Son yüzyılda İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra en çok ölüm yaşanan küresel kriz olan koronavirüs salgınında vaka sayıları azalma eğilimi gösterse de, mutasyona uğrayan virüs yayılmaya devam ediyor. Özellikle Hindistan'da mutasyona uğrayarak 'delta plus varyantı' olarak ortaya çıkan yeni koronavirüs tipi, 4. dalga endişesine neden oldu.
KORONAVİRÜS DELTA VARYANTI NEDİR
Hindistan'da görülen 'delta' mutasyonunun bir alt türü olan 'delta plus', ilk olarak Güney Afrika'da tespit edilen 'beta' varyantında görülen K417N isimli spike proteinin mutasyonuna sahip.
Bazı bilim insanları bu mutasyonun, delta varyantında görülen diğer özelliklerle de bir araya geldiğinde bulaşıcılığı artıracağından endişe duyuyorlar.
Hindistan Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "K417N adlı mutasyon, bağışıklık sisteminden sıyrılma özellikleri bulunan Beta varyantında (B.1.351) da görüldüğü için mercek altına alınmıştır" ifadesi yer aldı.
Hindistan'ın önemli virologlarından Shahid Jameel, K417N'in tedavi edici monoklonal antikor karışımının etkinliğini azalttığının bilindiğini söyledi.
DELTA VARYANTI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Delta varyantı; baş ağrısı, burun akıntısı ve boğaz ağrısı ile kendini gösteriyor. Bu belirtiler gençlerde ağır bir soğuk algınlığı şeklinde ortaya çıkıyor.
İngiliz yayın kuruluşu BBC'ye konuşan Zoe Covid Semptom Grubu Başkanı Dr Tim Spector, topladıkları verilere göre özellikle mayıs ayından bu yana klasik kovid-19 belirtilerine artık çok daha az rastladıklarını kaydetti.
"Bu varyant daha farklı çalışıyor" diyen Dr Spector, belirtilerdeki bu değişiklik nedeniyle insanların koronavirüsten şüphelenmeyip yalnızca grip olduklarını zannettikleri ve bu nedenle test ya da izolasyon seçeneklerini eleyip virüsü bulaştırmaya devam ettikleri düşüncesinde.
Yaş gençleştikçe belirtilerin de daha hafif seyrettiğine dikkat çeken Dr Spector'a göre koku ve tat kaybı yine de belirtilerde üst sıralarda yer alıyor.
BIONTECH DELTA VİRÜSÜNE KARŞI ETKİLİ Mİ?
İki doz Alman aşısı Biontech, ilk olarak Hindistan'da tespit edilen ve bir süre önceye kadar Hint mutasyonu denilen delta mutasyonuna karşı yüzde 79 oranında koruma sağladığını açıklayan İskoç yetkililer, alpha mutasyonuna karşı da yüzde 92'lik bir koruma sağlandığını duyurdu.
İngiltere'de 33 bin delta vakasından yüzde 58'inin aşı olmadığını açıklayan yetkililer bunlardan 383'ünün hastaneye kaldırıldığını ve bu kişilerin de üçte ikisinin aşı olmadığını duyurdu.
İskoçya Kamu Sağlığı Kurumu Ulusal Kovid-19 Enfeksiyon Direktörü Jim McMenamin, "Delta virüsü tehdidine karşı çok ciddi bir fırsatımız var: İki doz aşı" dedi.
TÜRKİYE'DE DELTA VARYANTI VAR MI? NE ZAMAN GÖRÜLDÜ?
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, dün yapılan Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Delta ve delta plus (artı) varyantıyla ilgili sorular üzerine Koca, "Delta plus 3 kişide, 3 farklı ilde görüldü. Bunlardan biri İstanbul. Ankara'da yok. Diğer iki ili söylemeyeyim. Bu kişilerin de genel durumları iyi, ayaktan takip edilen hastalar. Dolayısıyla o açıdan daha ağır geçiren kişiler değil. Delta ise sayıları giderek artıyor, 284'lere kadar çıktı. İl sayımız da artıyor, 30'u buldu" yanıtını verdi.
Bakan Koca, bunların birbiriyle temas eden gruplar olmadığını söyledi.
DELTA PLUS VARYANTI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
1) Delta plus varyantı nedir?
Delta plus varyantı aslında K417N mutasyonuna uğramış Delta varyantıdır. Bu türün iki farklı alt grubu bulunuyor. AY.1 ve AY.2 olarak ikiye ayrılan bu varyantlar arasında AY.1 en çok bilinen ve küresel olarak en yaygın versiyonudur.
2) Delta plus varyantı nereden geldi?
Delta plus varyantı ilk olarak 5 Nisan 2021'de tespit edildi fakat henüz birkaç ay geçmesine rağmen büyük bir hızla birçok ülkeye yayıldı. Birleşik Krallık, ABD, Kanada, Portekiz, Polonya, İsviçre, Rusya, Japonya ve Nepal ile birlikte Türkiye'de de Delta Plus varyantı tespit edildi. Salgın, Nepal'den Japonya'ya giden 13 turistte bulunduğu için Nepal varyantı da denildi fakat bilim insanları salgının ilk olarak nereden çıktığını bilemiyor. Öte yandan Delta Plus varyantı ilk olarak Birleşik Krallık'ta 28 Nisan 2021'de tespit edilirken 18 Haziran 2021 verilerine göre Birleşik Krallık'ta 36 Delta Plus varyantı bulunuyor.
3) Delta plus varyantı neden endişe yaratıyor?
Güney Afrika'da tespit edilen Beta varyantındaki K417N mutasyonu bulunuyor. Beta varyantıyla bağı olması, bu virüsün aşılara karşı dayanıklı olması riskini doğuruyor. Dolayısıyla daha önce kovid-19 geçirenlerde oluşan bağışıklığı yenme ihtimali bulunuyor. Şu an resmi verilere göre corona virüsü aşıları standart Delta varyantına karşı etkili olmasına rağmen K417N mutasyonu aşının koruyuculuğunu ortadan kaldırabilir.
4) Delta plus varyantı, delta varyantından daha mı kolay bulaşıyor?
Henüz vaka sayıları dünya genelinde az olduğu için bilim insanları varyantın hızı ve yayılması ile ilgili net ve kapsayıcı bir bilgiye sahip değil. Fakat henüz vakaların sadece belirli bölgelerde bulunması, Delta Plus varyantının çok hızlı yayılma ihtimalinin düşük olduğunu gösteriyor.