Her yılın 21 Mart tarihinde kutlanan Nevruz Bayramı, Balkanlar'dan Orta Asya'ya kadar çok geniş bir coğrafyanın 1800 yıllık geleneği olmasından mütevellit, bazı ülkelerde 22-23 Mart günlerinde de kutlanabiliyor. Birleşmiş Milletler tarafından 21 Mart tarihinin 'Uluslararası Nevruz Günü' ilan edildiğini belirtelim.
EN GÜZEL NEVRUZ ŞİİRLERİ
İlkbaharın habercisi kabul edilen Nevruz ile ilgili en çok paylaşılan ve kısa-uzun Nevruz Bayramı şiirlerini sizler için derledik.
DOĞANIN DÜĞÜNÜ
Kurtulur buzlardan dumanlı dağlar
Bitmez bir neşeyle uçar tüm kuşlar
Güneş bugün sanki bir başka parlar
Tabiatı nevruzun heyecanı sarar.
Dallarda sevinçli bülbüller öter
Kalmaz insanda ne dert, ne keder
Rüzgârın coşkulu türküsü yeter
Kardeş gibi kucaklaşır gök ve yer.
Atalarım asırlardır kutlar bugünü
Bir başka olur çünkü doğanın düğünü
Bütün yörelerimi sarmıştır ünü
Hiç bozulmayacak bir kültür ürünü.
Köstebek, yavaşça açılır gözün
Hey papağan! Anlamı ne bu sözün?
Artık gereği yok kuşlara göçün
Hüznü kalmadı içimizde güzün.
Renk cümbüşü sürer gider böylece
Kalbimizde yerin yok, karanlık gece
Gönüllerde, dillerde vardır tek hece
Nevruz, gitme kal bizimle ömrümüzce!
ANADOLU'DA BAHAR
İlkbahar geldi Anadolu'nun,
Her tarafı yeşil şimdi.
Ağaçlar çiçek açar, kuşlar ötüşür,
Her yanı cıvıl cıvıl duy şimdi. Arılar düğün yapar şu mevsimde,
Anadolu'nun renk renk
Gül bahçesinde,
Bülbüllerin neşesini gör şimdi.
Cıvıl cıvıl sessiz duran yuvalar,
Kelebekler birbirini kovalar,
Halı gibi nakışlandı ovalar, Bölük bölük, sarı yeşil, mor şimdi.
Gök gürülder yağmur yağar,
Her taraf mis gibi toprak kokar.
Anadolu'da böyle yaşanır bahar.
-Özlem Uluer
BAHARIN SEVİNCİ
Yeni baharda canlanır yer,
Kırlar hep yeşiller giyer.
Döner geline her ağaç,
Süslü bir etektir yamaç.
Çiçeklerle donanmış,
Halı gibi çayırlar.
Üstünde ipek tüylü,
Kuzular oynaşırlar.
Kuşlar cıvıldaşırken,
Coşkun akar dereler.
Derelerin sesini
Dağlar uzaktan dinler.
Kuş sesleri yayılır,
Ovalara, dağlara.
Menekşeler yayılır,
Bahçelere, bağlara.
Tatlı renkler, kokular,
Bağa, kıra can verir.
Her yerde bin bir tat var;
Her yer cennet gibidir.
Uzamaya başladı günler sahiden,
Güneş’in batmak istemediği belli.
Eteğini havalandırarak esen
Kış boyu düşündüğüm bahar yeli.
-Kader Taşova
BARIŞIN SESİ
Dillerden düşmez kardeşlik türküleri,
Nevruzda yeşerir, barış çiçeğinin
Huzur ve kardeşlik dolu sesi,
Anlatır mutlulukların en yücesini.
Her çiçeğin ayrı bir rengi,
Baharın, kardeşliğin, emeğin eseri,
Yurdumun güneşi, baharın habercisi,
Bayram sevinciyle geçer nevruz günleri.
Nevruzda açar çiçekler.
Çekilir halaylar, söylenir türküler.
Geçmişin şanı, geleceğin heyecanı,
Bir barış çığlığı gibi sarar dört bir yanı.
-Menaf Özdek
NEVRUZ'DA
Gülmek, dans etmek isterse canım,
Bir garip coşkuyla kaynarsa kanım,
Ağır başlı olamam çünkü Nevruz'dur o gün,
Bende mutlu olurum bahar gününde.
Dünyayı değiştirmek elimde olsa,
İnsanlar birlikte huzuru bulsa,
Silahlar sussa, savaş bir dursa,
Bende mutlu olurum Nevruz gününde.
Sorunları tümden unutsam,
Savaştan kaçıp, barışı kursam,
Zaman hep dursa Nevruz'da,
Bende mutlu olurum bahar gününde.
İnsanlık üstünde isyan silinse,
Uygarlık düşmanlığı bir yere serse,
Çiçekler, ekinler kanı görmese,
Bende mutlu olurum Nevruz gününde.
-Nazım Aksoy
NEVRUZ
Yeni bir yaşamın gelişiriz Nevruz
En güzel ve neşeli günlerin başlangıcıdır
Yeniden doğmaktır bir anlamda
Kokusuyla, rengiyle, parıltısıyla
Yaşam sevinciyle dolar yürekler
İnsanlar heyecanla bugünü bekler
Nevruz’da neşelenir ezgiler
Burcu burcu kokar nergisler
Doğa yeniden başlar yaşam için
Bir kez daha kollarını açar tabiat ana bizim için
Mutluluk damlaları olan insanların kalbine
Sevgi, neşe ve güzellik için
-Ezgi Yazar
NEVRUZ NERELERDE KUTLANIYOR?
Nevruz diğer Türk devlet ve topluluklarında da kutlanılır. Bunlardan Azerbaycan'da 'Novruz', Kazakistan'da 'Nawrız Meyramı', Kırgızistan'da 'Nooruz', Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 'Mart Dokuzu', Kırım Türklerinde 'Navrez', Batı Trakya Türkleri'nde 'Mevris' adlarıyla anılır.
Farsça'da yazılışı 'Nouruz'dur. Arnavutluk'ta ise 'Sultan Nevruz' olarak isimlendirilir.
NEVRUZ NEDEN ÖNEMLİ?
Yazılı olarak ilk kez 2. yüzyılda Pers kaynaklarında adı geçen Nevruz, İran ve Bahai takvimlerine göre yılın ilk gününü temsil eder.
Günümüz İran'ında, her ne kadar İslami bir kökeni olmasa da bir şenlik olarak kutlanır. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart'ta kutlarken, diğerleri Kuzey yarımkürede ilkbaharın başlamasını temsilen, 22 veya 23 Mart'ta kutlarlar. Aynı zamanda Zerdüştlük, hem de Bahailer için de kutsal bir gündür ve tatil olarak kutlanır.
Kürtlerde, Nevruz bayramının Kürt ve İran mitolojisindeki Demirci Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır. Anadolu ve Orta Asya Türk halklarında da Göktürklerin Ergenekon'dan çıkışı anlamıyla ve baharın gelişi olarak kutlanır.
2010 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 2 bine yıla yakın zamandır kutlanan Pers kökenli bu şenliği, 'Uluslararası Nevruz Günü' ilan etti. 2009 yılında Abu Dhabi'de hükümetler arası toplanan Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu, Nevruzu geleneğini Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi'ne dahil etti.