Kazakistan Dijital Gelişme, İnovasyon ve Uzay Sanayi Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, Kazakistan'a gerçekleştirdiği iki günlük çalışma ziyareti kapsamında Bakan Bagdat Musin ile görüştü.
Görüşmede iki ülke arasında uzay alanında iş birliği konuları ele alındı.
Kazakistan temasları kapsamında Yıldırım ve beraberindeki heyet, başkent Nur Sultan'daki ulusal uzay merkezini ziyaret ederek uzaktan algılama uydu sistemlerini inceledi.
Türk heyeti, daha sonra Kızılorda eyaletindeki Baykonur Uzay Üssü'ne giderek Soyuz MS-17 uzay aracının fırlatılmasını izledi.
Yıldırım, ziyaret çerçevesinde Kazakistan Uzay ve Havacılık Komitesi Başkanı Baubek Oralmagambetov ile de bir araya geldi. Taraflar, görüşmenin ardından uzay alanında iş birliği mutabakat zaptını imzaladı.
Yıldırım, imza töreni sonrası yaptığı açıklamada, "Söz konusu belge, iki ülkenin uzay kurumları ve şirketleri arasında pratik iş birliğinin başlamasını sağlayacak." değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE'NİN UZAY YATIRIMLARI ARTARAK SÜRECEK
Türkiye'yi uzaya taşıyan ROKETSAN, geliştirdiği teknolojileri denemek amacıyla bu yıl yeni bir roket fırlatmaya hazırlanıyor. Şirket, daha büyük hedeflere ulaşmak için de ciddi bir yatırım programını hayata geçirecek.
ROKETSAN Genel Müdürü Murat İkinci geçtiğimiz gün, AA muhabirine, şirketin uzay çalışmaları hakkında bilgi vermişti.
Şirketin, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından Türkiye'nin uzay programını gerçekleştirmek üzere görevlendirildiğini belirten İkinci, 2015'te geliştirdikleri sistemlerle uzaya erişime ilişkin faaliyetleri hayata geçirdiklerini söylemişi.
İkinci, uzaya ilk erişimi 2018'de bir sonda roketiyle sağladıklarını anımsatarak, Türkiye'nin ilk uzaya erişiminde 130 kilometrelik mesafeye çıktıklarını bildirmişti.
Murat İkinci, şöyle konuşmuştu:
"Yıl sonu itibarıyla yeni denememizi gerçekleştireceğiz. Önceki fırlatmada deneyemediğimiz ve bu süre içinde geliştirdiğimiz itki sistemlerinin, manevra kontrol sistemlerinin, itki yönetim sistemleri üzerindeki bazı aviyonik sistemlerin test ve denemeleri yapılmış olacak. Bundan sonraki aşamada ise ilk hedefimiz, kısa süre içinde 100 kilogramlık bir yükü 400 kilometredeki yörüngeye yerleştirebilecek ve ülkemizi 'kendi uydusunu kendi yörüngesine yerleştirebilecek ülke' statüsüne eriştirecek çalışmanın tamamlanması olacak. Bunun için de özellikle yakıt teknolojileri konusunda ROKETSAN kendi imkanlarıyla ve endüstrinin bütün imkanlarını kullanarak geliştirme yapıyor. Buradaki temel gaye, tamamen kendi mühendislerimizle, ekosistemimizle, partnerlerimizle böyle bir çalışmayı nihayetlendirebilecek aşamaya gelebilmek."
"TAAHÜTLERİ YERLİ VE MİLLİ İMKANLARLA GELİŞTİRECEĞİZ"
Gidişata bakıldığında Türkiye'nin bu çalışmalardan çok başarılı sonuçlar elde edebileceğini söylemenin mümkün olduğunu vurgulayan İkinci, "Türkiye uzayda yeni bir oyuncu. Aradaki mesafeyi kapatabilmesi için çok yoğun bir çaba içinde olması lazım. Çünkü çok temel teknolojileri milli ve yerli olarak gerçekleştirebilmek için çok fazla insan gücü ve çalışmaya ihtiyacımız var. Gelinen noktada ROKETSAN, SSB'nin ve Türkiye'nin uzay programına olan taahhütlerini yerine getirdi. Bundan sonraki aşamalarda da taahhütlerini zaman kısıtları da dahil olmak üzere, yerli ve milli imkanlarla geliştirmeye devam edecek." ifadelerini kullanmıştı.
Uzaya erişim noktasında hem Türkiye'nin ihtiyaçlarını karşılamayı hem de uluslararası alanda çok saygın bir uzay şirketi olmayı hedeflediklerini dile getiren İkinci, teknoloji geliştirme çalışmalarının yanında uzaya erişimi sağlayacak mühendislik ve insan gücünü oluşturmak üzere de çalışmalar yürüttüklerini ve bu sayede Türkiye'nin uzay programının çok hızlı şekilde ilerleyeceğine inandıklarını kaydetmişti.
"MEVCUT KABİLİYETLER ÜST SEVİYEYE ÇIKACAK"
Şirketin uzay teknolojilerine yönelik yatırımlarına ilişkin de bilgi veren İkinci, şu değerlendirmede bulunmuştu:
"Bundan sonraki aşamalarda üst seviye hedefleri yerine getirmek üzere çok ciddi yatırımlar altına girilecek. Bunların bir kısmı şu anda devletimiz tarafından destekleniyor. Sayın Cumhurbaşkanı'mız ve SSB bu işin ciddi destekçilerinden. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın vermiş olduğu talimatlarla yatırımlarımızı hızlandırdık. Bundan sonraki 1-2 sene içinde özellikle 400 ve 400 kilometre ötesindeki yörüngelere ulaşabilecek büyük motorları yerli ve milli imkanlarla geliştirmek üzere çok ciddi bir yatırım programı içindeyiz. ROKETSAN mevcut kabiliyetlerin çok daha üst düzeye çıkartılacağı, çok daha büyük ve güçlü motorların yerli ve milli imkanlarla gerçekleştirileceği bir yatırım planlaması içerisinde. SSB ve Cumhurbaşkanlığımız koordinasyonunda yol haritasını oluşturuyor. Bu yol haritası işlemeye başladı. Önümüzdeki dönemde çok daha üst seviye motor, itki ve roket sistemlerinin geliştiğini ve bunların sahada operasyonel olarak çalıştığını göstereceğimiz bir süreç bizleri bekliyor."
Bunların ciddi yatırımlar olduğunu, uzay programlarının milyarlarca dolarlık kaynak gerektirdiğini belirten İkinci, son 5-6 yılda Türkiye'nin özellikle bu konuya kaynak ayırma ve kaynağı harekete geçirmede herhangi bir eksiklik hissettirmediğini söylemişti. İkinci, "Bundan sonraki dönemde de sıkıntı olacağını düşünmüyoruz. Çalışmalar tüm hızıyla devam edecek." demişti.
"ÇOK FARKLI ALANLARDA KATKI YAPACAK"
Murat İkinci, uzay için yapılan çalışmaların çifte kullanım açısından da çok ciddi artılarının olacağını değerlendirdiklerini söylemişt.
Özellikle uzaya insan, araç gönderilmesi ve araştırma yapılması konusunda ROKETSAN'ın yaptığı çalışmaların çok ciddi bir ön hazırlık içereceğini vurgulayan İkinci, şöyle devam etmişti:
"Türkiye'nin bundan sonraki uzay haritasında bu ve benzeri birçok faaliyetin olacağını değerlendiriyoruz. Mevcutta yapmış olduğumuz çalışmaların da çok farklı alanlara etkisi olabilir. Özellikle uzaydaki radyasyon etkisi ve dayanımları, oradaki ortamla ilgili olarak yüksek dayanımlı sistemlerin ortaya çıkartılması, aynı zamanda ulaştırma, sağlık hatta tarım gibi alanlarda da çok farklı açılımlara yol açabilecek teknolojileri ülkemize kazandıracak. Şu anda önceliğimiz Türkiye'nin uzaya erişimini sağlamak ancak burada elde edilecek teknolojilerin çok farklı alanlarda da ülkemize katkı yapacağını değerlendirmek yanlış olmaz."
"KABİLİYETLİ FİRMA SAYISINI ARTIRACAĞIZ"
Murat İkinci, tüm bu çalışmalarda ROKETSAN'ın en büyük gücü, beraber çalıştığı paydaşlardan aldığını vurgulamıştı.
Bu gücün daha üst seviyeye çıkartılması için paydaşlarının teknik kapasitelerinin artırılması gerektiğine dikkati çeken İkinci, şunları kaydetti:
"Yetiştireceğimiz insan gücü ve paydaşlarımızla oluşturacağımız teknolojik güç, önümüzdeki dönemde Türkiye açısından çok daha ciddi bir yükselme noktası olacak diye değerlendiriyoruz. İş ortaklarımızla olan ilişkilerimize çok önem veriyoruz. ROKETSAN ile birlikte çalışan, beraber üreten firmaların sayısını artırmaya çalışıyoruz. Özellikle millilik ve yerlilik konusunda çok ciddi çaba içindeyiz. Bu çalışmaları uzay programı kapsamında da genişleterek kabiliyetli firmalarımızın sayısını artırmayı hedefliyoruz."