arihinin en büyük siyasi ve ekonomik krizlerinden birini yaşayan Venezuela, 2019 yılını yüzde 9 bin 585’lik enflasyon rakamıyla tamamladı. Uluslararası Para Fonu (IMF) geçen yıl için yüzde 200 binlik enflasyon tahmininde bulunmuştu. Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, ekonomideki kötü gidişatın başta petrol ambargosu olmak üzere ABD yaptırımlarından kaynaklandığını ileri sürüyor. OPEC üyesi ülke mevcut krize, petrol gelirlerinin ülkeye transferinin bloke edilmesi ve yurt dışı borçlanmasının engellenmesinin neden olduğunu belirtiyor. Gelirinin yüzde 96’sını petrol ticaretinden sağlayan ülkede şartlar 2013’te Hugo Chavez’in ölümünün ardından daha da ağırlaşmış durumda. Öte yandan Reuters’ın üst düzey bankacılık sektörü yetkililerine dayandırdığı haberine göre Venezuela’ya geçen yıl yaklaşık 1.8 milyar dolar değerinde nakit girişi oldu. Aktarılanlara göre Maduro, ABD yaptırımları ve hiperenflasyon karşısında ekonomiyi düze çıkarmak için sessizce 16 yıllık sosyalist uygulamaları rafa kaldırdı. Ülkeye giren nakit dövizin çoğunun, son yıllarda Venezuela’yı terk edenlerin kamyonlarla ülkeye soktuğu paralardan ve OPEC üyesi olarak müttefik ülkeler Türkiye ve Rusya’ya petrol ve altın satışlarından oluştuğu belirtildi. Kaynaklar transferlerin çoğunlukla uçaklarla yapıldığını söyledi. Özel bankaların yeni nakit depolama hizmeti, 2019 sonlarına doğru gizlice başladı ve daha önce hiç tam olarak bildirilmedi. Ülkede dolar işlemleri 2018’e kadar yasaktı. Özel bankaların yeni nakit depolama hizmeti de Sosyalist Parti’nin, Venezuelalıların birçoğu için gerçekleşmesi düşünülemeyen mali anlaşmalara artık yeşil ışık yaktığını gösteriyor. Dört üst düzey mali sektör yöneticisine göre bu hizmet şimdilik sadece gelirleri yüksek, uzun süredir hesapları aktif bulunan şirketlere sunuluyor. Reuters’a konuşan yöneticilerden biri “Bu, uzun süredir bankalarla çalışan müşterilere sunulan bir hizmet” dedi.
ULAŞMAK İSTEYEN KOMİSYON ÖDÜYOR
Bu yolla, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin yaptırımları altında olan hükümetle bağlantılı şirketlerin kapsam dışı tutulması amaçlanıyor. Kaynaklar, güvenlik gerekçeleri ve hizmetin hassasiyeti, suç teşkil etme sorunları nedeniyle bankaların isimlerinin paylaşılmamasını istedi. Müşteriler, depozitolarından aylık yüzde 1’den yüzde 2’ye değişen komisyonlar ödüyor. Karşılığında nakit dövizlerine anlık erişim sağlayabiliyor, isterlerse düzenli güvenlik kontrolleri de alabiliyorlar. Reuters’a konuşan iki üst düzey banka yöneticisi, bankaların emanet nakit sisteminin, Venezuela’da mevcut tedavüldeki paraların yaklaşık yüzde 10’unu oluşturduğunu söyledi. Bu da geri kalan nakdin bireysel olarak depolandığı anlamına geliyor.
YORGAN ALTINDA BİLE TUTULUYOR
İki perakende yöneticinin Reuters’a verdiği bilgiye göre büyük süpermarket zincirleri de bankaların emanet nakit depolama hizmetini seviyor çünkü işlemlerinin üçte biri yabancı dövizle yapılıyor. Aynı banka müşterilerine yapılan transferlerin maliyeti işlemlerin yüzde 1’ine denk geliyor. Ekonomist Leonardo Buniak “Nakit para depolamanın komisyonu yüksek çünkü para ödünç verilemiyor” dedi. Bankaların yanı sıra ülkedeki dövizler evlerin gizli kısımlarında tutuluyor. Bazı küçük mağazalar hırsızlığa karşı daha mobil olunabilmesi için dövizleri ahşap kutularda tutuyor. Consecomercio adlı ticaret odası temsilcisi Vito Vinceslao “Banka hizmetlerinin maliyeti nedeniyle nakit parayı yorganın altında tutmanız lazım. Birçok iş yerinde ve evde güvenlik kasaları var” diye konuştu.