Pandemi döneminde büyük ciro elde eden NFT sektörü çalkantılı bir dönemle karşı karşıya. Bazı koleksiyonlar önemli kazançlar elde ederken birçoğu düşüşe geçiyor. NFT dünyasında öne çıkan Bored Ape Yacht Club (BAYC) son 24 saatte yüzde 30 kayıp yaşarken, Ethereum tabanlı bir proje olan Doodles ise yüzde 100 arttı.
Delaware merkezli Yuga Labs tarafından üretilen Bored Ape Yacht Club (Canı Sıkılmış Maymun Yat Kulübü) koleksiyonu, Eylül 2021’de 24,4 milyon dolara satılarak rekor kırmıştı. NFT serisindeki düşüş, Yuga Labs şirketinin merkezinde yer aldığı davaların ardından geldi. Kaliforniyalı bir hukuk şirketi, Yuga Labs şirketini ünlüleri kullanarak eserin değerini yükseltmekle suçlarken, şirket de NFT’leri geliştiren iş ortağı sanatçı Ryder Ripps’e dava açmıştı.
Ripss’in ABD Fedaral Mahkemesi’nde görülen davada şirketin telif hakkını ispatlaması talebi üzerine, Yuga Labs şirketi son duruşmada 10 bin görüntüden oluşan NFT koleksiyona dair ‘telif hakkı tescili’ olmadığını açıkladı. Şirketin mahkeme kayıtlarına geçen açıklaması NFT eserlere dair yeni tartışmaları ateşledi.
DOLANDIRICILIK İDDİALARININ HEDEFİNDE
Hâlâ piyasadaki en popüler NFT koleksiyonları arasında yer almasına rağmen, ‘Bored Ape Yacht Club’ koleksiyonu son zamanlarda popülaritesinde bir düşüş yaşadı. Proje, son 24 saatlik satış hacminde yüzde 30 düşüş gördü ve satış değeri yüzde 12, düşüşle 1,1 milyon dolar oldu. Bu arada ünlüler de, Bored Ape NFT’lerini tanıttıkları için Kaliforniyalı hukukçuların toplu davalarıyla karşı karşıya. Bunlar arasında Justin Bieber, Madonna, Steph Curry ve Paris Hilton var. Aralık ayında Kaliforniya’da açılan davada, ünlülerin eyalet ve federal yasaları ihlal ettiği iddia ediliyor.
Dava, şirketin yetenek yöneticisi Guy Oseary’nin ünlülerden MoonPay aracılığıyla gönderilen fonlar karşılığında ‘Bored Ape’ koleksiyonunu alenen desteklemelerini istediğini iddia ediyor. İddiaları yalanlayan şirket birçok dava ile boğuşmanın yanı sıra, yakın zamanda piyasaya sürülen ‘Sewer Pass’ da dahil olmak üzere yeni koleksiyonlar yayınlamaya devam ediyor.
2022’DE YÜZDE 97 DÜŞÜŞ YAŞANDI
Pandeminin gölgesindeki 2021’in ilk aylarında sık sık duymaya başladığımız ve ‘benzersiz, değiştirilemeyen dijital varlıklar’ anlamına gelen NFT’ler sanat dünyasında dijitalleşmenin yolunu açarken birçok farklı kullanım alanının ortaya çıkmasıyla da yerini sağlamlaştırdı. 2021’de ‘yılın kelimesi’ seçilen NFT’ler, 3 milyar dolarlık bir pazar yarattı. ABD’li sanatçı Beeple’ın ‘Everydays: The First 5000 Days’ adlı eseri, 69,3 milyon dolarlık satışla şimdiye kadarki en pahalı NFT oldu ve bütün dünyanın dikkatinin NFT’ler üzerinde toplanmasını sağladı. 2022 ise, kripto para ve NFT piyasasında, sancılı ve karamsar geçti.
Dune Analytics tarafından paylaşılan verilere göre, 2022 yılının başında 17 milyar dolar hacme ulaşarak zirve yapan NFT sektörü, Eylül ayında 466 milyon dolara inerek yüzde 98 düşüş gösterdi. Bu düşüşün ardında, pandemi döneminde sekteye uğrayan geleneksel satış yöntemlerinin normalleşmenin ardından yeniden kendini toparlamaya başlaması olduğu düşünülüyor.