13 milyon çalışanın katılacağı ‘otomatik BES’ de diyebileceğimiz otomatik katılım sistemi yaklaşıyor. Bu arada yılbaşında devreye girecek sistem ile ilgili ayrıntılar da ortaya çıkıyor.
Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre, gönüllü bireysel emeklilik sistemi (BES) için yapılan en yoğun eleştirilerden birisi kesintilerin fazla olmasıydı. Otomatik BES’te ise bir tek yıllık gider kesintisi var.
Üstelik eğer bir değişiklik olmaz ise gönüllü BES’teki tutarın yarısı kadar yönetim ücreti yapılacak. Bu ücret ise asgari ücretli için 2 simit parası kadar, yani 3 liraya denk geliyor. Pastaneden alırsanız belki 1 simit bile alamazsınız bu paraya. Hesabı birlikte yapalım.
OTOMATİK KESİNTİ YAPACAK
Asgari ücretliden yapılacak aylık otomatik katılım bedeli brüt asgari ücretin yüzde 3’ü olacak. Aylık 1.647x0.03=49,41 TL, yıllık 600 liralık bir otomatik kesinti yapılacak.
Bu tutar üzerinden emeklilik şirketi gönüllü BES’te yüzde 1.06 kesinti yapıyordu. Yıllık 6 liraalıyordu. Otomatik BES’te ise bu tutarın yarısı yani binde 5 kesinti oranı ve 3 lira yönetim ücreti kesilecek.
Eğer asgari ücretli tahvil bono fonunu tercih ederse kesinti oranı yüzde1’e yakın olacak ve 1 yıllıkfon yönetim ücreti tutarı ise 5 lira 73 kuruş olarak belirlenecek. Hisse ve esnek fonları terciheden asgari ücretli ise yıllık 6 lira 84 kuruş yönetim parası olacak.
Otomatik katılımda 2 aylık cayma sürecinde emeklilik şirketleri para kaybettirmemek zorunda olduğu için 2 ay tüm paralar likit fonda kalacak. Şimdiye kadarki deneyimlerden de fonların yüzde 70-80’inin likit fonda tutulduğu görülüyor.
TEK TELEFONDA PARA GİDER
Yani asgari ücretli ağırlıklı olarak parasını likit fonda tutacak ve kesinti de 3 lira olacak. Gelen paranın diğer fonlara dağıldığı düşünüldüğünde ise emeklilikşirketlerinin kişi başı ortalama 5 lira 19 kuruş kazanabileceği görülüyor.
Emeklilik şirketinin kazandığı bu tutar ise asgari ücretliye bir basılı kâğıt göndermek veya çağrı merkezinden bir kez aranması masrafı ile aynı paraya denk geliyor. Emeklilik şirketi asgari ücretli müşterisini bir kere ararsa o müşterisinden kazandığı tüm parayı kaybedecek.
YILLIK TOPLAM KAZANÇLARI 100 MİLYON TL
Peki şirketler toplamda otomatik katılımdan ne kadar para kazanacak? 5.5 milyon asgari ücretli tüm fonları eşit miktarda seçse bile kişi başı 5 lira 19 kuruştan emeklilik şirketlerine yıllık 28.5 milyon liralık kazanç bırakacak.
Geri kalan 8.5 milyon kişiden asgari ücretin yüzde 50 fazlası yani aylık ortalama 75 liralık bir otomatik kesinti yapıldığı hesaplandığında bu çalışanların yıllık yönetim ücreti olarak ödeyeceği tutar 72 milyon lira olacak.
Yani 18 emeklilik şirketi otomatik katılımdan yıllık 100 milyon lira, şirket başına ise 5.6 milyon liragelir elde edecek. Bu tutarın toplamda 10 milyonu şirket başına 500 bin lirası fon yönetim şirketlerine gidecek.
ASGARİDEN KESİLECEK PARA DAHA DA DÜŞEBİLİR
Otomatik katılım çalışmaları son sürat sürüyor. Beyin cimnastiği yapılan en önemli konulardan birisi asgari ücretliden yapılacak kesintinin daha da düşürülmesi. Şimdi asgari ücretliden kesilecekpara 49 lira olarak belirlenmiş durumda. Bu tutarın sadece asgari ücretli için yarıya düşürülebileceği ifade ediliyor.