HAMİDE HANGÜL / EKONOMİ SERVİSİ
Türkiye’de tüketici kredi faizleri yüzde 1’i aşmasına karşın ev sahibi olma isteği maliyet dinlemedi. Banka faizlerinin yüzde 0.82’yle daha ucuz olduğu 2016’nın ikinci yarısındaki hızlı artış olmasa da son bir yılda ev için kredi kullananların oranı yüzde 6 artışla 2 milyon 353 bin kişiden 2 milyon 500 bine çıktı. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi Kasım 2017 verilerinden yapılan belirlemelere göre, banka ve finans kuruluşları yoluyla 525 milyar liralık bireysel kredi kullandı. Bu rakamın 197.1 milyar liralık kısmını oluşturan konut kredileri için 2 milyon 500 bin kişi kredi çekti. Bu bireylerin 2 milyon 489 bini banka, 5 bini finansman şirketlerini tercih etti. Kişi başı ortalama konut kredisi riski 79 bin 26 lira olurken, yıllık yüzde 10 büyüdü. İllere göre incelendiğinde en fazla kredinin İstanbul’da kullanıldığı görüldü. Böylelikle toplam 197.1 miyar liralık söz konusu kredi türünün 62.9 milyar liralık kısmının İstanbul’dan çekildiği belirlendi. İstanbul’u Ankara 23.5 milyar, İzmir 14.1 milyar, Bursa 7.1 milyar, Antalya 6.4 milyar, Kocaeli 5.1 milyar, Adana 4.6 milyar, Mersin 4.2 milyar, Tekirdağ 3.2 milyar ve Gaziantep 3.2 milyar liralık kredi kullanımıyla takip etti. Son 12 ayda konut kredisi riski en hızlı büyüyen 10 il arasında Hakkari ilk sırada yer aldı. Söz konusu oran bu ilde yüzde 58.2 olurken, Hakkari’yi Şırnak yüzde 41.8, Uşak yüzde 31.1, Muş yüzde 30.9, Sivas yüzde 29.5, Ardahan yüzde 29, Mardin yüzde 26.7, Niğde yüzde 26.3, Denizli yüzde 26.1 ve Bartın yüzde 25.7’lik oranla izledi. Bankalardan kişi başı en fazla krediyi yine İstanbullu çekti. Böylelikle İstanbul, kişi başına ortalama 108 bin 166 lirayla konut kredisi riski en yüksek 10 il arasında ilk sıraya yerleşti. Bu ili Gaziantep 90 bin 414, Muğla 88 bin 503, Şırnak 87 bin 177, İzmir 84 bin 980, Adana 81 bin 943, Batman 76 bin 729, Şanlıurfa 75 bin 696, Diyarbakır 74 bin 639 ve Bursa 74 bin 532 lirayla takip etti. Tasfiye olunacak konut kredileri en yüksek 10 il arasında Mardin ve Batman ilk sırayı paylaştı. Bu illerde batık konut kredileri yüzde 1’lik oranla Türkiye ortalaması olan yüzde 0.4’ün oldukça üzerinde gerçekleşti. Tasfiye olunacak alacaklarda Mardin ve Batman’ı Şanlıurfa yüzde 0.9, Bitlis yüzde 0.9, Iğdır yüzde 0.7, Nevşehir yüzde 0.7, Ardahan yüzde 0.7, Antalya yüzde 0.7, Kars yüzde 0.6 ve Düzce yüzde 0.6 ile izledi.
İNŞAATTA BÜYÜME İMALATI SOLLADI
Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi üyesi kuruluşlar tarafından kullandırılan nakdi krediler Kasım 2017 itibariyle bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24 artarak 2.24 milyar lira oldu. İnşaat sektörü bir yıl içerisinde yüzde 36’yla en hızlı büyüyen sektör oldu. Ticari krediler içinde en yüksek paya sahip olan imalat sanayine sağlanan krediler ise son bir yıl içerisinde yüzde 24 arttı. Bireysel kredilerin ise yüzde 38’ini konut kredileri, yüzde 17’sini kredi kartları, yüzde 6’sını taşıt kredileri ve yüzde 39’unu diğer bireysel krediler oluşturdu.
GAZİANTEP’TE KİŞİ BAŞI KREDİ 90 BİN 414 TL
Banka ve finans kuruluşlarından konut kredisi kullanan kişi sayısı bir yılda yüzde 6 arttı.
* 197.1 milyarlık kredi için 2 milyon 489 bin kişi bankaları, 5 bin kişi finansman şirketlerini tercih etti.
* Toplam 197.1 milyarlık ev kredisinin 62.9 milyar liralık kısmı İstanbul’dan kullanıldı.
* İstanbul’u Ankara 23.5 milyar, İzmir 14.1 milyar, Bursa 7.1 milyar, Antalya 6.4 milyar lirayla izledi.
* İstanbul’da kişi başına ortalama 108 bin 166 lira konut kredisi kullanıldı.
* Böylelikle İstanbul, konut kredisi kullanımında kişi başına 79 bin 26 lira olan Türkiye ortalamasının üzerine çıktı.
* Mega kenti, yine kişi başına konut kredisi kullanımında Gaziantep 90 bin 414 lirayla izledi.
* Son 12 ayda konut kredisi riski en hızlı yüzde 58.2 ile Hakkari ilinde büyüdü.
* Bu şehri Şırnak yüzde 41.8, Uşak yüzde 31.1, Muş yüzde 30.9, Sivas yüzde 29.5’lik oranla izledi.
* Tasfiye olunacak konut kredileri en yüksek 10 il arasında Mardin ve Batman ilk sırayı paylaştı.
* Bu illerde batık konut kredileri yüzde 1’lik oranla Türkiye ortalaması olan yüzde 0.4’ün oldukça üzerinde gerçekleşti.