HÜSEYİN İSTEMİL
Gezi Parkı eylemlerini organize ettiği iddiasıyla 16 kişinin yargılandığı dava önceki gün sonuçlandı. Davanın tek tutuklu sanığı ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla yargılanan Osman Kavala’nın arasında olduğu 9 kişi hakkında beraat kararı verilirken, yurt dışındaki 7 sanığın hakkındaki tutuklamaya yönelik yakalama kararı kaldırılarak, dosyaları ayrıldı. Beraat kararı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ‘hak ihlali’ kararı verip “Derhal tahliye edilmeli” demesine rağmen önceki iki duruşmada tahliye edilmeyen Osman Kavala’nın da özgürlüğüne kavuşması sağlayacaktı. Duruşmadan sonra yüzlerce kişi Kavala’yı karşılamak için beklemeye başladı. Umutlu bekleyiş, ajansların “Gezi Parkı eylemleri davasında beraat edip tahliye kararı verilen Osman Kavala hakkında, 15 Temmuz soruşturması kapsamında gözaltı kararı” haberiyle son buldu. Ardından Osman Kavala Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü’ne götürüldü. Osman Kavala, 840 günlük tutukluluktan sonra özgürlüğüne bir adım kala yeniden gözaltına alındı. Henüz savcılığa sevk edilmeyen Kavala hakkında verilecek karar bekleniyor.
Bu arada 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimiyle ilgili bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan Kavala’nın, sağlık kontrolünden sonra götürüldüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü’nde sorgulandığı öğrenildi. Emniyet’teki işlemlerinin tamamlanmasının ardından adliyeye sevk edilecek Osman Kavala’nın ifadesi soruşturma savcılığı tarafından alınacak. Savcılık, Kavala’nın tutuklanmasını talep ederse, Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği’ne sevk edilecek. Hakimlik ise sorgunun ardından tutuklanıp tutuklanmayacağı yönündeki kararını açıklayacak. Soruşturma savcılığı, Osman Kavala’yı ifadesinin ardından serbest de bırakabilir. İstanbul Başsavcılığı’nın, Kavala hakkında verdiği gözaltı kararının 15 Temmuz darbe girişimiyle ilgili, suçlamanın da ‘Anayasal düzeni bozmaya teşebbüs’ iddiası olduğu açıklanmıştı.
Osman Kavala 1 Kasım 2017 yılında TCK 309. madde (Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs) ve 312. maddeden (Hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs) düzenlenen suçlamalarla tutuklanmıştı. Ancak Kavala 15 Temmuz soruşturması kapsamında daha önce tahliye edildiği 309. madde suçlamasıyla dün yeniden gözaltına alındı. 24 Ekim 2019’da Resmi Gazete’de yayınlanan Yargı Reformu Paketi ile gelen ‘şüpheli, iddianamesiz en fazla 1 yıl tutuklu kalabilir’ düzenlemesi sonrasında mahkeme, Kavala hakkında 309. maddeden re’sen tahliye kararı verdi.
İddialara göre Kavala’nın gözaltına alındığı soruşturma dosyasının bir diğer şüphelisi ABD vatandaşı, Ortadoğu uzmanı ve akademisyen Henri J. Barkey. Soruşturma dosyasında Kavala’nın Barkey’le yoğun temas kurduğu belirtiliyor. Kavala ise iddialara Gezi dosyasında şu sözlerle yanıt vermişti:“Henri Jak Barkey ile 18 Temmuz 2016 tarihinde akşam yemeği için gittiğim Karaköy Lokantası’nda tesadüfen karşılaştım. Barkey lokantaya girdiği zaman kendisi ile selamlaştık ve onu misafirimle tanıştırdım ancak kendisi bizimle birlikte oturmadı. Kiminle oturduğunu hatırlamıyorum.”
Öte yandan Türkiye’nin AİHM’in Kavala kararına itirazına sayılı günler kala Osman Kavala’yı beraat ettirerek karar uydu. Böylece Osman Kavala hakkındaki AİHM kararına 10 Mart’a kadar yapması gereken itiraza gerek kalmadı. Yani Türkiye, Kavala/Gezi başvurusunda AİHM düzeyinde bir yaptırımla karşılaşmayacak. Başka bir dosya olan 15 Temmuz darbe girişimiyle ilgili gözaltı işlemi ve olası bir yeniden tutukluluk da, AİHM’e yapılan başvurunun kapsamında değil.