Piyasalarda TL pozitif ayrışmaya devam ediyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) pazartesi günü açıkladığı zorunlu karşılık oranlarına ilişkin artış kararı ve TL varlıklarını destekleyici kararların etkisiyle dolar/TL’deki düşüş devam ediyor. Önceki gün 5.9995 seviyesine kadar gerileyen dolar/TL, günü yüzde 0.34 değer kaybıyla 6.0121’den tamamladı.
Dolar/TL, dünkü değer kaybıyla düşüşünü 5’inci güne taşıdı. 5.85 seviyelerine kadar gerileyen Dolar/TL, neredeyse 1 ayın en düşük seviyesine geriledi. Son 5 gündür pozitif ayrışan kur, dün sert bir düşüş gerçekleştirdi. Öte yandan euroda düşüşe devam ediyor. Analistler, jeopolitik riskler ve ticaret savaşına bağlı ekonomik aktiviteye ilişkin endişelerle küresel piyasalarda negatif bir seyrin hakim olduğunu, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizinin, önceki gün 2.21 ile yaklaşık 20 ayın en düşük seviyesini gördüğünü belirtti.
ABD ile olası bir gerilimin İstanbul seçimi sonrasına ertelendiği izlenimiyle TL pozitif ayrışıyor, dolar/TL 6 seviyesinin altında seyrediyor. Çin ABD ticaret savaşı nedeniyle küresel piyasalarda kuvvetli bir riskten kaçış görülürken, son iki işlem gününde ise Türkiye piyasaları pozitif ayrışmış durumda. Bankacılar bu pozitif ayrışmanın en önemli nedeninin ABD ile olası bir gerilimin İstanbul seçimi sonrasına ertelendiği izlenimi olduğunu belirtiyorlar. Diğer öne çıkan etkenler ise rand TL başta olmak üzere ikili işlem önerileri ve TL’nin son yıllarda açık ara en çok satılan para birimi olduğu gerçeği. Bankacılara göre TL’deki iyimserlik Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın Rus hava savunma sistemi S-400’ün teslimatının Haziran ayına yetişmeyebileceği açıklaması ile başladı. Akar, 27 Mayıs piyasa kapanışının ardından yaptığı açıklamada, S-400’lerin Türkiye’ye teslimatının Haziran ayına yetişmeyebileceğini ancak önümüzdeki aylarda teslimatın gerçekleştirileceğini söylemişti.
İki NATO müttefiki olan ABD ve Türkiye, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 satın alma planları nedeniyle aylardır anlaşmazlık yaşıyor. ABD S-400’lerin NATO ile uyumlu olmadığını ve F-35’lerin güvenliğini tehlikeye atacağını söylüyor. ABD’li yetkililer Ankara’nın bunun yerine ABD füze savunma sistemi satın almasını istiyorlar. Türkiye ise S-400 alım sürecinin bitmiş bir anlaşma olduğunu, Patriot alımının ise müzakere edilebileceğini belirtiyor. Ancak S-400’den vazgeçeceğine dair herhangi bir ifade kullanmıyor.Süreç olası ABD yaptırımlarını gündeme getirebileceği endişesiyle piyasadaki satış baskısının da ana nedenlerinden biri konumunda idi.
TOPARLANMA SINIRLI KALABİLİR
Bir bankanın döviz masası işlemcisi “Gelişmeler bize ABD ile ilişkilerde olası sorunların ertelendiği izlenimi yaratıyor. Sorunlar temelli ortadan kalkmış değil ancak mevcut konjonktürde öteleme iyimserlik getiriyor” dedi. ABD ile ticaret savaşlarının daha da tırmanacağa benziyor. Küresel piyasalarda bu nedenle ciddi bir satış baskısı var. TL ise bu satış baskının aksine değerlenme eğiliminde. Erdoğan ve Trump görüşmesinin anlaşma konusunda iyimserlik yarattığı belirtilirken “Haziran ortasında yapılacak görüşme öncesindeki gelişmeler lira tarafında bir miktar nefes alma alanı yarattı ve USD/TRY 5.85’e geriledi. S-400 konusunda netlik sağlanmadıkça lira üzerindeki toparlanmalar sınırlı kalabilir” denildi.
BES KARARIYLA BORSA COŞTU
GCM Foreks Araştırma Uzmanı Enver Erkan BES fonları hamlesi ve ABD ile temasların doların ateşini düşürdüğü görüşünde. Erkan, “Son dönemde Türk düzenleyici otoritelerinin piyasa düzenleyici kararları ve ABD ile olan ilişkilere dair yoğunlaşan haber akışının liralık varlıklarının pozitif ayrışmasında etkili olduğunu düşünüyoruz. BES fonlarının yatırım kriterlerine dair alınan son kararlarla hisse senedi piyasasına yakın vadede girmesi beklenen 1.2 milyar liralık giriş borsadaki tepki hareketinin güç kazanmasını sağladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan – Trump telefon görüşmesinde de S-400’lere dair ortak komisyon kurulması teklifimizin yinelenmiş olması, aynı zamanda iki Başkan’ın Haziran sonunda G-20’de görüşecek olmaları itibariyle diyalog ortamının devam etmesi kur hareketinde olumlu yönde ayrışmamızda etkili oldu. Kurda kısa vadeli düşüşlerin devamı kapsamında eğer TRY güçlü performansına devam ederse daha düşük seviyelerin telaffuz edilebileceğini düşünüyoruz” diye konuştu.
PAKET AÇIKLANDIKTAN SONRA YÜKSELİŞE GEÇTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasında “Yargı Reformu Stratejisi’nde 2 temel perspektif, 9 amaç, 63 hedef ve 256 faaliyet bulunuyor” ifadelerini kullandı. “Her şeye rağmen 2005 yılından bu yana süren AB müzakere sürecinin bir an önce tamamlanmasının en az bizim kadar Avrupa için de önem taşıdığına inanıyoruz ” diyen Erdoğan “Bu reform belgesiyle, her ne kadar bize verilen sözler tutulmuyorsa da AB tam üyelik sürecine bağlılığımızı da ifade etmiş oluyoruz” şeklinde konuştu. Açıklanan bu reform paketinin ve konuşmaların ardından kurun ateşi bir nebze de olsa düşüş gösterdi. S-400 ve BES ataklarından sonra paket açıklaması kuru 5.85’e kadar çekti fakat, hemen sonrasında dolar 5.90 lira seviyesine kadar çıktı.