Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) için petrol çok önemli bir gelir kaynağı. Hatta örgütün tabiri caizse ‘petrol zengini’ olduğu söylenebilir. Suriye’de, Irak’ta ele geçirdiği petrol yataklarından yaptığı karaborsa satışlarla aylık kazancının 10 milyon dolara kadar çıktığı tahmin ediliyor. Ve bu yalnızca gelir kaynaklarından biri… Irak’ta bir dönem birkaç büyük petrol sahasını birden kontrol eden IŞİD’in elinde, ABD hava operasyonları ve Irak güvenlik güçlerinin mücadelesi sonucunda şu an yalnızca bir petrol sahası kaldı.
Hürriyet'in haberine göre IŞİD’in petrol kaçakçılığı faaliyetleri gerilese dahi, henüz tam olarak durdurulabilmiş değil. NBC News’in Amerikalı terörle mücadele yetkililerine dayandırdığı haberine göre, ABD’nin Suriye’deki bir baskın sayesinde IŞİD’in finansman kaynakları hakkında edindiği istihbarat, milyonlarca dolarlık petrol servetini ortaya çıkardı.
Tahminin 3 kat üstü
Haberde, IŞİD’in ana gelir kaynaklarından birinin petrol kaçakçılığı olduğu vurgulanırken, bunun ise büyük oranda Türkiye’ye yapıldığı kaydediliyor. Petrol kaçakçılığından elde ettiği gelir ile IŞİD’in, savaşçılarının maaşlarını ödediği, onların ailelerine aylık yardım yaptığı ve bu gelirin de daha önce tahmin edilenden üç kat fazla olduğu iddia ediliyor. İki üst düzey ABD’li terörle mücadele yetkilisine dayandırılan habere göre, IŞİD’in petrol ve yakıt ticareti ile kaçakçılığı sayesinde kazandığı para aylık 8 ila 10 milyon doları buluyor.
Üst düzey terörle mücadele yetkilisi, “IŞİD her yere petrol ve yakıt satıyor. Suriye’nin içinde satışlar yapıyor, hatta Suriye rejimine satıyor. Irak’a satıyor. Umduğumuzdan daha geniş ve karmaşık bir ağ” diyor. ABD’li istihbarat örgütlerinin geçen yıldan bu yana IŞİD hedefleri üzerinde oldukça fazla mesai harcadığına işaret eden yetkililer, giderek örgütün işleyişine yönelik daha gizli bilgilere ulaştıklarını da anlatıyor.
40 milyon dolardı
IŞİD’in finansman kaynaklarına yönelik birçok yeni bilginin yaklaşık iki ay önce ABD ordusuna bağlı özel harekât birliğinin, Suriye’nin doğusunda yaptığı operasyonda elde edildiği vurgulanırken, bu operasyonda IŞİD’in “kasası” olarak bilinen Ebu Seyyaf’ın öldürüldüğü hatırlatılıyor. ABD’li yetkili, “Ebu Seyyaf operasyonundan önce IŞİD’in kaçakçılıktan ne kadar para kazandığına dair gerçek bir fikrimiz yoktu. Ortada dolaşan birçok rakam vardı fakat tam olarak bilemiyorduk” diyor. Geçtiğimiz Perşembe günü ABD’nin Kolorado eyaletinde yapılan bir güvenlik konferansında konuşan ABD Hazine Bakanlığı Terör Finansı Daire Sekreteri Yardımcısı Daniel Glaser ise IŞİD için petrol kaçakçılığının oldukça kazançlı bir iş olduğunu vurgulayarak, “Bu yılın başlarında IŞİD yalnızca bir aylık petrol satışından yaklaşık 40 milyon dolar gelir sağladı.
Yılda yaklaşık 500 milyon dolar kazanç
Buradan genel bir sonuca ulaşmak istersek, bu bir yıl sürecince yaklaşık 500 milyon dolar anlamına geliyor” dedi. Üst düzey terörle mücadele yetkilisi ise koalisyon hava saldırılarının IŞİD’in aylık gelirini söz konusu 40 milyon dolar seviyesinden düşürdüğüne işaret ederek, “Hava saldırılarından önce ya da hava saldırılarının başladığı ilk günlerde aylık 40 milyon dolar kazanıyorlardı. Operasyonların başlarında Yezidileri IŞİD’in elinden kurtarmaya çalışıyorduk. Daha sonra IŞİD’in altyapısını bombalamaya başladık ve bu da onların hareket etme ve satış yapma kabiliyetini doğrudan etkiledi” diyor. Diğer yandan petrolün IŞİD’in gelir kaynaklarından yalnızca biri olduğunu ve IŞİD’in Irak’ta ele geçirdiği bölgelerdeki banka kasalarındaki paralara da el koyduğu belirtiliyor.
Günlük 3 bin metreküp kaçak vardı
Akaryakıt sektörü temsilcilerine IŞİD’in Türkiye’ye sınır ötesi kaçak petrol ve yakıt satışlarını sorduğumuzda, son dönemde bu miktarın giderek azaldığını ancak pik yaptığı dönemde sınırdan günlük 3 bin metreküp seviyelerinde kaçak yakıt girdiğini söylüyorlar. Bir sektör temsilcisi, şöyle konuşuyor: “Suriye olayı 4 yıldır devam ediyor. 2.5 yıl öncesinde Suriye’den Türkiye’ye giren yakıt miktarı tavan yaptı.
Hesaplarımıza göre, günlük 3 bin metreküp seviyesinde kaçak yakıt giriyordu. Bu olağanüstü bir rakam. Bir litrede ÖTV’nin 1.5 TL olduğunu düşünürseniz, günlük 4.5 milyon lira yalnızca ÖTV kaybına tekabül ediyor. Bu rakamın hepsi IŞİD’in cebine kalmıyor, kaçakçılar, onu satan istasyoncu da payını alıyor… Geçen yıl Temmuz ayından bu yana ise Türkiye’ye giren kaçak miktarı epey düştü.
Akaryakıt pazarı yüzde 10-12 büyüdü
Geçen yılın aynı dönemine baktığımızda akaryakıt pazarı yerinde saymış gibi, bu yıl ise her ay yüzde 10-12 seviyesinde büyümüş gözüküyor. Burada geçen yıl giren kaçak yakıtın bu yıl girmemesinin etkili olduğu söylenebilir.”Düşüşün neden kaynaklandığını sorduğumuzda ise IŞİD’e karşı daha sıkı politikalar izlenmesi olduğunu dile getiren sektör temsilcisi, “Geçen yıl temmuz ayından itibaren Kürtler ve IŞİD arasında çok ciddi çatışmalar da yaşanınca, bizim de bakış açımız değişti diye düşünüyorum.
Kaçağın boyutu hem IŞİD’in çok yaratıcı yöntemlerinden hem de IŞİD’e karşı çok katı tutum izlenmemesinden kaynaklanıyordu. Hükümet daha kararlı üstüne gidince artık stratejik büyük bir rakam kalmadı diye düşünüyoruz. Bugün 3 bin metreküpün yüzde 10’u seviyelerindedir. IŞİD’den de bağımsız olarak, buradaki esas konu vergisel farklılıkların olduğu sınır bölgelerinde bugün sigara, yarın akaryakıt kaçağı olması kaçınılmaz” diyor.
Bidonlar dolusu kaçak
IŞİD’in “yaratıcı” diye nitelendirilen kaçakçılık yöntemlerine örnek veren sektör temsilcisi, “Örneğin Asi Nehri’ne Suriye’de 60 litrelik bidonların içerisinde akaryakıtı doldurup atıyorladı. Buradaki bağlantıları da Asi Nehri’nin Türkiye’deki bölümünden iplerle bidonları topluyor, teknelere doldurarak, karaya çıkartıyor ve pazara sürüyorlardı” diyor.
Ortadoğu'dan petrol almayın
ABD’nin 86 yaşındaki petrol milyarderi T. Boone Pickens, TIME dergisi için bu ay kaleme aldığı “Teröre karşı savaşı kazanmanın anahtarı doğalgaz” başlıklı makalede oldukça ilginç bir analiz yapıyor. ABD’nin artık Ortadoğu’dan petrol almayı kesmesi gerektiğini savunan Pickens, şunları kaydediyor: “Suudi Arabistan yalnızca pazar payını korumak için dünya petrol fiyatlarıyla jeopolitik oyunlar oynamakla kalmıyor, IŞİD de faaliyetlerinin büyük bölümünü, Irak ve Suriye’de ele geçirdiği petrolü yasadışı şekilde dünya piyasalarına satarak fonluyor.
IŞİD’den gelen petrol tankere bir kere yüklendikten sonra, Kuveyt veya Abu Dabi petrolüyle aynı duruyor. Ortadoğu’dan gelen petrol artık sadece bir ekonomik mesele değil, bir ulusal güvenlik meselesi. Ortadoğu petrolünü almaya devam ettiğimiz müddetçe, düşmanlarımız terörizmi fonlayabilecek. Doğalgaz çok daha ucuz, daha temiz ve bize ait bir kaynak. Bu nedenle gazı enerji geleceğimizin anahtar parçası ve teröre karşı önemli bir silah haline getirelim.”