Sahada çatışmaların azaldığı Suriye’de siyasi manevralar tansiyonu yeniden yükseltti. Türkiye, ABD’nin ‘çekilme’ kararının ardından Menbiç ve Fırat’ın doğusuna herakat için yığınağını sürdürürken, YPG şehri Şam’a devrettiğini açıkladı. Suriye ordu birliklerinin kente girdiğini iddia etti ancak TSK ve ÖSO bu iddiayı yalanladı. Kentte, TSK ile sınır hattında halen ABD askerleri devriye geziyor. Bugün Türkiye’den üst düzey bir heyeti ağırlamaya hazırlanan Moskova ise durumdan memnun.
8’inci yılına girecek Suriye iç savaşı tam bir kördüğüme dönüştü. Suriye’nin batı cephesinde İdlib mutabakatıyla ‘duran’ çatışmalar doğuda ise ABD’nin ‘çekilme’ hamlesiyle yeni bir safhaya girdi. Türkiye’nin ABD’ye “Fırat’ın doğusuna harekat’ restinin ardından ABD Başkanı Trump bölgeden tamamen ve hızlıca çekileceklerini duyurunca sahada yavaşlayan çatışmalar masada başdöndüren hızlı hamlelere dönüştü. Türkiye’nin ABD ile 4 Haziran’da yaptığı Washington mutabakatı kapsamında şehri devralmak için yol haritasını çizdiği Menbiç dünkü başdöndüren manevraların merkeziydi. ABD’nin çekilme hamlesinin ardından TSK ve ÖSO’nun büyük yığınak yaptığı kent çevresinde harekat için gün sayılırken YPG sürpriz bir hamle yaparak kenti Şam’a devrettiğini açıkladı. Türkiye’den harekat için Moskova’ya bugün gidecek üst düzey heyetin ziyaretinden 24 saat önce yaşanan bu gelişme bütün dengeleri sarstı. Suriye Genelkurmay Başkanı kameralar karşısına geçerek ordu birliklerinin Menbiç’e girdiğini ve kamu binalarına Suriye bayrağı çekildiğini açıkladı. Ancak kısa süre sonra durumun böyle olmadığı ortaya çıktı.
Türkiye ile ABD arasında 4 Haziran’da imzalanan Washington mutabakatı çerçevesinde TSK ve ABD birlikleri halen kentin kuzeyindeki Sacur çayı sınırında ortak devriyelerini sürdürüyor. Kentin sınır hattında Fransız birlikleri de bulunuyor. Ayrıca kent içinde de koalisyona bağlı askerlerin devriyelerinin sürdüğü bildiriliyor. Suriye askerlerinin ise TSK ve koalisyon güçleri arasındaki sınır hattı boyunca YPG denetimindeki köylere yayıldığı belirtiliyor. Suriye ordusunun koalisyon güçleri çekilmeden kent içine girmeyeceği de gelen bilgiler arasında.
ABD, IŞİD’le mücadele için Suriye’de kara birlikleri olarak YPG ile işbirliği yapmış, bunun sonucunda YPG Suriye’nin neredeyse 4’te 1’ini kontrolü altına almıştı. Fırat Nehri’nin doğusunda kalan, Türkiye ile olan sınır bölgesi de YPG kontrolünde. Bu sınırda, 2015’ten bu yana ABD askerleri var. ABD askerleri, 60 ile 100 gün arasında Suriye’den çekilmeyi planlıyordu.
SOHR: KENT İÇİNDE KOALİSYON VAR: Öte yandan İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) yetkilileri ise Menbiç’te halen kontrolün Suriye Demokratik Güçleri’ni bağlı Menbiç Askeri Konseyi’nde olduğunu yazdı. SOHR’un yerel kaynaklardan edindiği bilgiye göre Suriye ordusu TSK ile YPG arasındaki sınır hattı boyunca yayıldı. Orduya bağlı 2. Zırhlı Tümen ve Cumhuriyet Muhafızlarının bölgeye gönderildiği bildiriliyor.
Gelişmelere ilişkin açıklama yapan IŞİD Karşıtı Koalisyon ise Menbiç’e Suriye ordusu birliklerinin girdiği iddialarını yalanladı. Koalisyondan yapılan açıklamada “Kentte askeri nitelikli herhangi bir değişiklik yaşanmamıştır. Herkesi Menbiç’in bütünlüğüne saygı duymaya çağırıyoruz” ifadeleri kullanıldı. Gelişmelerle ilgili olarak ABD Savunma Bakanlığı da bir açıklama yaparak Suriye ordusunun kente girdiği haberlerinin doğru olmadığını açıkladı. Pentagon’dan yapılan açıklamada kent içinde halen SDG güçleri ve koalisyonun bulunduğunu duyurdu.
ÖSO YIĞINAĞI SÜRÜYOR: Sahadaki tüm bu hareketlilik ise Ankara’dan dikkatle takip ediliyor. Şam’ın en büyük müttefiki Rusya ile bugün aralarında MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın olduğu üst düzey bir heyet ile Moskova’da kritik bir toplantı gerçekleşecek. Bu görüşmeden 24 saat önce gelen bu hamleye Ankara ihtiyatla yaklaşıyor. Milli Savunma Bakanlığı, YPG’nin Menbiç’i Suriye ordusuna devrettiği iddialarına ilişkin, “Bölgeyi silah zoruyla kontrol eden YPG/PKK’nın, bölge halkı adına açıklama yapma ve diğer unsurları davet etme hakkı ve yetkisi yoktur” açıklamasını yaptı. Açıklamada “Tüm tarafları bölgeyi daha fazla istikrarsız hale getirecek kışkırtıcı eylem ve söylemlerden uzak durma konusunda uyarıyoruz” ifadelerine yer verdi.
MOSKOVA DURUMDAN MEMNUN: Ankara’nın harekat öncesi hava savahısını açmak için görüşmeler yapacağı Moskova ise son hamleden memnun. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Türkiye’nin gerçekleştireceği olası operasyona ilişkin “Operasyona terörün ortadan kaldırılması, Suriye’nin toprak bütünlüğünün sağlanması açısından yaklaşıyoruz” dedi. Lavrov, Ürdünlü mevkidaşı Ayman Safadi ile yaptığı görüşme sonrasında düzenlenen ortak basın toplantısında Suriye’ye ilişkin soruları cevaplandırdı. ABD’nin Suriye’de hangi amaca ulaşmaya çalıştığını anlamanın zor olduğunu belirten Lavrov, Amerikalıların her zaman verdikleri sözü yerine getirmediğini, Tanaf’tan da daha önce ayrılacaklarını duyurdukları halde daha sonra fikir değiştirdiklerini hatırlattı. Moskova’nın Washington’un mevcut kanallar aracılığı ile Suriye’den asker çekme planlarını açıklayacağını umduğunu aktaran Lavrov, ABD’nin askerlerini geri çekme planına rağmen koalisyonun Suriye’de kaldığını anımsattı. Lavrov “Görünüşe göre, Washington sorumluluğu koalisyon ortaklarına kaydırmak istiyor” dedi. Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine ilişkin olası operasyonu hakkında da değerlendirmelerde bulunan Lavrov, “Ankara’nın Suriye’nin kuzeydoğusunda ilave terörle mücadele operasyonuna, terörün ortadan kaldırılması, Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve egemenliğinin yeniden sağlanması açısından yaklaşıyoruz. Türkiye Dışişleri Bakanı ve Savunma Bakanı Moskova’ya geldiğinde Türk ortaklarımızla ABD’nin Suriye’den askeri birliklerini çekmesi ile ortaya çıkan bu konuyu tartışacağız. Sonra ne hakkında konuştuğumuzu açıklayacağız” ifadelerini kullandı.
AJANSLAR-KARAR-İSTANBUL