SALİHA SULTAN
Üsküdar’daki tarihi Mimar Sinan Hamamı restorasyonun ardından Aralık 2022’de Üsküdar Sahaflar Çarşısı olarak hizmete açıldı. Kısa sürede kitapseverlerin uğrak mekanı olan çarşı, 6 Şubat’taki depremin ardından ise Üsküdar Belediyesi işbirliği ile hızla hayata geçirdiği kitap müzayedesiyle depremzedelerin yaralarını sarmak için seferber oldu. Kırkambar, Kelender, Ekin, Elvin, Osmanlıca ve Hezarfen sahaflara ev sahipliği yapan çarşıda ilk olarak 4 Mart’ta düzenlenen müzayededenin ardından, 15 Nisan ve 10 Haziran tarihlerinde de ‘İmzalı Kitaplar Müzayedesi’ düzenlendi. Yapılan bu üç müzadeyeden elde edilen 600 bin lirayı aşan gelir ise AFAD üzerinden bölgeye ulaştırıldı.
Bahtiyar İstekli
İzleyicisi olduğum 10 Haziran’daki müzayedenin ardından sohbet ettiğim, müzayedenin organizatörü, Hezarfen Sahaf’ın sahibi ve Üsküdar Sahaflar Derneği Başkanı Bahtiyar İstekli’ye ilk olarak müzayedenin gördüğü ilgiden memnuniyetini sordum. İstekli, öncelikle ‘depremzedeler yararına’ ifadesine tepki gösterenlerle karşılaştıklarını aktararak, “Müzayedeyi duyurduğumuzda bazı insanlar ‘kaç ay geçti, siz depremi hatırlatıyorsunuz’ diyerek tepki gösteriyor. Halbuki bölgede ihtiyaçlar devam ediyor. Vilayetler yerle bir oldu, birkaç ayda bitecek bir süreç değil. Biz bu sebeplerle gündeme getirmeye devam edeceğiz” sitemini dile getirdi.
İMZALI KİTAPLARIN FİKİR BABASI İSMAİL KARA
İstekli, müzayedenin hayata geçme hikayesini ise şöyle özetledi:
“Depremin ardından arkadaşlarımızla önce parasal yardım yaptık ama ardından mesleğimizin farkını gösterelim diye düşündük. İlk müzayedede kitapların yanı sıra antikalar topladık eşden dosttan, onları sattık, gönderdik gelirini. Prof. Dr. İsmail Kara bizim müdavimlerimizdendir, ilk müzayedenin ardından bir ziyaretinde ‘Bir dahaki sefere de biz yazarlardan imzalı kitap toplayın, onla müzayede yapın’ dedi. Benim de kafama yattı ve yazarları aramaya başladık. Ve baktık ki epey ciddi bir isim listesi oluştu.” İstekli, imzalı kitap organizasyonun altından kalkması zor bir iş olduğu görüşüme ise şu yanıtı verdi:
“Evet, biz tabii ilkinde tam bilemiyorduk, telefona sarılıp yazarlardan kitapları istedik. Birçok yazar aynı kitaptan beş on adet imzalayıp yollamıştı. İkincide daha koordineli hareket ettik, hattatların imzasını da ekleyerek genişlettik.” İstekli, müzayedenin yardımın yanı sıra, koleksiyonerler açısındanda önemli bir iş olduğu görüşünü paylaşarak, “Bunu bir kermes olarak düşünmemek lazım. Biz burada bir değer oluşturduk. Seçkin yazarlardan deprem ithaflı, imzalı eserler topladık, depremzedeler yararına yapıldığına dair derneğin kaşesini bastık. Bunlar literatüre giren, koleksiyon piyasasında aranacak malzemeler oldu.”
BÖLGEDEKİLER YENİDEN DÜKKAN AÇMAYA HAZIRLANIYOR
Daha önce Hermes Sahaf, Nadir Kitap, Kitantik.com gibi mecraların deprem bölgesindeki sahaflarla ilgili yaptığı çalışmaları hatırlattığım sahaf İstekli’ye, bölgedeki sahafların son durumunu da sordum. Sahaflarla irtibatlı olduklarını kaydeden İstekli, şunları aktardı: “Benim Nadir kitap ile de organik bağım var, Nadir Kitap deprem bölgesindeki sahaflardan komisyon almadı mesela. Herkes bir şeyler yapmaya gayret etti. Biz de kitap isteyen sahaflara kitap yardımı yaptık. Deprem bölgesinden gelen sahaflar oluyor, haberleştiklerimiz oluyor. Benim bildiğim çok kötü durumda olan yok. Yıkılanlar toparladılar, yeniden dükkan açmayı düşünenler, açanlar var.” İstekli, son olarak şunları söyledi:
“Tabii bizim yaptığımız büyük bir şey değil, belki bir çadır kentin bir iki günlük yemek parası. Ama her çevrenin bir şekilde çalışmalara devam etmesi lazım. İlk başta yardımlar çoktu, çoğu görüyoruz ki bir süre sonra çekildiler. Bizim bu faaliyetimizin şöyle bir yanı da var, ‘cemaatle namaz kılmak’ gibi. Eser sahipleri eserlerini verip katkı sağladı, biz organizasyonu ile elimizi koyduk, alıcılar da manevi değeri de olan eserler satın aldı. Aslında herkes kazanarak bir şey yapmış oldu.”
İstekli, son olarak sonbaharda müzayedelere devam edeceklerini sözlerine ekledi.
HATTATLARIN ŞEYHİNE ‘KALEM KIRDIRAN İMZA’YA 50 BİN
10 Haziran’daki müzayedede en yüksek bedele satılan eser Hilal Kazan tarafından yayıma hazırlanan ve hattatların duayeni Çelebi’nin de imzaladığı ‘Noktalar ve Çizgiler Arasında Hasan Çelebi’ kitabı oldu. Sahaf İstekli, kitabı kıymetlendiren imza sürecini ise şöyle aktardı: “Hasan Çelebi rahatsız olduğu için eline kalem alamayacak kadar rahatsız durumda. Sağolsun bizi kırmadı, kitabı elini diğer eliyle sabitlemeye çalışarak imzaladı. Kitapta kendi beyaz gömlekli fotoğrafı var, onun üzerine attı imzasını. Çok uğraştı bu imza için, yazarken hatta kalem de kırıldı ve ‘Kalemin azizliği dedi. Eline mürekkep de bulaştı bu sırada, “Bu yaştan sonra bana mürekkep yalattınız” diyerek espiri yaptı bize. Büyük zahmetle imzaladı bu kitabı, koleksiyonerler için çok kıymetli bir imza oldu.”