinde yer buldu.
3071
Sanal müzede Gizli Mesajlaşmada Kullanılan Kül Tablası da yer aldı.
3171
Kül tablasının altındaki boşluk keçe malzemeyle kapatılarak mesajların saklanmasında kullanılıyor.
3271
Sanal müzede Rokete Kamufle Edilmiş Haberleşme Sistemi de yer aldı. Türkiye'nin sınır bölgelerinde yürütülen operasyonlarda ele geçirilen roket mermisinin içine açılan oyukta gizli mesaj yer alıyor.
3371
Sanal müzede, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde Cobra helikopterinden MİT Müsteşarlığı Yerleşkesi Güney Nizamiyesi'nin hedef alınarak atılan 20 milimetre çapındaki harp başlıklı fişek kovanın fotoğrafı da bulunuyor.
3471
Sanal müzede Doküman Kopyalama Çantası da yer aldı. Gizli dokümanları kayıt altına almak için kullanılan çantanın içinde yer alan fotoğraf makinesi ve ışık düzeneği, ele geçirilen dokümanın hızla görüntülenmesini sağlıyor.
3571
Sanal müzede Parmak İzi Alma Ekipmanı da yer aldı. 1960'tan 1970'li yılların sonuna kadar kullanılan parmak izi alma ekipmanında, farklı renkteki pudralar ve muhtelif kimyevi ya da mürekkep kullanılıyor.
3671
Soğuk savaş döneminde bazı Avrupa ülkelerindeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ile bu dönemde kullanılan operasyonel teknik malzemeler de MİT'in sanal müzesinde yer buldu.
3771
Müzede Radyo Şeklinde Alıcı Cihaz da yer aldı. Hedefin ofis veya evine yerleştirilen radyo şeklindeki cihazla vericinin gönderdiği sinyalleri ve sesleri alınıyor.
3871
Sanal müzede Anahtar Kalıbı Alma Aparatı da yer aldı. Bu aparatla kalıbı alınacak anahtarın macun üzerine yerleştirilerek, hızla kalıplanıyor.
3971
Sanal müzede Parmak İzi Mukayese Cihazı da yer aldı. MİT tarafından 1970-1990 arasında kullanılan cihazdan parmak izini ve şüpheli parmak izini kıyaslamak için faydalanılıyor.
4071
Sanal müzede, MİT tarafından 1980'de yürütülen kontrespiyonaj faaliyeti sonucu Türkiye hakkında gizli bilgi sızdırmayı amaçlayan bir casusun evinde yapılan aramada şifreli haberleşmede kullanılan bir tür kod kılavuzu özelliğini taşıyan şifre blokları da yer aldı.
4171
4271
Sanal müzede Güvercin Ayaklarına Bağlanan Gizli Mesajlar da yer aldı. Güvercinin ayağına bağlanan plakalar, soğuk savaş döneminde istihbaratçıların gizli haberleşmede sıkça kullandıkları bir yöntemdi.
4371
MİT'in sanal müzesinde içine mikrofon yerleştirilerek, ortam dinlenmesi yapılabilen kol saati, kemer ve dolma kalemler de bir dönem ajanların vazgeçilmez aksesuarları arasında yer alıyordu.
4471
Sanal müzede Minox Fotoğraf Makinesi de yer aldı. Ebatlarının küçük olması nedeniyle kolayca gizlenebilme ve dönemine göre yüksek kalitede fotoğraf çekebilme özelliğine sahip makine, soğuk savaş döneminde gizli servislerin espiyonaj faaliyetlerinde kullanıldı. Üretimine 1937'de başlanan cihaz, 1939 itibarıyla MİT'in kullandığı cihazlar arasında yer aldı.
4571
Sanal müzede Teletype Teleks Perfere Cihazı da yer aldı. MİT tarafından 1975-1985 arasında aktif kullanılan cihaz, hedefe iletilmek istenen gizli mesajın haberleşme cihazı ya da kripto cihazında işleve sokulabilmesi için delikli ve şerit şeklinde kağıda basılmasını sağlıyor.
4671
MİT'in sanal müzesinde Revox Makaralı Ses Kayıt Cihazı da yer aldı. Türkiye'ye yönelik espiyonaj ve yıkıcı/bölücü faaliyetleri tespit etmek üzere yapılan dinlemelerde kullanılan cihaz , 1984'ten itibaren uzunca bir süre MİT tarafından kullanıldı.
4771
Sanal müzede Mesaj Taşıma Vidası da yer aldı. Vida başlarının yiv yardımıyla açılmasıyla küçük boyutlu mesajların yerleştirildiği boşluk ortaya çıkıyor. Vidanın gizli bölümü olarak kullanılan bu alan hedefe iletilecek mesajın dikkat çekmeden kolayca ulaştırılmasını sağlıyor.
4871
Sanal müzede Gizli Dinleme ve Görüntüleme Kaseti de yer aldı. 1970'lerde piyasada sıklıkla yer almaya başlayan S-VHS video kaset, yerleştirilen fotoğraf makinesi sayesinde gizli dinleme ve görüntüleme faaliyetlerine imkan sağladı.
4971
Sanal müzede Buhar Pülverizatörü ve Zarf Dikme Ekipmanı da yer aldı. Bu cihazlar, operasyonel faaliyetlerde mektupların fark edilmeden açılması ve kapanmasına imkan tanıyor.
5071
Sanal müzede Şifre Tablosu da yer aldı.
5171
Mesajları kriptolama ve kriptolu mesajı açma işleminde kullanılan şifre tablosu MİT tarafından 2000'li yıllara kadar kullanıldı.
5271
Sanal müzede Buhar Pülverizatörü ve Zarf Dikme Ekipmanı da yer aldı. Bu cihazlar, operasyonel faaliyetlerde mektupların fark edilmeden açılması ve kapanmasına imkan tanıyor.
5371
Sanal müzede Hagelin Kripto Cihazı da yer aldı. Birden fazla kodlamayla mesajın yabancı istihbarat servislerince okunmasını zorlaştıran cihaz, 1951-1952 yıllarında İsviçre'de üretildi.
5471
Sanal müzede Kripto Kartı Delme Makinesi de yer aldı. Kripto anahtarını kağıt kartlara delip basarak gizli mesaj oluşturan cihaz, 1980-2000 arasında MİT'te yer aldı.
5571
MİT personeli, İstanbul'da filmcilik yapan Ermeni asıllı Türk vatandaşı Kerim Manukyan'ın (Kegam Levon Pulli) Sovyet Rusya'nın istihbarat servisi KGB adına çalıştığını tespit etti. Tam 12 yıl boyunca izlenen Manukyan, 1968'de bir Rus ajan ile Fatih Ormanı'nda buluşması sırasında suçüstü yakaladı. Manukyan'ın casusluk için kullandığı kimi malzemeleri ormanlık alana gömdüğünü belirleyen MİT personeli, evinde yaptığı aramada ise sıra dışı bir haberleşme yöntemini ortaya çıkardı. MİT'in kontrespiyonaj (istihbarata karşı koyma) ekibi evin duvarındaki elektrik sigorta kutusu ile Rus casuslara iletmek istediği bilgiyi evde yokken sigorta kutusunun içerisindeki gizli bir bölmeye yerleştirerek haberleştiğini tespit etti.
5671
Sanal müzede Şifreli Fotoğraf Kartları da yer aldı. İstihbarat tarihinde üzerine "filme alınmış doküman görüntüsünü gizleme metodu" olarak bilinen yöntemin uygulandığı şifreli fotoğraf kartı.
5771
Bu gizli mesajlaşma yöntemi beyaz boşlukları bulunan herhangi bir fotoğraf kartına, bir veya birkaç dokümanın negatif birimlerinden agrandizör yardımıyla monte edilmesiyle elde ediliyor. Kimyasal maddeler kullanılarak görünür hale getirilen metin, bir büyüteç yardımıyla okunabiliyor.
5871
Analog telefon haberleşme sistemlerinin kullanıldığı 1980'li yıllarda hedef şahısların telefon haberleşmesinin dinlenmesinde kullanılan ÖSA-II cihazı, adını sistemi tasarlayan MİT mühendislerinin soyadlarının ilk harflerinden aldı.
5971
Soğuk savaş döneminde bazı Avrupa ülkelerindeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ile bu dönemde kullanılan operasyonel teknik malzemeler de MİT'in sanal müzesinde yer buldu.
6071
Sanal müzede Tessina 35 Fotoğraf Makinesi de yer aldı. 35 milimetrelik ve Minox'tan daha küçük boyutlara sahip fotoğraf makinesi MİT tarafından 1970-1985 yılları arasında kullanıldı.
6171
Analog telefon haberleşme sistemlerinin kullanıldığı 1980'li yıllarda hedef şahısların telefon haberleşmesinin dinlenmesinde kullanılan ÖSA-3A cihazı, adını sistemi tasarlayan MİT mühendislerinin soyadlarının ilk harflerinden aldı.
6271
Soğuk savaş döneminde bazı Avrupa ülkelerindeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ile bu dönemde kullanılan operasyonel teknik malzemeler de MİT'in sanal müzesinde yer buldu. Avrupa'da bir büyükelçilikte yapılan tadilat sırasında MİT ekibinin dikkati sayesinde telsiz dinleme sistemi ortaya çıkarıldı. Renginin diğerlerinden farklı olmasından şüphelenilerek bulunduğu yerden sökülen bir tuğla incelendiğinde, içerisine uzaktan kumanda edilebilen telsiz verici ve bataryaların yerleştirildiği belirlendi.
6371
MİT'in sanal müzesinde içine mikrofon yerleştirilerek, ortam dinlenmesi yapılabilen kol saati, kemer ve dolma kalemler de bir dönem ajanların vazgeçilmez aksesuarları arasında yer alıyordu.
6471
Soğuk savaş döneminde bazı Avrupa ülkelerindeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ile bu dönemde kullanılan operasyonel teknik malzemeler de MİT'in sanal müzesinde yer buldu.
6571
Sanal müzede Maymuncuk Seti de yer aldı. Deri kılıf içerisinde yer alan ve maymuncuk yapımında kullanılan metal şeritlerden oluşuyor. MİT tarafından üretilen ve operasyonel faaliyetlerde kullanılan maymuncuk seti el yapımı olması açısından önem taşıyor.
6671
Sanal müzede Gizli Haberleşmede Kullanılan Sabun da yer aldı. İçerisi oyularak gizli mesaj yerleştirilmiş sabun bir çok operasyonda mesajın hedefe ulaştırılması için kullanıldı.
6771
Kravat iğnesi içerisine gizlenen 1,5 santimetre çapındaki gizli kamera da sergide yer alıyor. Sanal müzede Robot Kravat da yer aldı. Kravat iğnesi içerisine gizlenen 1,5 santimetre çapındaki gizli kamera 1965-1980 arasında kullanıldı.
6871
Sanal müzede Şifreli Mesajlaşmada Kullanılan Mendil de yer aldı.
6971
Kumaş mendildeki kriptolu mesaj, sadece üzerine uygulanan kimyasal müdahale sonucunda görülebiliyor.
7071
Sanal müzede Robot Star 50 Fotoğraf Makinesi de yer aldı. Özellikle soğuk savaş yıllarında yürütülen espiyonaj faaliyetlerinde tercih edilen fotoğraf makinesi, 1985'e kadar MİT'in envanterinde yer aldı.
7171
Soğuk savaş döneminde Avrupa ülkelerindeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ise ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. MİT ekibinin teknik aramalar sonucunda bir büyükelçinin makam odasında ele geçirdiği klimanın içerisine yerleştirilmiş telsiz dinleme cihazı.