HABER MERKEZİ / ANKARA / İSTANBUL
Olağanüstü Hal kapsamında 693 ve 694 sayılı kanun hükmünde kararnameler Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 693 sayılı KHK ile Kamu kurumlarından 928 personel ihraç edildi, 57 kişi göreve iade edildi. 16 Nisan referandumuyla yapılan Anayasa değişikliğine uyum adımları ise 694 sayılı KHK ile atıldı. İstihbarat alanındaki yeni düzenlemeler nedeniyle 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu’nun maddelerindeki 19 “Başbakanlıkça” ifadesi “Cumhurbaşkanlığınca” şeklinde düzenlendi.
KHK ile MİT, Cumhurbaşkanı’na bağlandı. Daha önce MİT Müsteşarı’nın başkanlığını yürüttüğü Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu’nun (MİKK) yapısı da değişti. MİKK’in yeni başkanı Cumhurbaşkanı olurken MİT Müsteşarı kurulun sekretaryasını yürütmekle görevlendirildi. MİT Müsteşarı hakkında soruşturma yapılması da Cumhurbaşkanı’nın iznine bağlandı. Düzenlemeye göre, soruşturma izni verilmesi veya verilmemesi kararlarına karşı 10 gün içinde Danıştay Birinci Dairesi’ne itiraz edilebilecek. İtirazlar en geç 3 ay içinde karara bağlanacak ve verilen kararlar kesin olacak. İzin verilmesi üzerine soruşturma Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yapılacak. Devletin çıkarlarının veya görevin gizliliğinin zorunlu kıldığı hallerde MİT mensuplarının, MİT’te görev yapmış olanların tanıklığı MİT Müsteşarına, MİT Müsteşarı’nın tanıklığı ise Cumhurbaşkanı’nın iznine tabi olacak.
* TSK PERSONELİNİ MİT ARAŞTIRACAK: En çok dikkat çeken düzenlemelerden biri ise darbe girişimleriyle ilgili sık sık tartışmalara neden olan istihbarat zaafiyetiyle ilgili atılan adım oldu. KHK ile MİT’e Milli Savunma Bakanlığı ve TSK içinde istihbarat çalışması yapma yetkisi verildi. Yine bakanlığık ve TSK’da görev yapan personele ilişkin istihbarat hizmetleri de MİT tarafından yürütülecek. MİT, güvenlik soruşturması kapsamında Bakanlık ve TSK personeli hakkında kıta içinde veya dışında her türlü araştırmayı yapabilecek.
* RÜTBE SÜRESİ DOLMADAN TERFİ: FETÖ ile mücadele kapsamında alınan ihraç kararları nedeniyle TSK’da yaşanan general rütbesindeki personel sorununa da KHK ile önlem alındı. Düzenlemeyle albay ve generaller, rütbe süresi dolmadan terfi alabilecek.
* TSK’YA HUKUK SINIFI: 16 Nisan referandumunda, askeri yargının kaldırılmasıyla oluşan boşluğu doldurmak için de TSK’da hukuk sınıfı kurulacak. Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’nın hukuk hizmetleri, hukuk sınıfına mensup subaylarca yürütülecek.
* JANDARMA OLAN ASKERLİKTEN MUAF OLACAK: Jandarma Genel Komutanlığı’nda istihdam edilmek üzere alınan uzman erbaşlardan komutanlıkta üç yıllık hizmet süresini tamamlayanlar askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak. Üç yıllık süreyi tamamlamadan ilişiği kesilenler ise askerlik hizmetlerini yerine getirecek.
EMNİYET VE ADALETE 36 BİN KİŞİLİK KADRO
Yeni KHK ile Emniyet Genel Müdürlüğü’ne 2 bin 500 komiser muavini, 22 bin polis memuru, 7 bin 500 çarşı ve mahalle bekçisi olmak üzere toplam 32 bin 14 kişilik kadro ihdas edildi. Toplam kontenjanın yüzde 20’sini aşmamak kaydıyla Bakanlıkça belirlenecek sayıda önlisans mezunları da belirtilen usule uygun olarak polis meslek eğitim merkezlerine alınabilecek. Adalet Bakanlığı taşra teşkilatlarında da 4 bin hakim ve savcı, 2 bin de hakim adayı kadrosu oluşturuldu. Bakanlığın merkez teşkilatına ise bir İnsan Hakları Dairesi Başkanı, 4 daire başkanı kadrosu ihdas edildi. Hakimler ve Savcılar Kuruluna (HSK) kurul başmüfettişi ve müfettiş olmak üzere 100 kadro verildi. HSK’da, 30 kurul başmüfettişi, 70 kurul müfettişi kadrosu oluşturuldu. KHK ile açılan kadro sayısı 36 bini geçti. OHAL ve seferberlik ile savaş hallerinde veya afet durumlarında devlet memurlarının, çekilme taleplerine ilişkin de düzenleme yapıldı. Buna göre, çekilme kabul edilmedikçe veya yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça memurlar görevlerini bırakamayacaklar.
ESKİ PİLOTLAR YENİ RÜTBEYLE DÖNÜYOR
15 Temmuz sonrası FETÖ’cülerin görevden alınması sonrası TSK’da ortaya çıkan pilot açığına da yeni KHK ile çözüm bulundu. Hizmet sürelerini dolduran pilotlardan TSK’ya dönmek isteyenler arasında ‘uygun’ bulunanlar tekrar subay olabilecek. Atanan pilotlar, emsallerinin bulunduğu rütbelere terfi ettirilecek, dışarıda geçirdikleri süreler rütbe bekleme süresinden, uçuş süreleri ise uçuş hizmet süresinden sayılacak. Pilot subayların uçuş tazminatları 23 uçuş hizmet yılı esas alınarak belirlenecek. Pilotların çalıştıkları firmalarla iş sözleşmeleri TSK’da görev yaptıkları sürece askıya alınacak. Görev süreleri sona erenler, eski işlerine dönecek.
VEKİLLERİN YARGILANMASINA TEK MERKEZ
Yeni kararnamede milletvekillerinin yargılanmasıyla ilgili düzenleme dikkat çekti. Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yerin ağır ceza mahkemesine verildi. Daha önceki düzenlemede suçun işlendiği yerin savcısı, milletvekili hakkında soruşturma açıyordu. Savcılık suç unsuru görürse, dosyayı Adalet Bakanlığı’na gönderiyordu.
ÖĞRETİM ELEMANLARINA YÜZDE 30 EK ÖDEME
KHK’da Milli Savunma Üniversitesi ve bağlı okullarla ilgili de düzenlemelere gidildi. Buna göre üniversiteye bağlı harp okulları astsubay meslek yüksekokulları ve enstitülerde atamalı veya görevli sivil öğretim elemanlarına almakta oldukları brüt üniversite ödeneğinin yüzde 30’u oranında ödeme yapılacak. Bu ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmayacak.
OKUL KOMUTANI DEKANLA DENK
Milli Savunma Üniversitesi ve bağlı harp okullarındaki işleyişle ilgili yapılan düzenlemeye göre, eğitimden dekan sorumlu olacak. Milli Savunma Bakanı tarafından atanacak dekanın rütbe karşılığı harp okulu komutanıyla aynı olacak, okul komutanı ile arasında astlık-üstlük ilişkisi bulunmayacak. Harp okullarında eğitim ve öğretim plan ve programları Milli Savunma Üniversitesi Yüksek Danışma Kurulunun tavsiyelerine uygun olarak dekanlıklar tarafından hazırlanacak.
UZUN TUTUKLULUKTA AZAMİ SÜRE 7 YILA ÇIKTI
Yeni KHK ile tutukluluk süresinde de düzenleme yapıldı. Devletin güvenliği, anayasal düzen, milli savunma, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlarda 2 yıl olan tutukluluk süresi, 5 yıl daha uzatılabilecek. Böylelikle, bu tip suçlarda azami tutukluluk süresi 7 yıla çıkabilecek. Değiştirilen düzenlemede, 2 yıl olan tutukluluk süresi en fazla 3 yıl ilaveyle 5 yıla çıkarılabiliyordu.
10 GENERALİN RÜTBELERİ SÖKÜLDÜ
Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan emekli 10 tuğgeneralin rütbeleri alınarak, emekli kimlikleri iptal edildi. Generallerin isimleri şöyle: Ercan Dursun, Uğur Buldu, Mehmet Arif Pazarlıoğlu, Mustafa Rüştü Çelenk, Atilla Yurttaş, Necip Yılmaz, Murat Yalçınel, Aydın Gündüz, Ersal Ölmez ve Semih Koşucuoğlu.
6 DERNEK VE YAYIN ORGANINA KAPATMA
KHK ile 6 dernek ve yayın organı kapatıldı. Batman’da Mavi, Antalya’da Kuran Sevenler, Antalya Çağlayan Lisesi Mezunları Dernekleri ile, Rojeva Medya gazetesi, Gazete Şujin ve Dicle Medya Haber Ajansı kapatıldı. Daha önceki KHK’lar ile kapatılan Radyo 59, Özel Donegen Genetik Hastalıkları Tanı Merkezi ile Mahmudiye Sosyal Yardım ve Eğitim Vakfı’nın yeniden açılmasına izin verildi.
KORUCULARIN AVUKATI DEVLETTEN
694 sayılı KHK’nın 1’inci maddesinde yer alan değişiklikle bundan sonra güvenlik korucularının terörle mücadele nedeniyle uğrayacakları soruşturma ve yargılamalarda yer alacak en fazla üç avukatın ücreti İçişleri Bakanlığı’nca karşılanacak.