HAMİDE HANGÜL / İSTANBUL
Demir ve çelikteki yüzde 20 artışı konuta yansıtmayarak fiyatları baskı altında tutan konut geliştiricileri, bu yolla talebi canlı tutmayı başardı. Enflasyonla nispeten başa baş giden artış ve fiyatların olması gerekenden yüzde 15 daha düşük kalması temmuzda emlak alımını aylık yüzde 18,7, yıllık yüzde 42,4 artırdı. Kredi faizlerinin yükselmesine karşın konutta aylık maliyetin halen halen yüzde 1’in altında seyretmesi bankadan kredi kullanımını yukarı taşıdı. İpotekli satışlar 23,7 binden 38,6 bine çıktı.
Ancak yine de müteahhitlerin yaptığı senetli satışların önüne geçemedi. İnşaatçıların tüketicilere 60 aya kadar faizsiz satış yaptığı senetli satışlar 57,6 binden 77,3 bin adete çıktı. Türkiye’den en fazla mülkü Irak vatandaşları alırken, bunu Suudi Arabistanlılar ikinci sırada izledi. Iraklılar aylık 293, yıllık bin 938 konut aldı. Suudi Krallığı vatandaşları ise alımlarını 92’den 248’e, yıllık 974’den bin 765 adete çıkardı. Türkiye’de konut fırsatını gören yabancıların alımlarındaki artış Merkez Bankası verilerine de yansımış durumda.
Buna göre, Ocak-Haziran 2016’da 1.8 milyar dolarlık net gayrimenkul alımı yapan yabancılar, söz konusu tutarı bu yılın 6 ayında 2,42 milyar dolara taşıdı. Temmuzda artan konut satışları, geçtiğimiz ay yüzde 8,1'le sert düşmüştü. Konut geliştiricilerinden edinilen bilgilere göre, maliyetlerdeki artışa karşın konut fiyatlarının baskı altında tutulması talebi canlı tuttu. Çünkü, döviz kurunun düşmesine rağmen demir ve çelik fiyatları düşmedi. Yılın başından bu yana yüzde 15-20 arttı. Bu zam oranı, konutta fiyat artışı nispeten enflasyonla başa baş giden enflasyonun da çok üzerinde. Hal böyle olunca, alım şevkini kırmamak için maliyet zammı konuta yansıtılmadı. Hatta fiyatlar, şu anda olması gerekenin yaklaşık yüzde 15 gerisinde. Bu durum, yaz dönemine karşın talebin canlı tutulmasını sağladı.
Böylelikle satışlar hem aylık, hem de yıllık yükseldi. Müteahhitlere göre bu durum, çok fazla sürdürülebilir değil. Çünkü, baskı altına alınan fiyatlar bir miktar serbest kalabilir. Eylülde başlayacak yeni satışlar, zamlı fiyatlara da kapı açacak. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, bu yıl haziran ayında 97 bin 579 olan konut satışları, temmuzda 115 bin 869’a yükseldi. Böylelikle, bir önceki aya göre yüzde 18,7 artış yaşandı. En yüksek sıçrama yıllıktan geldi. Çünkü, geçen yıl temmuzda 81 bin 343 adette kalan konut alımı, bu yıl aynı ayda 115 bin 869’a tırmandı. Bu da yıllık yüzde 42,2’lik artış anlamına geliyor. İstanbul, 18 bin 83 adet ve yüzde 15,6 payla en çok tapunun alındığı il oldu. Bu şehri Ankara 11 bin 669 adet satış ve yüzde 10,1 oranla izledi. Başkent Ankara’yı İzmir 6 bin 509 adetle takip etti. Üç büyük ilin dışında, Anadolu illerindeki artış da dikkat çekti. Bu şehirlerden biri Aydın. Söz konusu il geçen yıl temmuzda 2 bin 113 olan satış 2 bin 928’e çıktı.
İLK DEFA SATILAN EMLAK 54 BİN ADET
Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42,6 artarak 53 bin 949 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 46,6 olarak belirlendi. İlk satışlarda İstanbul 8 bin 526 konut satışıyla en yüksek paya (yüzde 15,8) sahip olurken, İstanbul'u 4 bin 172 konut satışıyla Ankara ve 2 bin 611 konut satışıyla İzmir izledi. İkinci el konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42,3 artışla 61 bin 920 olarak gerçekleşti. İkinci el konut satışlarında da İstanbul 9 bin 557 konut satışı ve yüzde 15,4 payla ilk sıraya yerleşti. İstanbul'da ikinci el satışların payı yüzde 52,9'luk oranla yüksek seyretti.
TEMMUZ SATIŞI YENİ REKORUN HABERCİSİ
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, “Bu artışın, 2017 yılına yeni bir rekor getireceğini söyleyebiliriz” dedi. Durbakayım, şöyle devam etti: “Toplam 770,2 bin adetlik satış rakamı, 2013 yılından bu yana gerçekleşen en yüksek seviye. Bu artış eğiliminin yılın son çeyreğinde katlanarak artmasını bekliyoruz. Ağustos ayında Kurban bayramı ve uluslararası arenadaki gelişmelere bağlı alternatif yatırım araçlarının baskısını hisseden gayrimenkul sektörü, eylül ayı ile birlikte büyük bir sıçrama yapabilir. Yeni lansman ve kampanyaların art arda gelmesini beklediğimiz eylül ayı ile birlikte hem konut satışlarında hem de konut fiyatlarında yeni bir artış trendinin başlangıcı olabilir”
TALEP İÇİN KİMSE FİYATLARI ARTIRMIYOR
Akkuş Grup Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş, demir fiyatlarının döviz kuruna paralel düşmediğini, yıl başından bu yana yüzde 15-20 oranında arttığını, ancak satışları etkilememek için bu maliyetin konuta yansıtılmadığını söyledi. Akkuş, “Gayrimenkulde talebi etkilememek için kimse fiyat artışına gitmiyor. En az yüzde 15 yükselmesi lazımdı, ancak talebi canlık tutmak için fiyatlar artırılmıyor” diye konuştu. Tatilden dönmeye başlayan ve ev ihtiyacı olan tüketicilerin de alımlara başladığına işaret eden Akkuş, “Bu alımlar da satışları artırdı. Ağustos ve eylülde daha iyi çıkacak” dedi. Şu anda fiyatın artmadığını söyleyen Akkuş, “Mevcut konutlarda yok ancak yeni yapılacaklarda fiyat artabilir” dedi.
SEKTÖRÜMÜZ DEVLET DESTEĞİYLE BÜYÜYOR
Özyurtlar Holding Başkanı Tamer Özyurt, satışlardaki yüzde 42,4 artışın sevindirici olduğunu ve sektörün devlet desteğiyle büyüdüğünü söyledi. Özyurt, şöyle devam etti: “Satışlar, konutun hâlâ en güvenilir ve kazançlı yatırım aracı olmaya devam ettiğini gösteriyor. İnşaat sektörünün geçtiğimiz altı ayına bakacak olursak, devletin sektöre verdiği desteklerle birlikte gayrimenkulün sürekli büyüdüğünü görüyoruz. Yapılan konut kampanyaları, faiz oranlarındaki indirimler, yabancı yatırımcılara tanınan vatandaşlık hakkını sektördeki hareketliliğin ana sebebi olarak sıralayabiliriz. Yabancı yatırımcıya konut satışları da giderek artıyor. Yabancılara vatandaşlık hakkı da satışların artmasında etkili oldu.”
ARDAHAN’DA KREDİLİ 2 SATIŞ
Anadolu şehirlerinden Konya’da satışlarını artıran bir diğer il oldu. Konya, geçen yıl temmuzda bin 986 adet olan alımlarını, bu yıl temmuzda 3 bin 383’e yükseltti. Şanlıurfa bin 47’den bin 508’e, Kocaeli 2 bin 44’ten 3 bin 145’e yükseltti. Konut satışının en düşük olduğu şehir ise Ardahan oldu. Bu ilde geçtiğimiz ay 8 konut satıldı. Söz konusu 8 satışın 2'si banka kredisiyle gerçekleşti. Ardahan’ı Hakkari 17, Şırnak 41 konutla izledi. Trabzon’da da satışların bin 200’den bin 144’e gerilediği gözlendi. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları temmuzda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 62,4 artarak 38 bin 575'e yükseldi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışın payı yüzde 33,3 olarak gerçekleşti. İpotekli satışlarda İstanbul 6 bin 556 konut satışı ve yüzde 17 payla ilk sırayı aldı.
EN FAZLA TAPU IRAKLININ
Yabancılara yapılan konut satışları temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 65,3 artarak bin 726 oldu. En fazla mülk edinimi 528 konutla İstanbul'dan gerçekleşti. İstanbul'u 386 konutla Antalya, 121 konutla Trabzon, 102 konutla Bursa, 100 konutla Aydın, 80 konutla Yalova izledi. Geçen ay Irak vatandaşları Türkiye’den 293 konut satın aldı. Bunu 248 konutla Suudi Arabistan, 142 konutla Kuveyt, 118 konutla Rusya, 76 konutla İngiltere takip etti. Bu yılın ilk yedi aylık döneminde de Irak vatandaşları yine öne çıkarak, toplam bin 938 konutla ilk sıraya yerleşti. Suudi Arabistan vatandaşları alımlarını, söz konusu dönemde 974’ten bin 765’e çıkartarak ikinci sıraya yerleşti. Kuveytlilerin alımı, bin 4 adetten 940’a düşmesine karşın, yine üçüncü sıradaki yerini korudu.