HAMİDE HANGÜL / İSTANBUL
Rusya’yla beyaz sayfa açılması ve ABD’nin Kudüs kararına Türkiye’nin tepki göstermesinin, ABD baskısıyla Ortadoğu’da bazı ülkelerin tavır almasına neden olduğu iddia edildi. Bölge ile çalışan işadamları, Suudi Arabistan’ın ülkeden para çıkışına izin vermediği, yatırım yoluyla para getirmek isteyen işadamlarının da tutuklanma endişesi taşıdığı belirtildi. Benzer bir durumun İran’da da yaşandığı, söz konusu ülkeden de Türkiye ve Avrupa dahil yurtdışına para çıkışına Mollaların izin vermediği belirtildi. Öte yandan BAE’nin başını çektiği Körfez ülkelerinin ise devlet ihalelerinde Türk ürünleri satın alınmaması yönünde ülke yatırımcılarının sözlü olarak uyarıldığı öne sürüldü. Ceylan İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Muammer Ceylan, finanstan petrole önemli alanlarda faaliyet gösteren Suudi bir kuruluşun Türkiye’ye yatırım yapmak istediğini, ancak para çıkışı konusunda, “Bizi hemen tutuklarlar” endişelerini dile getirdiklerini söyledi. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz ise Körfez ülkelerinin belli bir tavır aldığına işaret ederek, “Tavır, devlet ihalelerinde Türk ürünlerini kullanılmaması yönünde. Bunun başını BAE çekiyor, Suudi Arabistan’da var” diye konuştu.
Ceylan İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Muammer Ceylan, Suriye’de iç çatışmayla başlayan ve zamanla tüm bölgeyi kapsayan siyasi gerilimin Ortadoğu’daki yatırımcıların öncelikle kendi ülkelerine güvenlerinin sarsılmasına neden olduğunu anımsattı. Bu nedenle Ortadoğulu yatırımcılar için Türkiye’nin en güvenilir ülke olarak öne çıktığına işaret eden Ceylan, özellikle Irak ve Afganistan’dan önemli yatırımların geldiğini söyledi.
En son ABD’nin Kudüs kararına Türkiye’nin itiraz etmesi sonucunda, ABD baskısı ile Ortadoğu’daki yatırımcıların Türkiye’ye para getiremediğine işaret eden Muammer Ceylan, şöyle devam etti: “Mesela Suudi Arabistan’ın büyük bir firması milyarlarca dolarlık yatırım yapmak istiyor. Finans, gayrimenkul, maden, petrol, hepsinde var. Ancak yurtdışına yatırım yoluyla para çıkışı söz konusu olduğunda bize, ‘bizi tutuklarlar’ diyorlar. Eğer gelebilirse ülkemizde yatırım yapmak istiyor.”
Öte yandan İran’a yönelik yaptırımların da kısmi olarak kalktığını anımsatan Muammer Ceylan, Ancak Avrupalıların İran’a çok sıcak bakmadığını ifade etti. Ceylan, “Bence onların en büyük yatırım yapacakları yer Türkiye. Ülkemiz kanalıyla Avrupa’ya yatırım yapabilirler. Türkiye’de yatırım yapma niyetinde olan İranlı yatırımcılar var. Biz birçok arkadaşla görüşüyoruz ciddi anlamda” diye konuştu. Çin’in ise 2018’i Türkiye yılı ilan ettiğini belirten Muammer Ceylan, Çin’den üç büyük bankanın Türkiye’de faaliyet izni aldığını, bu durumun Çin’in çok ciddi yatırım yapma niyetini gösterdiğini söyledi. Ceylan, “Çin, İran ve Rusya, Ortadoğulu yatırımcıların yerini almış durumda” ifadelerini kullandı.
MOLLALAR REKLAMA BİLE İZİN VERMİYOR
Kudüs kararı sonrasında ABD’nin baskısı ile Türkiye’ye kesinlikle para çıkartılmadığı iddiasında bulunan Muammer Ceylan, “Sadece Suudi Arabistan değil, Cezayir, Libya, Fas, Tunus, Yemen’de var” dedi. Öte yandan İranlı yatırımcıların da Türkiye’de yatırım istekleri olduğunu, ancak ülkede Mollaların Avrupa ve Türkiye’de dahil ülkeden para çıkışına izin vermediğinin belirtildiğini söyledi. Ceylan, “İran’da konut satışıyla ilgili birçok firmayla temasım oldu. Şunu söylediler: ‘Biz burada reklam bile yapsak bizi hapse atarlar. ‘Çünkü biz İran’dan direk Türkiye’ye, Avrupa’ya yani yurt dışına para çıkartamayız, Molla rejimi engel oluyor’ dediler” ifadelerini kullandı. İranlı yatırımcıların bazı sektörlerde hammadde bulamadığını, Türkiye’den de hammadde alarak üretim yapmayı ve yine Türkiye üzerinden Avrupa’ya satış yapma niyetlerinin olduğunu söyledi. Ceylan, “Türkiye’de yatırım yapma niyetinde olan İranlı yatırımcılar var. Biz birçok arkadaşla görüşüyoruz ciddi anlamda” diye konuştu.
TÜRK ÜRÜNLERİ ALMAYIN ‘EMİR’İ
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz, Körfez ve Ortadoğu ülkelerinde Şeyhler ve Mollalar’a ait şirketlerin çok fazla olabildiğini söyledi. Akyüz, bu tür şirketlerin de zaten belli taahhütlerle kurulduğuna işaret etti. Son dönemde Körfez ülkelerinden Türkiye’ye yönelik belli bir tavır olduğuna işaret eden Murat Akyüz, “Tavır, devlet ihalelerinde Türk ürünleri kullanılmaması en öncelikli konulardan biri. Kendi hakim oldukları satın almalarda, Türk ürünleri satın alınmaması sözlü olarak firmaların kendilerine söyleniyor. Türkiye’den gelen ticareti de çok yakından takip ediyorlar. Türkiye ile ticaret yapanlar devlet tarafından uyarılıyor. Devletin taahhütlerine uyması için bir ihaleye girilmişse ve bu alımlarda ‘Türkiye’den alım’ da bir opsiyonsa, ‘almaması’ konusunda bir uyarı gelebiliyor. Bunun başını Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) çekiyor, Suudi Arabistan’da var. Ortadoğu’da, Katar haricinde çoğu ülkelerden bu tip haberler gelebiliyor.”