Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2016 yılı kasım ayına ilişkin iş gücü istatistiklerini açıkladı. Buna göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı, kasımda bir önceki yılın aynı dönemine göre 590 bin kişi artarak, 3 milyon 715 bin kişiye ulaştı. Aynı dönemde işsizlik oranı 1,6 puan artarak yüzde 12,1 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran, işsizliğin yüzde 11.9 olduğu Mart 2010’dan beri en yüksek seviye işsizlik oranı, kasımda bir önceki aya göre de 0,3 puan arttı. Söz konusu oran, ekimde yüzde 11,8 seviyesinde bulunuyordu. TÜİK’in açıkladığı verilerde şu noktalar dikkat çekti:
Son bir yılda iş gücü piyasasına 980 bin kişi geldi. Bunların 391 bini iş buldu ve kalan 590 bin kişi işsizler ordusuna katıldı. Bu sonuçla işsiz sayısı 3 milyon 125 bin kişiden 3 milyon 715 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı da yüzde 10,5’den yüzde 12,1’e yükseldi.
2016’nın Kasım ayında Türkiye’nin toplamda işsizlik oranı 1,6 puan artarken tarım dışı işsizlik oranı yüzde 12,4’den yüzde 14,3’e çıkarak 1,9 puan artış gösterdi. Buna göre tarım dışında işsizlik sorunu daha ağır yaşanıyor.
Türkiye’de geçtiğimiz yılın en düşük işsizlik oranı Nisan ayında yüzde 9,3 oranı ile gerçekleşmişti. Nisan ayında 27 milyon 638 bin kişi çalışan olarak gözükürken Mayıs ayında çalışan sayısı 27 milyon 67 bin kişi ile en yüksek seviyeye çıktı. Oysa Kasım ayında çalışan sayısı Mayıs ayına göre 800 bin kişi azalarak 27 milyon 067 bin kişiye düştü.
İstihdam edilenlerin sayısı, kasımda bir önceki yılın aynı dönemine göre 391 bin kişi artarak 27 milyon 67 bin kişi, oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 45,8 seviyesinde gerçekleşti.
İş gücü, son bir yılda 980 bin kişi artarak 30 milyon 781 bin kişi, iş gücüne katılma oranı ise 0,9 puan artarak yüzde 52,1 olarak gerçekleşti.
Mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam, bir önceki aya göre 70 bin kişi artarak 27 milyon 368 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 46,3 oldu.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işsiz sayısı 2015’in aynı dönemine göre 55 bin kişi artarak 3 milyon 665 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,1 puanlık artış ile yüzde 11,8’e yükseldi.
DEVLET ALSA DA YETMİYOR
Maliye Bakanlığı tarafından derlenen verilere göre, 2016 yılı son çeyrekte toplam kamu istihdamı 2015 yılının aynı dönemine göre yüzde 1,2 artarak 3 milyon 562 bin kişi olarak gerçekleşti.
Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 5 bin, sanayi sektöründe 34 bin, inşaat sektöründe 9 bin, hizmet sektöründe 21 bin kişi arttı.
Mevsim etkilerinden arındırılmış iş gücüne katılma oranı önceki döneme göre 0,1 puanlık artış ile yüzde 52,5 olarak kaydedildi.
KAYIT DIŞI ARTTI
Kasımda herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,7 puan artarak yüzde 33,3 oldu. İstihdam edilenlerin yüzde 18,7’si tarım, yüzde 19,6’sı sanayi, yüzde 7,4’ü inşaat, yüzde 54,2’si ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,6 puan, sanayi sektörünün payı 0,5 puan, inşaat sektörünün payı 0,1 puan azaldı. Hizmet sektörünün payı ise 1,1 puan arttı. İstihdam edilen 27 milyon 67 bin kişinin 18 milyon 423 binlik kısmını ücretli veya yevmiyeliler oluşturdu. Ücretli veya yevmiyelilerin toplam istihdam içindeki payı yüzde 68,1’e karşılık geldi. İstihdam edilenlerin 4 milyon 561 binini (yüzde 16,9) kendi hesabına çalışanlar, 2 milyon 884 binini (yüzde 10,7) ücretsiz aile işçileri ve 1 milyon 198 binini (yüzde 4,4) işverenler oluşturdu.
ASIL SORUN GENÇLERDE
Asıl büyük sorun ise genç işsizlerde yaşandı. Genç işsizlik oranı son 1 yılda %19,1’den %22,6’ya yükseldi. Son bir yılda 980 bin kişi iş piyasasına katıldı. Bunların 547 bini (%56’sı) yükseksek öğretim görenler. Yani üniversite bitirenler de artık iş arıyor. Son bir yılda 391 bin kişi iş buldu. Bunların %68’i üniversitelilerden oluşuyor. Oysa meslek okullarında iş arayanlar 213 bin kişi ile %22’lik kesimi oluştururken, iş bulanların sayısı 52 bin ile %13’de kalıyor. Son bir yılda iş piyasasına 122 bin düz liseli çıktı ve bunların 79 bini iş buldu.
KRİZ İŞARETLERİ
İşsizlik oranına bakıldığında yüzde 12,1 seviyesi küresel kriz sonrası oranlarına işaret ediyor. Türkiye en son yüzde 12,0 üstü işsizlik oranını Mart 2010’da görmüştü. Mart 2010’da yüzde 12,8 olan işsizlik oranında işsiz sayısı 3 milyon 100 bin kişiydi. Küresel kriz esnasında görülen en yüksek işsilik oranı ise yüzde 14,8 ila Şubat 2009’du. Birkaç ay yüzde 14,0 civarında seyreden işsizlik oranı ardından yüzde 12,-13 aralığında devam etmiş ve 2010 yılında hızla gerileyerek yüzde 12,0 bandının altına düşmüştü. Ve bir daha da yüzde 12,0 görülmemişti.
SEKTÖRLERDE DURUM NE?
Tarımda 101 bin, imalat sanayinde de 46 bin kişi işini kaybetti. İnşaat çalışanları rekor satışlara rağmen sadece bin kişi artış gösterebildi. Toptan perakende sektörü 127 bin kişi artış göstererek adeta Türkiye’de işsizlik sorununun daha da artmasını önlemiş oldu. İdari ve destek hizmetlerde de 114 bin istihdam artışı yaşandı. Bir diğer artan istihdam ise 101 bin kişi ile eğitim oldu. 381 bin istihdamın 281 bini erkeklerden. Kadın çalışan sayısı ise 110 bin kişi artarken tarlada çalışan kadın sayısı 110 bin kişi azaldı. Eğitimde çalışan kadın sayısı 111 bin kişi arttı.