Kentsel dönüşümün başladığı 2012’den itibaren yüzde 100’lere ulaşan kira ve satış getirilerinin son dönemde düşük oranlarda artış göstermesi yeni ve ikinci el konut satışlarını da aşağı çekti. Böylelikle yıl başından itibaren aralıksız süren konut satışları haziran ayında sert düştü. Bu yıl haziranda ilk defa satılan konutlar yüzde 7,9 azalışla 45 bin 433’e geriledi. El değiştiren emlak sayıları da yüzde 8,2 azalarak 52 bin 146 oldu. Ancak, kredi faizlerinin düşüş eğilimini sürdürmesi ve dibe vuran yabancı alımlarının yükselişe geçmesi ilk yarıda talebi canlı tuttu. Böylelikle Ocak-Haziran döneminde 654 bin 353 konut satıldı. Bunun 246 bin adedini yüzde 22’lik artışla ipotekliler oluşturdu.
Yabancıya satışlar da yüzde 24,8’lik oranla sürpriz bir çıkış yaparken, en fazla tapuyu aylıkta Suudi Arabistanlılar, ilk yarıda ise Iraklılar aldı. İnşaat sektör temsilcileri, yabancı alımlarındaki yükselişi, “Yabancı yatırımcılara sağlanan KDV avantajı ve yapısal destekler, bu artış miktarını destekledi. Söz konusu artış, 2015’teki yaklaşık 23 bin rekoruna doğru gideceğimizi gösteriyor” sözleriyle değerlendirdi. TÜİK verilerinden yapılan hesaplamaya göre, geçen yıl haziran ayında ortalama 771,4 lira olan kira getirisi, bu yıl haziranda sadece yüzde 8.6 artışla 772,6 liraya çıktı. Ocak ayından bu yana söz konusu getiri ise yüzde 2,7’de kaldı. Benzer bir durum satılıklarda da söz konusu.
GYODER Reidin verilerinden yapılan belirlemelere göre, üç yıl önce yüzde 12,6 oranında artan yeni konut fiyat endeksi, geçen yıl haziranda yüzde 6,05, bu yıl haziranda ise sadece yüzde 2,82 artabildi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenen bilgilere göre, 630 bin 799 konutun satıldığı 2016’nın ilk yarısına kıyasla bu yılın aynı döneminde satışlar yüzde 3,74 arttı. Böylelikle ilk 6 ayda 654 bin 363 rakamına ulaşıldı. Megakent İstanbul ve başkent Ankara diğer illeri açık ara geride bıraktı. Söz konusu dönemde İstanbul’da 114 bin 356 konut satılırken, bu rakam Ankara’da 73 bin 119 olarak gerçekleşti.
Türkiye’nin 3’üncü büyük ili İzmir’de ise aynı dönemde 40 bin 339 konut satıldı. Antalya, Bursa ve Kocaeli’de de toplam 74 bin 692 konut yeni sahibini buldu. Bu dönemde en az konut satışı yapılan iller ise toplam 339 ile Hakkari, Ardahan ve Şırnak olurken, Bayburt, Tunceli, Gümüşhane, Iğdır ve Bitlis’te de toplam 2 bin 213 konutun satışı yapıldı. Verilere göre, ilk 6 ayda geçen yılın aynı dönemine göre 16 ilde konut satışı azaldı.
Van, Hakkari, Karabük, Kilis, Batman, Nevşehir, Trabzon, Tunceli, Antalya, Erzincan, Edirne, Tekirdağ, Sakarya, Zonguldak, İstanbul ve Ağrı dışındaki bütün illerde konut satışları artış kaydetti. Gayrimenkulde aylık satışlarda ise yüzde 16,3’lük keskin bir düşüş görüldü. Bu gerilemede en fazla nasibini ilk ve ikinci el daireler aldı. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı, haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,9 azalarak 45 bin 433 olurken, ikinci eller yıllık yüzde 8,2 düşüş göstererek 52 bin 146’ya geriledi. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 46,6 olarak belirlendi. İlk satışlarda İstanbul 8 bin 656 konut satışıyla en yüksek paya (yüzde 19,1) sahip olurken, İstanbul’u 3 bin 585 konut satışıyla Ankara ve 2 bin 341 konut satışıyla İzmir izledi. İkinci el dairelerde İstanbul 9 bin 314 konut satışı ve yüzde 17,9 payla ilk sıraya yerleşti. İstanbul’daki toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı yüzde 51,8 oldu. Ankara’da 6 bin 575, İzmir’de 3 bin 693 ikinci el konut satıldı.
KREDİLİ ALIM İLK YARIDA YÜZDE 22 ARTTI
Türkiye genelinde ipotekli konut satışları da aylık yüzde 3,2 azalmasını karşın, ilk yarıda yükselişe geçti. Böylelikle kredili satışlar aylık 35 bin 210’a gerilemesine karşın, bu yıl ocak-haziran döneminde 201 binden 245 bin 375’e çıktı. Geçen haziran ayında ise toplam içinde ipoteklilerin payı yüzde 36,1 olurken, konutların 6 bin 963’ü İstanbul’da satıldı. Böylelikle şehir yüzde 19,8’lik payla ilk sıraya yerleşti. Türkiye genelinde haziranda diğer satış türleri sonucunda el değiştiren konut sayısı ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,7 azalarak 62 bin 369 oldu. Diğer konut satışlarında İstanbul 11 bin 7 konut satışı ve yüzde 17,6 payla ilk sıraya yerleşti. İstanbul’daki toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 61,3 oldu. Ankara 5 bin 981 diğer konut satışıyla ikinci sırada yer alırken, bu ili 3 bin 684 konut satışıyla İzmir izledi. Diğer konut satışının en az olduğu il 1 konut ile Hakkari olarak belirlendi.
ŞIRNAK’TA SÜRPRİZ YÜKSELİŞ
İstanbul’da konut satışları, söz konusu dönemde geçen yılın ilk 6 ayına göre yüzde 2,46 azaldı. Yüzde 83,59 ile en fazla artışın görüldüğü Şırnak’ta Ocak-Haziran 2016 döneminde 128 olan konut satışı, bu yılın aynı döneminde 235’e çıktı. Şırnak’ı yüzde 55,56 ile Bayburt, yüzde 48,39 ile Bingöl, yüzde 46 ile Bitlis ve yüzde 43,86 ile Kastamonu izledi. Konut satışları en fazla Van’da düştü. Yüzde 72,96’lık düşüşün kaydedildiği Van’da geçen yılın 6 ayında 11 bin 811 konut satılırken, 2017’nin aynı döneminde bu rakam 3 bin 194’e geriledi. Geçen ay yabancıya en çok konutun satıldığı il İstanbul olurken, 903 konutun yabancıya satıldığı İstanbul’u 408 konutla Antalya, 93 konutla Bursa, 77 konutla Aydın, 68 konutla Ankara ve 60 konutla Muğla izledi.
YABANCININ İLK TERCİHİ YİNE İSTANBUL
Yabancılara satışlar da aylık yüzde 24,8, yıllık 2,3 artış kaydetti. Ülke uyruklarına göre, geçen haziran ayında en çok satış 612 konutla Suudi Arabistan’a yapılırken, Suudi Arabistan’ı 239 konutla Irak, 136 konutla Kuveyt, 115 konutla Rusya ve 87 konutla İngiltere takip etti. Şehirlere göre incelendiğinde ilk sırayı 903 konutla İstanbul aldı. İstanbul’u Antalya 408, Bursa 93, Aydın 77, Ankara 68, Muğla 60 yabancı alımlarıyla izledi. Yılın ilk yarısında ülke uyruklarına bakıldığında da ilk sırayı Irak aldı. Vatandaşlarının bin 645 konut aldığı Irak’ı, bin 517 konut ile Suudi Arabistan, 798 konut ile Kuveyt, 600 konut ile Rusya, 524 konut ile Afganistan, 333 konut ile Azerbaycan, 323 konut ile İngiltere, 301’er konut ile de Almanya ve İran takip etti. Verilere göre, geçen yıl yabancılara ocakta bin 462, şubatta bin 585, martta bin 595, nisanda bin 581, mayısta bin 612 ve haziranda bin 543 konut satılmıştı.
HAZİRANDA SATIŞLAR SERT DÜŞTÜ
Konut satışları aylık yüzde 16.29 ve yıllık yüzde 8.1 azaldı. Böylelikle haziranda 97 bin 579 satış oldu.
TÜİK verilerine göre, bu yıl mayıs ayında 116 bin 558 konut satışı gerçekleşmişti.
İstanbul 17 bin 970 konut satışı ve yüzde 18,4’lik payla en fazla konut satıldığı il oldu.
İstanbul’u, 10 bin 160 konut ve yüzde 10,4 payla Ankara, 6 bin 34 satış ve yüzde 6,2 payla İzmir izledi.
Konut satış sayısının düşük olduğu iller Hakkari, Ardahan ve Bayburt oldu. Hakkari’de 2, Ardahan’da 20 ve Bayburt’ta 31 konut satıldı.
İpotekli satışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3.2 azalarak 35 bin 210’a gerilemesine karşın, ocak-haziranda yüzde 22 büyüdü. Böylelikle ipotekli satışları 201 bin adetten 245 bine çıktı.
Diğer konut satışları, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,7 azalarak 62 bin 369 oldu.
Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7.9 azalarak 45 bin 433 oldu.
İkinci el satışları, söz konusu dönemde yüzde 8.2 azalışla 52 bin 146 adete geriledi.
Yabancı alımları haziranda yüzde 24.8 arttı ve bin 926 adet olarak gerçekleşti.
Yabancılar haziran ayında en fazla konut alımını 903 adetle İstanbul’dan gerçekleştirdi.
İstanbul’u Antalya 408, Bursa 93 satışla izledi.
Suudi vatandaşları, haziranda 612 konut aldı.
Bu ülkeyi 239 konutla Irak, 136 konutla Kuveyt, 115 konutla Rusya ve 87 konutla İngiltere izledi.
Garanti BBVA Ekonomik Araştırmalar’a göre, toplam kredilerin yıllık büyümesi yüzde 17,5’ten yüzde 18,2’ye yükseldi.
Özellikle ihtiyaç ve konut kredilerinde yıllık büyüme artışı, toplam tüketici kredilerinin yıllık büyümesini yüzde 16.6’dan yüzde 17.6’ya çıkardı.
EMLAK VERGİSİNE İTİRAZDA SON BAŞVURU 31 TEMMUZ
MGC Legal Hukuk Bürosu Yönetici Ortağı Av. Mustafa Güneş, artan emlak vergilerine itiraz için son başvuru tarihinin 31 Temmuz 2017 olduğunu duyurdu. Türkiye’de bulunan tüm binalar, araziler ve arsaların emlak vergisine tabi olduğunu söyleyen Güneş, “Emlak vergisi oranları, Emlak Vergisi Kanununun 11. maddesine göre tespit edilmektedir. Tespit işlemi Emlak Vergisi Kanununun 29. maddesinde gösterilen usule göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak yapılmaktadır. Vergi değeri ise Takdir Komisyonlarınca dört yılda bir kez hesaplanmaktadır. 2018 yılında yeni belirlenen vergi değerleri yürürlüğe girecek ve 4 yıl süre ile geçerli olacaktır” dedi.
Vatandaşların yeni emlak vergisi oranlarını gayrimenkullerinin bağlı bulunduğu muhtarlıklardan bir an evvel öğrenmeleri gerektiğini belirten Av. Mustafa Güneş, bu konuda dikkat edilmesi gereken bir noktayı da ekledi. Güneş, İç Genelgeye göre Takdir Komisyonu kararları aleyhine itiraz hakkı bulunduğunu, dolayısıyla vatandaşların bu haklarını kullanabileceklerini belirtti. Güneş, “Verilen süre içinde herhangi bir vergi mahkemesi nezdinde dava açılmamış ise takdir edilen vergi değeri kesinleşecektir. Herhangi bir mağduriyet yaşamamak için, gayrimenkul sahipleri önce vergi değerlerini muhtarlıklardan öğrenmeliler. Eğer haksız bir değerleme ile karşılaştıklarını düşünüyorlarsa, 31 Temmuz’a kadar hukuki itirazlarını yapabilirler” dedi.
VATANDAŞLIK VE KDV AVANTAJININ CAZİBESİ
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, yabancıya konut satışının çok ciddi artış gösterdiğini kaydederek, “Sektör olarak bu artışı bekliyorduk. Çünkü mütekabiliyet yasası kapsamında yabancı yatırımcılara sağlanan KDV avantajı ve yapısal destekler bu artış miktarını destekledi” dedi. Söz konusu artışta Suud yatırımcıların önceki yıllara göre alımlarının yaklaşık yüzde 400 artmasının dikkati çektiğini belirten Durbakayım, “Körfez ülkeleri arasında baş gösteren siyasi ve ekonomik krizin başrol oyuncularından olan Suud yatırımcıların aşırı talep göstermesi, krizin kalıcı ve uzun süreli olmayacağı şeklinde yorumlanabilir” dedi. Durbakayım, yabancılara dönük satış grafiğinde 3 aydır yaşanan artışın 2015’teki yaklaşık 23 bin rekoruna doğru gideceklerini gösterdiğini ancak sektör olarak beklentilerinin sadece yabancıya satışların değil, toptan satışların da yine rekor seviyelere çıkması olduğunu vurguladı. Durbakayım, bu kapsamda Emlak Konut GYO’nun yeni bir kampanya başlatarak konutun “güvenilir yatırım limanı” olduğunu tekrar gösterebileceğini söyledi.
SUUDİLER’DEN İKİ KAT TALEP
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Yönetim Kurulu Başkanı Melih Tavukçuoğlu da yabancıların Türkiye’ye ilgisinin nisan ayından itibaren artarak devam ettiğini ve haziranda rekor artış yaşandığını ifade ederek, “Yabancıya konut satışı bu hızla devam ederse yılı yaklaşık 20 bin adet konut satışıyla kapatabiliriz.” dedi. Tavukçuoğlu, özellikle İstanbul’da ciddi konut satışı olduğunu, yabancıların ilgisinin güney illerinden İstanbul’a kaydığını söyledi. Suud vatandaşlarının geçen yılın ilk yarısında Türkiye’den 882 olan konut alımının bu yılın aynı döneminde yaklaşık 2 kat artışla bin 517’ye yükseldiğini bildiren Tavukçuoğlu, şunları kaydetti: “Rakamlar ümit verici... Yabancıya konut satışı açısından yıla moral bozukluğuyla başlasak da nisan ayından itibaren yaşanan yükseliş umutlarımızı artırdı. Bu durum, yabancıların Türkiye’ye olan güveninin arttığını ve yabancıya yapılan KDV indiriminin ve yine 1 milyon doların üzerinde gayrimenkul satın alan yabancıya vatandaşlık hakkı verilmesinin satışlara olumlu etki ettiğini gösteriyor.”