İris Gölü Dipsiz Göl olmasın

Karaburun'a Küçükbahçe Mahallesi sınırları içerisinde bulunan 358 dönümlük bir alan üzerindeki İris Gölü'nün, 1978 yılında yapılan kadastral parselasyon çalışmalarının ardından özel mülkiyete geçişi sağlandı. 

Yine o yıllarda, göl tabanına açılan kanallar aracılığıyla İris'in suyu boşaltılarak, göl kurutulmaya çalışıldı. Ancak zaman içerisinde kendini yenileyen İris, doğal yapısını korumayı başardı. 

Önemli bir sulak alan olan, nesli tükenme tehlikesi altındaki bahçe çintisi, çayır incir kuşu, tepeli toygar, tepeli pelikan, tepeli karabatak, karabaş martı, küçük kerkenez, bıyıklı doğan gibi kuş türlerinin üreme sahası olan İris Gölü'nün, kamulaştırılarak koruma altına alınmasını isteyen Karaburun Kent Konseyi Başkanı Goncagül Karaağaç Ekici, gölün kepçelerle kazılarak kanal açıldığını, doğal yapısına zarar verildiğini söyledi.

Karaburun Yarımadası'nın tek sulak alanı olan İris Gölü'nün yine göçmen kuşlara ev sahipliği yapan önemli bir biyoçeşitliliği de içerisinde barındırdığını aktaran Ekici, "Henüz geç kalınmış değil. Bu kanalların acilen önünün kapatılması ve su tutma kapasitesinin düşmemesi sağlanmalı. Dipsiz Göl'ü altında hazine var diye kuruttular. Oradaki gözle görülen görülmeyen bir sürü canlıyı öldürdüler. Biz buranın da kaderinin aynı olmasını istemiyoruz. O nedenle burası Dipsiz Göl olmasın. İris Gölü'nü koruyalım" diye konuştu.

İris Gölü, Dipsiz Göl olmasıKent Konseyi Genel Sekreteri Aykut Uçar ise, İris'in binlerce yıldır yaşayan doğal bir göl olduğunu, mitolojide bile hikayelerinin bulunduğunu anlattı. Aykut Uçar, binlerce yıldır insanlığa, doğaya hizmet ettiğini söylediği İris Gölü'nün, 1978'li yılların sonunda özel mülkiyete çevrildiğini kaydetti. 

İris'in, Yarımada için özel öneme sahip olduğunu vurgulayan Uçar, "Yarımada'nın en kıymetli sulak alanı çünkü bölgede başka yok. Henüz koruma altına alınmadı fakat burası çok önemli kuşlara, hayvanlara ev sahipliği yapıyor. Göçmen kuşlar için de bu bölge hem dinlenme hem beslenme hem de kuluçka bölgesi" dedi.

Bölgeye yapılan tahribatın yalnızca o alanı değil, geniş bir çevreyi etkileyeceğini açıklayan Aykut Uçar, şunları söyledi:

"Siz buraya bir tahribat yaptığınızda, sadece burayı tahrip etmiş olmuyorsunuz. Aynı zamanda kuzey-güney aksında kuşların var olduğu ekosistemi de bozuyorsunuz. Göle müdahale yapıldığında, kara ekosistemi bozuluyor.

Buraya yapılacak müdahale, sadece göle değil tüm bölgeye zarar verecek. Bizim beklentimiz bir an önce buranın kamulaştırılması ve arazinin şahıslardan alınarak yeryüzüne devredilmesi. Buranın acilen kamulaştırılarak, sulak alan ilan edilmesi ve koruma altına alınmasını istiyoruz."

İris Gölü'nün gerek kuş türleri ve gerekse bitki çeşitliliği açısından çok zengin olduğunu, nesli tükenme tehlikesi altında olan kimi kuş türlerinin bu gölü üreme alanı olarak kullandığını da anlatan Uçar, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Uluslararası ölçekli koruma altında olan ada martısı, yılan kartalı, küçük kerkenez, ada doğanı da burada. Yine su samuru var. Karakulak var. Burada nesli tükenmekte olan birçok canlı türü bulunuyor. Ayrıca flora ve fauna açısından da çok zengin bir bölge. Burası ranta kurban gitmemeli" diye konuştu.

Küçükbahçe Mahalle Muhtarı Ahmet Akgüloğlu da, "Kuşların kış aylarında gelip konakladıkları yer burası. Yıllardır göl olarak kullanılıyor. Şimdi de birileri gölün suyunu boşaltarak arsa yapmak istiyor. Biz gölün eskisi gibi kalmasını istiyoruz. Bütün hayvanlar buraya geliyor. Su içiyor. Biz gölün bu haliyle korunmasını istiyoruz."

Karaburun Kent Konseyi, açılan kanalın fotoğraflarını çekerek ilçe belediyesine, jandarma ekiplerine de durumu bildirdi.

Saadet Partisi Konya Milletvekili ise İris Gölü hakkında Meclis'e 5 maddelik bir soru önergesi sundu. Önergede şu ifadelere yer verildi:

"İzmir Karaburun’da doğal güzellikleri ile ön plana çıkan ve nesli tükenmekte olan birçok kuş türünün üreme alanı olan İris Gölü’ne kanal açıldığı ile ilgili haberler ulusal basına yansımıştır. Söz konusu haberlerde İris Gölü arazisinin çeşitli parselasyon işlemleri sonucu özel şahsa devredildiği iddialarına yer verilmiştir. Bu durum kamuoyunda İris Gölü’nün yok edilebileceği endişesine neden olmuştur. 

Bu bağlamda;

1. İzmir Karaburun’da bulunan İris Gölü arazisi üzerinde herhangi bir özel kişi ya da kuruluşun tasarruf hakkı var mıdır?

2. İris Gölü’nü kurutmaya yönelik girişimleri durduracak mısınız?

3. İris Gölü’ne hangi amaçla ve kimler tarafından kanal açıldığı tespit edilmiş midir?

4. İris Gölü’ne kanal açanlar hakkında yasal işlem başlatılmış mıdır?

5. İris Gölü’nü barındıran bölgeyi koruma altına almak amacıyla başlattığınız herhangi bir çalışma var mıdır?"