Türkiye ile Rusya ilişkilerinin en zor başlığı Suriye dosyasında iki ülkenin de çözmekte sıkıntı yaşadığı başlıklar ön plana çıkıyor. İdlib’te Moskova’nın desteğiyle Soçi mutabakatın çiğneyen Esad ve İran güçlerinin saldırılarının ortaya çıkardığı savaş durumuna çözüm için Moskova’da bir araya gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya lideri Putin’in zirvesinde taraflar pozisyonlarını değiştirmedi.
Ancak ziyarette ticarette ise Ankara ve Moskova arasındaki ilişkiyi daha iler inoktaya taşıyacak yeni dosyalar açıldı. Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı S-400’ler nedeniyle ABD’nin yaptırım uyguladığı F-35 yeni nesil savaş uçaklarının muadili olarak gösterilen Su-57’leri inceleyen Erdoğan “Bunları mı alacağız” sözleriyle işaret ettiği satış anlaşmasında görüşmelerin başladığı açıklandı. Açıklam Moskova’dan geldi. Rusya Federal Askeri ve Teknik İşbirliği Dairesi Başkanı Dmitriy Şugayev, Türkiye’nin kendi 5’inci nesil savaş uçağı TF-X’in üretimine destek vermeye hazır olduklarını belirtti.
Türkiye’nin milli uçak üretimine destek vermeye hazır olduklarını belirten Şugayev, “Türkiye’ye uçak motorları ve elektronik harp teçhizatı temin edebiliriz.” dedi. Türkiye tarafından yürütülen TF-X 5’inci nesil savaş uçağı projesine değinen Şugayev, “Bu konuyu savunma sanayisi alanındaki iş birliği noktasında görüşmeye hazırız. Dahası, ülkelerimizin liderleri de savunma sanayisindeki iş birliğinin artmasına yönelik arzularını dile getirdiler. Biz buna hazırız.” diye konuştu. Rusya ve Türkiye arasında Su-35 ve Su-57 teslimatına ilişkin de görüşmeler yapıldığını anlatan Şugayev, “Ankara bu uçaklara büyük ilgi gösterdi. Ancak sözleşmeye dair konuşmak için çok erken, resmi başvuru yapılmadı. Türk mevkidaşım Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir’le bu konuları görüşeceğiz” ifadelerini kullandı.
Moskova zirvesinin asıl sebebi olan İdlib’teki gerilim ise halen sürüyor. Türkiye ile uçak satışı için pazarlık masasına oturan Rusya İdlib’te ise saldırılara devam ediyor. Esad ve İran güçlerinin Rus desteğiyle kuşattığı TSK’nın Morek’teki 9 numaralı gözlem üssünün akıbeti belirsizliğini korurken, Şam önetimi ve müttefiklerinin yeni hedefi Maaret el Numan’daki 10 numaralı gözlem üssü de dün saldırıya uğradı. Yerel kaynaklar üssün içinde patlamalar meydana geldiğini ancak ölü ya da yaralı olmadığını bildirdi. Resmi makamlar ise üssün saldırıya uğramadığını açıkladı. Ancak bölgeden gelen görüntülerde üssün içinde bir patlama olduğu görülüyor.
Halen Esad ve İran güçlerinin etrafını tuttuğu 9 numaralı üssün çevresine Rus askeri polisi yerleşmiş durumda. Rus askeri polisinin, Esad ve İran güçlerinin TSK üssüne yönelik herhangi bir provokasyonu önlemek için güvenlik önlemleri aldığı belirtiliyor. -İSTANBUL
TÜRKİYE’YE YANSIMASI KÖTÜ OLABİLİR
Türkiye’nin Rusya ile savaş uçağı alım için pazarlık masasına oturmasına CHP’den eleştiri geldi. Genel Başkan Yardımcısı ve emekli büyükelçi Ünal Çeviköz “Türkiye’nin bir NATO üyesi ülke olduğunu unutmamak gerekir. Eğer Türkiye NATO yükümlüleriyle uyumlu olmayan birtakım silah tercihleri yapmaya devam ederse, bunun Türkiye’nin güvenliği açısından fevkalade ciddi ve çok olumsuz yansımalarının olacağından endişe duyuyoruz. Onun için bu görüşmelerin sadece iki şahıs arasındaki hoş bir sohbet olarak kalmasını ve ileriye dönük olarak Türkiye’nin bu şekilde tercihlerini farklı bir yöne doğru değiştirecek adımlar atmamasını temenni ediyoruz” dedi. Moskova’daki fuarda Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan başka üst düzey konuk görünmediğine dikkat çeken Çeviköz bu görüntülerin tüm dünya tarafından merakla izlendiğini dile getirdi. Türkiye’nin dış politikasının küresel ölçekte savurulduğunu ileri süren Çeviköz “Bir bakıyorsunuz Türkiye Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi alıyor, bunun hemen ertesinde ABD ile Suriye’nin kuzeydoğusunda güvenli bölge kurulması için çalışmalar başlıyor. Bunun hemen ertesinde İdlib’de Türkiye’nin askeri konvoyuna saldırı yapılıyor, Türkiye gözlem misyonları Suriye ordusu tarafından kuşatılıyor.Bir ABD’ye, bir Rusya’ya mavi boncuk veriliyor. Bu mavi boncuk politikasına da dış politika deniyor” değerlendirmesinde bulundu.
ESPER’DEN f-35 MESAJI
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus savaş uçaklarının satın alınmasına yönelik açıklamalarla ilgili, “Savaş uçağına ihtiyacımız var. F-35’leri alamazsak yeni alternatifler ararız” dedi. Çavuşoğlu’nun açıklamasının ardından da ABD Savunma Bakanı Mark Esper’den bir açıklama geldi. Esper açıklamasında, “Türkiye’nin F-35 programına yeniden dahil olmasını değerlendirmemiz için S-400’lerden vazgeçmesi gerekiyor. Sistemi teslim almaları üzücü. Ya F-35 ya da S-400. İkisi birden olamaz. Birini garaja koyalım diğerini kullanalım gibi bir durum söz konusu olamaz” ifadelerini kullandı.