MERVE ŞİŞMAN
Emeklilikte Yaşa Takılanlara ilişkin yasa teklifinde beklenen adım atıldı. Düzenleme TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kanun teklifi, Genel Kurul'da 7 Şubat Salı günü görüşülecek.
Komisyon görüşmelerinde teklifle ilgili bilgi veren SGK Başkanı Kürşad Arat, Türkiye’de en son emekli olanların ortalama yaşının 54, EYT’li olarak tanımlanan grubun yaş ortalamasının ise 48,5 olduğunu belirmişti.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun ise EYT konusuna ilişkin KARAR TV'de konuştu. Sistemin 'ucube' olduğunu dile getiren Özgür Erdursun, "Hangi yılda emekli olduysanız o yılın gösterge ve katsayı rakamlarına göre size bir emekli aylığı bağlanır. Ben bu emekli aylığı hesaplama sistemine ucube bir sistem diyorum. Çünkü belirsiz. İşiniz şansa kalmış" şeklinde konuştu.
"YASAL DÜZENLEMEDE EKSİKLİKLER VAR"
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun EYT'nin şartlarına değinerek, "Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için yaş şartı kaldırıldı. Kimler için? 8 Eylül 1999 tarihinde ve bu tarih dahil olmak üzere bu tarihe kadar ilk defa sigortalı olan Sosyal Güvenlik Kurumu (SSK), Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (BAĞ-KUR) emekli sandığında yaş şartı kaldırıldı. Sadece prim gün sayısını ve sigortalılık süresini dolduranlar emekli olacak. Zaten kadınlar sigortalılık süresini tamamladı. Erkeklerde en son 8 Eylül 1999 tarihinde tamamlamış olacaklar sigortalılık sürelerini. Bundan sonra en önemlisi prim gün sayısı. Bu yasal düzenlemelerde eksiklikler var. EYT'liler çok mücadele etti. Kendi haklarına sahip çıkan herkese teşekkür etmek gerekiyor" şeklinde konuştu.
"MAKSİMUM 1 MİLYON KİŞİ EMEKLİ OLUR"
'EYT'nin yeni mağdurları kimler?' sorusuna cevap veren Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, 'Bu sayıyı benden başka açıklayan Türkiye'de yok. Maksimum 1 milyon kişi şu anki haliyle emekli olabilecek. İnsanların kafasında emeklilik hayali oluşmuştu. Bunun için borçlanmalar yapıldı" açıklamasını yaptı.
Özgür Erdursun emekli olacakların sayısına değinerek, "8 Eylül 1999 tarihi öncesi yasal haklarının aynısını alacak EYT'liler. Bu durumda da 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde 5 bin günü artık ekonomi deyimiyle piyasalar satın almıştı ya da insanların kafasında emeklilik hayali oluşmuştu. Bunun için borçlanmalar yapıldı. Hazırlıklar yapıldı ve prim ödemeleri oldu. Ama gelinen noktada 5 bin prim günü, 5 bin 975 olarak 8 Eylül 1999 sonrası olarak değiştirildiği gibi aynen kabul edildi. Yani 8 Eylül 1999 öncesi 5 bin gün hakkı verilmedi. Pastanın büyük parçasına baktığımızda yaş şartı kaldırıldı. Ancak tüm EYT'lilerde değil. Kısmi emeklileri ayırdım. 2 milyon 250 bin kişinin emekli olacağı söylenildi ancak bu haliyle maksimum 1 milyon kişi emekli olur!" ifadelerini kullandı.
Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili 20 yılı aşan kördüğüm kısmen bir çözüme kavuşturuldu. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) çırak ve stajyer kaydı olanlar düzenlemenin kendilerini de kapsamasını istiyor.
Çıraklar ve stajyerler yeni EYD düzenlemesinin kapsamını merak ediyordu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin “Bunlar bir çalışan değil, öğrencidirler” diyerek kapıyı kapatmıştı.
Nitekim Cumhurbaşkanı Erdoğan da 28 Aralık günü yaptığı açıklamada çıraklık ve stajyerlerin durumuna değinmedi. Buna göre staj sigortası EYT kapsamında sayılmayacak. KARAR TV'nin Orta Dalga programında Gülay Erdemli'nin sorularını yanıtlayan Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun bu konuya değinerek, "Bu işe tam olarak hakim değiller. Ön tarafta konuşanlar bu işi çok fazla bilmiyor" ifadelerini kullandı.
"BEKLENTİLER KARŞILANMADI"
Stajyer ve çırakların işe başlama tarihlerine değinen Özgür Erdursun sözlerini şöyle sürdürdü: "EYT'liler emekli olacak ve yarısından fazlası 5 bin 500 lira emekli aylığı almak zorunda kalacak. Stajyerlerin ve çırakların fiili çalışmaları söz konusu. Bu kişilerinde ilk işe başlama tarihleri esas alınmalı. Emeklilikte işe başlama tarihi olarak kabul edilmeliydi. Sayın Bakan'ın bir açıklaması olmuştu, 'BAĞKUR'da prim gün sayısı fazla eşitleme yapabiliriz' şeklindeydi. Ama böyle bir eşitlemede söz konusu olmadı. Beklenti çalışma hayatında fazlaydı. Beklentiler karşılanmadı. 1 milyon kişi en az sosyal güvenlik kurumlarına müracaat eder. 10 Şubat'a kadar yasa yürürlüğe girer, Sayın Cumhurbaşkanı imzalar, resmi gazetede yayınlanır ve 10 Şubat'tan sonra müracaatlar başlar. Sosyal güvenlik kurumları çok yoğun olacak. Bu işe tam olarak hakim değiller. Ön tarafta konuşanlar bu işi çok fazla bilmiyor. İşveren 'emekli olabilir' yazısı isteyecek. Bunu için SGK'ya gitmek lazım. Kilometrelerce kuyruk oluşturacağız. SGK'dan emeklilik sistemine erişim ilk günden kilitlenir."
"20 YIL ARALIKSIZ PRİMİN ÖDENMESİ LAZIM"
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun sözlerini şu cümleleri ekledi: "'EYT yasası çıkacak, herkes emekli olacak' zannediliyor. Emeklilikte yaş şartı kaldırıldı ama diğer şartları yerine getirmek de çok kolay değil! Bir kadının Bağkur'dan emekli olması için 20 yıl aralıksız priminin ödenmesi lazım. Bağlı bulunduğunuz il, ilçede bir SGK uzmanı varsa görüşün ya da ALO 170'i arayın. Eksiğiniz varsa, müracaatta bulunmanız gerekiyorsa elinizi çabuk tutun. SGK kalabalık ve e-Devlet'ten erişiminiz yoksa, emekliliği hak etmiş olanlar Twitter'dan paylaştığım formu doldursunlar, bu formu SGK kurumlarına PTT aracılığıyla iade taahhütlü göndersinler. Resmi bir başvurudur" dedi.